Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

594

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

O‘quvchilarning  yosh  xususiyatlarini  nazarda  tutadigan  bo‘lsak,  ular  tabiatan 

qiziquvchan bo‘lishadi. Tabiiy hodisa va jarayonlarni o‘qituvchining tayyor axboroti yoki 

darslikdagi  ilmiy  tilda  yozilgan  maʼlumotlar  o‘quvchilarning  qiziquvchanligini 

so‘ndiradi.  

O‘quv dasturidan o‘rin olgan mavzularni o‘qituvchi boshchiligida kichik “olimlar” 

sifatida  o‘rganish  (tadqiq  etish)  o‘quvchilarning  tabiiy  fanlarga  bo‘lgan  qiziqishlarini 

yanada oshiradi, tadqiqotchilik ko‘nikmalarini rivojlantiradi, o‘quvchilarning faol o‘quv-

bilish faoliyatini tashkil etishga imkon beradi. O‘quvchilarning faol o‘quv-bilish faoliyati 

orqali kompetentsiyalar shakllanishiga erishiladi.  

Maktabda o‘quvchilarning o‘zaro, o‘quvchilar va o‘qituvchilar o‘rtasidagi hurmat, 

darsdan va sinfdan tashqari mashg‘ulotlarning tashkil etilganligi, ota-onalar o‘z farzandi 

va  uning  o‘qishiga  eʼtibor  qaratishlari,  uyda  dars  tayyorlashga  sharoit  yaratib 

berganliklari ham o‘quvchilarning natijasiga ijobiy taʼsir ko‘rsatuvchi omillar sanaladi.  

O‘qituvchilarning  to‘laqonli  pedagogik  faoliyat  yuritishlari  uchun  bir  qator 

sharoitlar  yaratilishi,  eng  avvalo,  fan  o‘quv  dasturlari  va  darsliklarini  ilg‘or  xorijiy 

tajribalar  asosida  takomillashtirish,  maktab  moddiy  texnik  bazasini  mustahkamlash, 

maktabda  kimyo,  biologiya,  fizika  fan  xonalari,  zarur  laboratoriya  jihozlari  va  ular 

saqlanadigan  laboratoriya  xonalari,  laborant,  o‘qituvchi  uchun  metodik  qo‘llanma, 

o‘quvchining mashq daftari bo‘lishi zarur. 

Xalq taʼlimi xodimlarini qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy 

markazlari  o‘quv  dasturlaridan  Xalq  taʼlimi  tizimida  amalga  oshiriladigan  xalqaro 

tadqiqotlarga oid mavzular o‘rin olgan, xususan, biologiya o‘qituvchilari malaka oshirish 

kurslari uchun “Biologiya fanini o‘qitishda zamonaviy yondashuvlar va innovatsiyalar” 

moduli  doirasida  “Taʼlim  sifatini  baholash  sohasidagi  xalqaro  tadqiqotlar  (PISА, 

TIMSS)” mavzusi uchun nazariy 2 soat, amaliy mashg‘ulotlar uchun 4 soat ajratilgan. 

Xalqaro  tadqiqotlarga  munosib  tayyorgarlik  ko‘rish  dolzarb  vazifa  ekanini  anglagan 

holda, ushbu modulning boshqa mavzulari ham xalqaro tadqiqotlar, xorijiy davlatlarning 

tabiiy  fanlarni  o‘qitishdagi  ilg‘or  tajribalari,  kompetensiyaviy  yondashuvni  amalga 

oshirish  yo‘llari  haqidagi  maʼlumotlar  bilan  yo‘g‘rilgan  holda  tinglovchilarga  taqdim 

etilmoqda.  

Shuningdek,  malaka  oshirish  kursining  “Biologiya  fanini  o‘qitish  metodikasi” 

modulidan o‘rin olgan mavzularni o‘qitishda ham bugungi kun talablari inobatga olingan: 

“Biologiya fanini o‘qitishda faol va interfaol metodlardan foydalanish”, “Biologiya fanini 

o‘qitishda  zamonaviy  taʼlim  texnologiyalarini  qo‘llash”,  “Dars  ishlanmalarini  ishlab 

chiqishga  qo‘yiladigan  zamonaviy  talablar”,  “Biologiya  fanini  o‘qitishda  darsdan 

tashqari ishlarni tashkil etish” va boshqa mavzular shular jumlasidandir. Tinglovchilarga 

taqdim etiladigan malaka ishi mavzulari orasida xalqaro tadqiqotlarga oid mavzular ham 

o‘rin olgan. Bunday chora-tadbirlar o‘qituvchilarning xalqaro tadqiqotlarning mazmun-

mohiyati  haqidagi  bilimlarini  boyitishga  xizmat  qilmoqda,  ammo  o‘qituvchilarning  5 

---