Tadqiqotning ob’ekti sifatida Navbahor benteniti, turli metallarning tuzlari, tabiiy gaz va neft yo‘ldosh gazlari tanlangan.
Tadqiqotning predmeti Navbahor bentoniti, tabiiy gaz va neft yo‘ldosh gazlari tanlangan.
Tadqiqotning usullari. Dissertatsiya ishini bajarishda fizik-kimyoviy, gaz xromatografiyasi, SEM skanirlovchi elektron mikroskopiya, IQ-spektroskopiya, rentgenfazoviy tahlil usullaridan foydalanilgan.
Tadqiqotning ilmiy yangiligiquyidagilardan iborat:
Navbahor bentonitidan “Zol-gel” va gidrotermal sintez usullarida yuqori kremniyli seolit olish usullari ishlab chiqilgan va uning fizik-kimyoviy xarakteristikalari o‘rganilgan;
-olingan yuqori kremniyli seolitga turli metallarning tuzlarini yuttirish orqali neft hamda tabiiy gazni suv bug‘laridan quritish va oltingugurtli birikmalardan tozalash uchun CaCl2∙ZnCl2∙MnCl2/YUKS tarkibli katalizator ishlab chiqilgan va tekstur hamda sorbsion xossalari o‘rganilgan;
-ilk bor Navbahor bentonitidan yuqori kremniyli seolit asosida olingan katalizator bir vaqtning o‘zida neft va tabiiy gazni suv bug‘laridan quritish bundan tashqari oltingugurtli birikmalardan tozalashga qodir ekanligi isbotlangan;
-neft va tabiiy gazni suv bug‘laridan quritish va oltingugurtli birikmalardan yuqori kremniyli seolitlar bilan bir vaqtda tozalash jarayoni qonuniyatlarini o‘rganish hamda sanoat sharoitlariga yaqin bo‘lgan sharoitlarda, yangi avlod silikagellarining solishtirma faolligini aniqlash natijasida, bentonit xom ashyosini qayta ishlash bo‘yicha texnologik jarayonlar umumlashtirilgan;
-yuqori kremniyli seolitlar asosida olingan katalizatorlarda neft va tabiiy gazni suv bug‘laridan quritish va oltingugurtli birikmalardan adsorbsion tozalash texnologiyalari asoslari ishlab chiqilgan hamda ishlab chiqilgan jarayonning texnik-iqtisodiy samaradorligi aniqlangan.
Tadqiqotning amaliy natijasiquyidagilardan iborat:
Navbahor bentonitidan “Zol-gel” va gidrotermal sintez usullarida yuqori kremniyli seolit olish usullari ishlab chiqilgan va uning fizik-kimyoviy xarakteristikalari o‘rganilgan;
-neft va tabiiy gazni suv bug‘laridan quritish va oltingugurtli birikmalardan yuqori kremniyli seolitlar bilan bir vaqtda tozalash jarayoni uchun yuqori tanlab ta’sir etuvchi va ish qobiliyati yuqori bo‘lgan katalizator yaratilgan;
-yuqori kremniyli seolitlar asosida olingan katalizatorlarda neft va tabiiy gazni suv bug‘laridan quritish va oltingugurtli birikmalardan adsorbsion tozalash texnologiyalari asoslari ishlab chiqilgan;
-yaratilgan katalizatorlarda neft va tabiiy gazni suv bug‘laridan quritish va oltingugurtli birikmalardan adsorbsion tozalashning energiya va resurstejamkor texnologiyasi ishlab chiqilgan.