Universitetining jizzax filiali psixologiya fakulteti "psixologiya" kafedrasi

---

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM 
VAZIRLIGI 
MIRZO ULUG‘BEK NOMIDAGI O‘ZBEKISTON MILLIY 
UNIVERSITETINING 
JIZZAX FILIALI 
PSIXOLOGIYA FAKULTETI “PSIXOLOGIYA” KAFEDRASI 
“PSIXOLOGIYA: AMALIY PSIXOLOGIYA” YO‘NALISHI
2-BOSQICH 931-20-GURUH TALABASI 
TANGIROV ABRORNING 
UMUMIY PSIXOLOGIYA 
FANIDAN 
MUSTAQIL ISH
 
MAVZU: 
TIL, ONG VA TAFAKKUR. NUTQ VA NUTQIY 
FAOLIYAT. OLIY PSIXIK FUNKSIYALARNI MADANIY-
TARIXIY RIVOJLANISH NAZARIYASI VA NUTQIY 
TAFAKKUR MUAMMOSI (L.S. VIGOTSKIY BO‘YICHA) 
Qabul qildi: A. Komilova 
 
 
Jizzax-2022 
 

---

TIL, ONG VA TAFAKKUR. NUTQ VA NUTQIY FAOLIYAT. OLIY 
PSIXIK FUNKSIYALARNI MADANIY-TARIXIY RIVOJLANISH 
NAZARIYASI VA NUTQIY TAFAKKUR MUAMMOSI (L.S. VIGOTSKIY 
BO‘YICHA) 
Reja: 
1.
 
Til, ong va tafakkur. 
2.
 
Nutq va nutqiy faoliyat. 
3.
 
Oliy psixik funksiyalarni madaniy-tarixiy rivojlanish nazariyasi va nutqiy 
tafakkur muammosi (L.S. Vigotskiy bo‘yicha) 
Til va tafakkur, ong, bilish, mantiqiy kategoriyalar, grammatik 
kategoriyalar, aqliy bilish, hissiy bilish, mantiqiy va til kategoriyalarining mos 
tushish va tushmaslik hodisasi. 
Til va tafakkur munosabati tilshunoslik fanining asosiy masalalaridan biri 
sanaladi. Tilsiz fikrni ifodalash sira mumkin bo`lmaganidek, tafakkursiz til o`z 
ifodasini shakllantira olmaydi. Shular bilan bog`liq yana falsafiy, psixologik ong 
tushunchasi ham mavjud. Ong ijtimoiy-psixologik hodisa bo`lib, insonning fikrlash 
qobiliyatini boshqaradi. Ong biologik hodisa bo`lib, mantiqiy fikriy faoliyatni o`z 
ichiga oladi. Demak, ong tafakkurdan ham katta hodisa, tushunchadir. Tafakkur – 
bilishning eng yuqori bosqichidir. Bilish bu obyektiv voqelikning inson ongida 
aks etish jarayonidir. Fanda ikki xil bilish farqlanadi:
1.
Sezgilar orqali bilish. 
2.
Aqliy bilish va tafakkur. 
Hissiy bilishda tashqi olamni sezgi a’zolarimiz orqali bilib olamiz. Bunday 
bilish hayvonlarda ham rivojlangan. Aqliy bilish esa insonlarga xos bo`lib, tashqi 
olamni faqatgina his qilib qolmay, balki har bir hodisa, predmet, jarayonlarini 
fahmlaydi, ularni qayta ishlaydi, fikr yuritadi, xulosalaydi, tushunchaga ega 
bo`ladi. Mana shu jarayon