Uo‘K: 62(075) kbk

Payvandlash yoyining statik volt-amper xarakteristikasi. Pay­ vandlash yoyida kuchlanishning yoy uzunligiga va payvandlash toki kattaligiga bog‘lanishi yoyning volt-amper xarakteristikasi deyiladi va quyidagi formula bilan ifodalanadi:
^Uyoy^=a+bLyoy
bu yerda: a – katoddagi va anoddagi kuchlanish tushishlari- ning yig‘indisi (a=U_k+U_a);
b – gaz ustunida kuchlanishning solishtirma tushishi bo‘lib, 1
mm yoy uzunligiga nisbatdan olingan (b kattalik yoy ustunining gaz tarkibiga bog‘liq bo‘ladi);
L_yoy – yoyning uzunligi, mm.
Tokning kichik va o‘ta yuqori kattaliklarida U_yoy payvandlash toki kattaligiga bog‘liq bo‘ladi.
Payvandlash yoyining statik volt-amper xarakteristikasi 2.1.5-rasmda ko‘rsatilgan.
I sohada tokning 80 A gacha ortishi yoy kuchlanishining kes­ kin tushishiga olib keladi, chunki kam quvvatli toklarda tokning ko‘payishi yoy ustuni ko‘ndalang kesimining, shuningdek, uning elektr o‘tkazuvchanligining ortishiga sabab bo‘ladi. Bu sohada pay­ vandlash yoyining volt-amper xarakteristikasi pasayuvchan bo‘ladi. Pasayuvchan volt-amper xarakteristikasiga ega bo‘lgan payvandlash

2.1.5-rasm. Payvandlash yoyining statik volt-amper xarakteristikasi.

yoyi turg‘un bo‘lmaydi. II sohada (80–800A) yoyning kuchlanishi deyarli o‘zgarmaydi, bunga sabab payvandlash toki kattaligining o‘zgarishiga proporsional holda yoy ustuni kesimi va faol dog‘larining ortishidir, shuning uchun yoy zaryadsizlanishining barcha uchastka- larida tokning zichligi va kuchlanish tushishi o‘zgarmas saqlanadi. Bu holda payvandlash yoyining statik xarakteristikasi qattiq bo‘ladi. Bunday yoy payvandlash texnikasida keng qo‘llaniladi. Payvandlash toki 800A dan ortganida (III soha) yoyning kuchlanishi yana ortadi. Bunga sabab katod dog‘i ortmagani holda tok zichligining ortishidir, chunki elektrod sirti normal tok zichligidagi katod dog‘ini sig‘dirish uchun yetarli bo‘lmaydi. O‘sib boruvchi xarakteristikali yoy flus os­ tida payvandlashda va himoya gazlari muhitida payvandlashda keng qo‘llaniladi.