Uok 398. 21 (575. 172) Qaraqalpaq xaliq ertekleri

ALTIN  AYDARLI  QIZ
B
ayagida  ush jigit  birge  joldas  bolip  kiyatinp,  joldan  ush 
mayek  tawip  alipti.  Birinshi  mayekti jarsa,  ishinen  muz, 
ekinshisinen  duz,  al  lishinshi  mayekten  bir  suliw  qiz  shigipti. 
IJsh jigit  qizga  talasip  qalipti.
Sonda  qiz  olarga:
—  Sizler  men  ushin  talaspan.  Jolnlizdi  dawam  ettire  berin. 
Qaysinizdi  qalesem,  somn  izinen  eremen,  —  depti.
Ush jigit  omn  aytqanmday  etken  eken,  qiz  lishinshi jigittin 
izine  eripti.  Jigit  ozinin  awilina jaqinlaganda,  aldi  menen  ata- 
anamdi  xabarlandirayin  dep,  qizdi  bir  terektin  basina  otirgizip 
ketipti.
112

---

Sol  waqitta  bir  xizmetker  qiz  qolinda  giizesi  menen  suw 
aliwga  kelipti.  Ol  endi  gilzesin  suwga  batira  bergeninde, 
terektegi  qizdin  suwdagi  sawlesine  kozi  tiisipti.  Qiz  suwdagi 
sawleni  ozinin  silwreti  dep  oylap,  «usi  suliwligim  menen 
xizmetker  bolip  jtirippen-aw»  dep  qolindagi  giizeni  suwga 
llaqtirip  jiberipti.  Buni  terek  basmdagi  qiz  korip  kiilipti. 
Xizmetker  qiz  joqariga  qarasa,  terektin  basinda  suliwliqta 
tensiz  bir  qiz  otir  eken.  Suwdagi  siiwret  oziniki  emes  ekenin 
bilgen  xizmetker  qiz  suliw  qizdan  osh  aliwdi  oylapti.
—  Hay,  dostim,  jerge  tils.  Ekewimiz  suwga  shomilayiq,  — 
depti  ol  terektin  basmdagi  qizga.
Qiz  terektin  basinan  tiisip,  xizmetker  qizdm  qasma  kelipti. 
Suliw  qizdin  basinda  alti  qulash  altin  aydan  bar  eken. 
01
 
xizmetker  qizga:
i 
щт-
  Men  shomilgan  waqitta  sen  menin  aydanmnan  uslap 
tur,  —  depti.
Xizmetker  qiz  altin  aydarli  qiz  suwga  tiisken  waqitta  omn 
aydarin  kesip  jiberedi.  Qiz  suwga  lgip  ketipti.  Sum  xizmetker 
qiz  altin  aydardi  basina  tagip,  terektin  basina  minip  otira 
beripti.
Jigit  qizdi  alip  ketiwge  kelse,  omn  tiiri  ozgerip  ketipti.
—  Sagan  ne  boldi?  —  dep  sorapti  ol  qizdan.
ФШ   Seni  kiltemen  dep  usmday  halga  keldim,  Ш  depti  qiz.
Sol  kuni  jigittin  awili  qislawdan  jazlawga  koshipti.  Bayagi 
altin  aydarli  qiz  suwdan  shigip  botalaqqa  aylamp,  koshke  ere 
beripti.  Olar  jazlawga  kelgennen  keyin  xizmetker  qiz  koshke 
erip  kelgen  botalaqtin  altin  aydarli  qiz  ekenin  sezip  qalipti.  01 
jigitke:
с ш
  Mina  botalaqti  magan  soyip  ber,  —  depti.
8
 — Qaraqalpaq xaliq ertekleri 
113

---

Jigit  botalaqti  soyip  atirganda bir  siiyek  ananday jerge  uship 
tiisipti.  Sol  siiyekti  sol  awildin  bir  kempiri  tawip  alip,  onnan 
ozine  urshiq  islep  alipti.
Qiz  kempir  liyden  shigip  ketken  waqitta  liy  ishin  jiynap, 
sipinstinp,  kempirge  awqat  pisirip  qoyipti.  Kempir  liyine  kelip 
qarasa,  liyi  sipiristinlip,  tazalamp  qoyilgan,  qazanda  awqat 
pisip  tur.
Ol  ertenine  liydin  sirtinan  anlipti.  Qarasa,  urshiq  suliw  bir 
qizga  aylanip,  liyde  xizmet  etip  jiir  eken.  Bum  korip,  kempir 
darriw  ishke  kirip  kelipti.  Urshiqqa  aylamwga  lilgere  almagan 
qiz  basinan  otkenin  kempirge  aytip  beripti.
ErteAine  kempir  jigitke  barip,  qizdm  basinan  otkenlerdi 
aytipti.  Jigit  kempirdin  liyine  kelip  qarasa,  omn  liyindegi  qiz 
bayagi  mayektin  ishinen  shiqqan,  altin  aydarli  qiz  eken.  01 
qizdi  liyine  alip  barip  qirq  кйп  toy berip  ogan  liylenipti.  Ekewi 
kop jillar baxitli jasap,  murat-maqsetine jetipti.