Uo‘K: 4(100) (075) kbk: 63. (0) R-17 Rajabov, Ravshan Jahon tarixi

2. Kutubxona. Bobil va Osuriya madaniyatining eng muhim 

yutuqlaridan biri kutubxonalar edi. Kutubxonalar saroylar, 

maktab lar, ibodatxonalar va xususiy kishilar tomonidan tashkil 

etilgan. Shumerda ham kutubxonalar mavjud bo‘lgan. Kalxu, 

Ashshur va boshqa shaharlardagi kutubxonalar mashhur edi. 

Mil.avv. II ming yillikdan boshlab Ur, Nippur shaharlarida 

ada biy va ilmiy matnlardan iborat kutubxonalar paydo bo‘ldi. 

Qadimgi Sharqning eng mashhur kutubxonasi Ashshurbani-

palning (mil.avv. 669–635 yillar) Nineviya shahrida to‘plangan 

30.000 taxtachadan iborat kutubxonasi edi. Arxeologik qazish-

malar natijasida qadimgi Xarran viloyatidagi Sultontepadan 

Qurdi-Nergal degan odamning xususiv kutubxonasi topilgan. 

Bu kutubxonada adabiy asarlarning nusxalari, duo-afsunlar 

yozilgan taxtachalar, tibbiyot matnlari mavjud edi. 

---

116

Loy taxtachalarga podsho annallari, muhim tarixiy voqealar 

xroni kasi, qonunlar to‘plami, adabiy asarlar va ilmiy matnlar 

 yozilgan. Ashshurbanipal kutubxonasining alohida ilmiy qim-

mati shundaki, bu kutubxonada dunyoda birinchi marta ki-

toblar tizimli to‘plangan va ma’lum tartibda joylashtirilgan. 

Ko‘pgina kitoblar bir necha nusxada mavjud bo‘lgan. Kat-

ta matnlar bir xil hajmdagi loy taxtachalarda bayon qilingan. 

Shunday matnlar qirqdan yuztagacha taxtachaga yozilgan. Har 

bir taxtachada undan foydalangandan so‘ng o‘z o‘rniga qayta-

rish imkonini bergan tartib raqamlari qo‘yilgan.