Умурзоқов Ў. П., Тошбоев А. Ж., Тошбоев А. А. Фермер хўжалиги

Фаннинг объекти – фермер хўжаликлари ва унинг ишлаб чиқаришга бевосита ўз ҳиссасини қўшадиган барча корхоналар фаолиятидир.
“Фермер хўжалигини ташкил этиш ва уни иқтисоди” фанининг мақсади қишлоқ хўжалигида маҳсулот етиштишни кўпайтириш ва унга хизмат қилувчи тармоқлар ўртасида иқтисодий алоқаларини мустаҳкамлаш; меҳнат жараёнларини бозор муносабатларида ривожлантириш; меҳнат унумдорлигини ошириш; ер-сув ҳамда асосий воситаларидан самарали фойдаланишдан иборатдир. Фермер хўжаликларини маҳсулот ишлаб чиқариш, ижтимоий-иқтисодий фаолиятини ўрганишда қилинадиган таҳлиллар қуйидаги усуллар орқали ифодаланади. Ушбу усуллар ёрдамида ишлаб чиқаришда рўй берадиган ҳодисаларни иқтисодий баҳолайди.
1. Статистик гуруҳлаш усул - ер фондидан рационал фойдаланиш, маҳсулот таннархи, меҳнат унумдорлигининг ўсиши, меҳнат ресурслари, техникалардан рациоал фойдаланиш ва бошқа кўрсаткичларни ўрганади. Бу усул ёрдамида кўрсаткичларни таркибини, бир-бирига боғлиқлигини, кўп йиллик ўсиш тенденцияларини, фермер хўжалигини янада ривожлантириш истиқболларини аниқлаб беради.
2. Монографик усул - тажриба алмашиш мақсадида хўжаликларнинг умумий ва айрим тармоқларнинг фаолиятини, ишлаб чиқариш жараёнларини, ривожланиш истиқболларини аниқлаб беришдан иборат.
3. Аналитик ҳисоб усули – фермерлар фаолиятини таҳлил қилиш, фермер хўжаликларининг барча тармоқларини ривожлантириш йўлларини белгилайди.
Фермер ишлаб чиқаришни иқтисодий фанлар орқали чуқур тадқиқот қилиб, кейинги йилларда катта ютуқларга эришиш учун иқтисодий фанга математик тадқиқот усуллари катта самара бермоқда.
4.Иқтисодий математик усули - математик рақамлардир. Фермер хўжалигининг барча ишлаб чиқариш соҳалари бўйича кўрсаткичларни таҳлил қилишда математик рақамлар 3 манбадан олинади:
1.бизнес режадан;
2.хўжалик йиллик ҳисоботидан;
3.меъёрий маълумотлар, технологик карта ва маълумотномалар.
Иқтисодий математик усул бир қанча босқичларга бўлинади. Тайёрлаш, иқтисодий таҳлил, абстрак рақамлар, маълумотлар йиғиш ва уни ўрганиш.