Давлат бюджетини ошириш
Иссиқхона газлари чиқиндиларини камайтириш билан бир қаторда, даромадларни кўпайтириш углерод солиғини жорий этишнинг сабабларидан бири ҳисобланади, яъни исталган солиқ турида бўлгани каби солиқ тизимининг фискал функсиясини таъминлаш мақсадида. Мамлакатлар углерод солиғи орқали фақат умумий давлат харажатлари учун ёки аниқ мақсадли лойиҳалар учун қўшимча даромад олишни эмас, балки бошқа даромад манбалари ўрнини босувчи сифатида ҳам ишлатишни инобатга олишлари керак. Бир қатор давлатлар "даромадни ўзгартирмайдиган (ревенуе неутрал)" углерод солиғига катта аҳамият беради, чунки улар бошқа соҳаларда, масалан, меҳнат ёки бизнес солиқларини камайтиришга имкон беради.
Даромадни ошириш мақсадига кўра углерод солиғини жорий этиш жараёнида иккита савол ажралиб туради:
Углерод солиғи даромадлари нима мақсадларда ишлатилади?
Ҳар бир аниқ молиялаштириш соҳаси учун қанча даромад талаб этилади?
Бу саволлар, одатда, иқлим ўзгариши сиёсатидан ташқарида, кенгроқ сиёсий мақсадлар нуқтаи назаридан кўриб чиқилиши керак. Масалан:
Умумий молиявий стресс остида бўлган мамлакатлар, масалан, Ирландияда бўлгани каби, умумий бюджет даромадларини оширишга ёки ташқи қарзларини тўлашга интилиши мумкин.
Катта ижтимоий ёки иқтисодий ислоҳотларни (масалан, таълим ёки соғлиқни сақлаш ислоҳотларини) режалаштираётган мамлакатлар, Чилида бўлгани каби, ушбу режаларни молиялаштириш учун даромад йиғишга интилиши мумкин.
Мамлакатлар, масалан, Франтсия сингари, меҳнат солиқларини камайтириш учун даромадларни ишлатиб, бандликни рағбатлантириши мумкин.
Ҳар бир ҳолатда углерод солиғидан тушган даромаднинг ушбу мақсадларга эришиши ва ўз навбатида углерод солиғи бўйича мақсадли даромадлар миқдори қандай бўлишини аниқ тасаввур қилиш муҳимдир.
Паст углерод таркибли газларни ишлаб чиқаришни ривожлантириш ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш
Иссиқхона газлари чиқиндиларини камайтириш ва даромадларни ошириш мақсадларидан ташқари, бир қатор мамлакатларда углерод солиғини жорий этишнинг ёрдамчи вазифалари сифатида паст углерод таркибли газларни ишлаб чиқаришни ривожлантириш ёки атроф-муҳитни муҳофаза қилиш билан боғлиқ бўлган бир қатор мақсадлар кўрсатилган. Кўпгина ривожланаётган мамлакатларда, янги иқтисодий секторларнинг ривожланишини рағбатлантириш ёки маҳаллий экологик муаммоларни ҳал қилиш, одатда, иссиқхона газлари чиқиндиларини камайтиришдан кўра муҳимроқ ва долзарброқ сиёсий вазифалардир. Углерод солиғи истеъмолчилар ва корхоналарга атроф-муҳитга безарар технологияларни қўллаш, ёки камроқ ифлослантирувчи ёқилғига ўтиш учун моддий рағбатлантириши мумкин. Бу, ўз навбатида, ҳукуматнинг бир қатор вазифаларини ҳал қилишга ёрдам беради, масалан, энергия тизимини модернизатсия қилиш, энергияга бўлган талабнинг ўсишини чеклаш, жамоат транспорти тизимини ривожлантиришни қўллаб-қувватлаш ёки яшил иқтисодиёт соҳаларда ўсиш ва бандликни қўллаб-қувватлаш.
Углерод солиғи бу ва бошқа сиёсий мақсадларни иккита асосий усулда қўллаб-қувватлай олади. Биринчидан, улар сиёсий мақсадларни таъминлайдиган хатти-ҳаракатлар ёки инвеститсияларнинг ўзгаришини рағбатлантириши мумкин. Иккинчидан, улар ушбу мақсадларни янада ривожлантирадиган дастурлар ёки рағбатлантиришларни молиялаштириш учун ишлатилиши мумкин бўлган даромадларни оширади.
Do'stlaringiz bilan baham: |