Umurtqalilar zoologiyasi

31-rasm. Suyakli baliqlarning bosh miyasi: 
1-hidlov kapsulalari, 2 -hidlov b o ‘laklari, 3 -oldingi 
miya yarim sharlari, 4 - o ‘rta miya, 5 -m iyacha, 6 -uzun- 
choq miya, 7-orqa m iya, 8 -uchlik nervning ko‘zga bora­ digan 
tarm og‘i, 9 -eshitish nervi, 10-adashgan nerv. 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
Uning hajmi nisbatan kichik, oldingi miya qopqog‘ida nerv 
moddalari yo‘q. Miya yarim sharlarining ichi (yon qorincha­ 
lari) tog'ayli baliqlardagi kabi to'siq bilan to'liq ajralmagan. 
Miya yarim sharlarininig oldingi tomoniga hidlov bo'lagi, orqa 
tomoniga esa oraliq miya tutashgan. Suyakli baliqlarda o'rta 
miya va miyacha nisbatan yaxshi rivojlangan. Oraliq miya 
katta yarim shar tomonidan berkitilgan. Uzunchoq miya asta- 
sekinlik bilan orqa miyaga qo'shilib ketadi. 
Ayirish organlari. Baliq buyraklarini ko'rish uchun ichak 
va suzgich pufagini olib tashlash kerak. 
Zog'ora baliqning buyraklari (32-rasm) akulaning buyrak- 
lari singari qorin pardasi ostida va umurtqa pog'onasining ikki 
yonida joylashgan. Farqi shundaki, suyakli baliqlarning ayirish 
sistemasi jinsiy organlari bilan bog'liq emas. 
32-rasm. Urg'ochi zog'ora baliqning ayirish — urchish 
organlarining keyingi qismi: 
1-suzgich pufak, 2-tuxum don, 3-tuxum don yo'li, 4-siydik-jinsiy so ‘rg‘ich, 5- 
jinsiv teshik, 6-buyraklar, 7-siydik y o ‘li, 8-siydik pufagi, 9-siydik teshigi, 10-ichak, 11-
anal teshigi. 
Uzun to'q-qizg'ish bir juft tana buyragi (mezanefros) gavda 
bo'shlig'ining boshidan oxirgacha cho'zilgan bo'lib, suzgich 
pufagjning ustida, umurtqalarining yonida joylashgan. Buyrak- 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
laming oldingi uchi juda keng bo'lib, o'rta chiziqda bir-biriga 
qo'shilib ketadi. Har qaysi buyrakning ichki cheti bo'ylab 
bittadan siydik yo'li o'tadi, bu kanallar pastroqda bir-biri 
bilan qo'shilib ketadi. Orqa tomonda esa siydik pufagiga 
qo'shiladigan bitta umumiy kanalni hosil qiladi. Siydik pufagi 
siydik-tanosil so'rg'ichi uchida maxsus teshik bilan ochiladi. 
Jinsiy organlari. Suzgich pufagining yon tomonlarida jin­ 
siy bezlar joylashgan. Urg'ochisining tuxumdoni mayda 
donachalar singari uzunchoq boiadi. Uning keyingi cho'zilgan 
qismi tuxum yo'li hisoblanib, bitta teshik bilan siydik-tanosil 
so'rg'ichiga ochiladi. 
Erkak zog'ora baliqning juft urug'doni silliq va g'uj uzun­ 
choq tanachadan iborat bo'lib, u tana bo'shlig'ida urg'ochi- 
larining tuxumdoni kabi joylashgan. Urug'donlaming keyingi 
boiimlari kalta urug' chiqarish yo'liga aylangan bo'lib, umu­ 
miy jinsiy teshik bilan siydik-tanosil so'rg'ichiga ochiladi. 
Topshiriqlar: