158
"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"
xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari
✓ O‘quvchilarda mantiqiy fikrlashni shakllantirish uchun javobi darslikda to‘g‘ridan
to‘gri berilgan, yoki bir hisoblash yo‘li bilan ishlanadigan topshiriqlarni
bermaslikka harakat qilinadi. Berilgan mustaqil ishlar, topshiriqlarni bajarish
uchun qo‘shimcha ma’lumotni (Albatta darslikda mavjudlarini) o‘quvchi o‘zi
mustaqil topa oladigan tarzda berishga harakat qilish kerak. (Masalan,5-sinfda
havo bosimi tushunchasini mustahkamlash uchun quyidagi topshiriqni berish
mumkin: Maktab binosining balandligi 10 metr. Agar yer yuzasida bosim 750 mm
simob ustuniga teng bo‘lsa, maktab tepasidagi bosimni toping.)
✓ O‘quvchi olgan bilimlarini hayotdagi nostandart vaziyatlarda qo‘llay olishi lozim.
Ta’limning asl mohiyati ham shunda. Shu sababli bunday muammolar yuzaga
kelganda ularni birinchi navbatda hal qilishga harakat qilinadi. Amaliy topshiriqlar
bunday muammolarni bartaraf etishning eng qulay usulidir. Ammo shuni
unutmaslik kerakki, bunday topshiriqlarni berishda, iloji boricha, har bir
o‘quvchiga individual yondashuv talab etiladi. O‘quvchining yosh, psixologik,
hatto jismoniy imkoniyatlari inobatga olinadi. (Bir sinf ichida ham bu omillar
e’tiborga olinadi) Tabaqalashtirilgan topshiriqlar tizimini qo‘llash yaxshi samara
beradi. (Bir topshiriq murakkablilik darajasiga ko‘ra, turli darajada, shaklda
bo‘ladi. O‘quvchi o‘z imkoniyatlari darajasidagi topshiriqni tanlash imkoniyatiga
ega bo‘lishi lozim.)
✓ Bilimlarni ko‘nikma va malakalarga aylanishi, ba’zi bilimlarni to‘liq egallash
jarayoni bir sinf doirasida tugamay ta’limning keying bosqichlarida ham davom
etishi mumkin.(Masalan, daryo tushunchasi bilan o‘quvchi 3-4 sinflarda
tanishadi, 5-sinfda bu tushunchani bilim darajasida o‘zlashtiradi,6,7,8,9 sinflarda
ham bu jarayon to‘xtab qolmay uzluksiz davom etadi.) Shu sababli o‘qituvchi
o‘quvchilarining bilim darajasini monitoringini uzluksiz olib borishi lozim. Bu
juda katta hajmdagi ish, shu sababli o‘qituvchi o‘z sharoitidan kelib chiqib o‘zi
uchun maqbul yo‘lni tanlashi lozim. Bu ishni amalga oshirish uchun kompyuter
tizimlaridan ko‘proq foydalanish, ma’lumotlar bazasi yaratish tezkor nazorat
usullari, ularning natijalarini tez olish mumkin bo‘lgan kompyuter dasturlaridan
foydalanish lozim. (Masalan, “Easy Quizzi”, “My test”)
O‘quvchilar bilan individual shug‘ullanish sinfdagi ham kuchli, ham bo‘sh
o‘zlashtiruvchi o‘quvchilarning optimal rivojlanishini ta’minlaydigan o‘qitishning uslub
va didatik vositalarini tanlashni nazarda tutadi. Darsni bunday tashkil qilish uchun
o‘quvchining o‘quv –biluv imkoniyatlarini aniqlash kerak .
Individual o‘qitishni amalga oshirish yo‘llaridan biri –tabaqalashtirilgan individual
topshiriqlar berishdir. Bu topshiriqlar chuqurligi va murakkablik darajasi bilan bir-biridan
farq qiladi. Bu topshiriqlarga kitob bilan ishlash uchun savollar, har xil ijodiy va maxsus
uy ishlarini kiritish mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |