Umumiy mavzu: Fermentlarni tuzilishi, хоssalari va funktsiyalari

DNK –dizoksiribonulein kislota
RNK – ribonuklein kislota.
 
Nuklein kislotalarning kimyoviy tarkibi va gidroliz komponentlari 
 
DNK va RNK ni ajratish va tozalash maxsus gidroliz yo‘li bilan amalga 
oshiriladi. Gidroliz asosida o‘rganilganda maxsus bosqich bilan boradi. Gidroliz 
maxsus ferment - Nukleaza ishtirokida polinukleotidlar orasidagi 3
1
-5
1
–

---

73 
fosfodiefir bog‘larni uzish bilan amalga oshiriladi. Uning struktur monomerlari –
mononukleotidlar hosil bo‘ladi, so‘ng N asoslari, C komponentlari, PO
4
kislotalar 
hosil bo‘ladi.
Kislotalar ( HCl ) ishtirokida → DNK gidrolizga uchraydi.
Ishqorlar (NaOH) ishtirokida → RNK gidrolizga uchraydi.
DNP
kislota→
DNK
gidroliz
→Dezoksimononukleotidlar
(dAMF,dGMF,dSMF,dTMF)
–
↓
nukleazalar 
oqsil 
 
–H3PO4 
→d
-nukleozidlar
(adenozin, guanozin, sitidin, timiddin)
- dezoksiriboza
→
azotli asoslar
(A,G,S,T); 
 
RNP
ishqor→
RNK
gidroliz
→Rribomononukleotidlar
(dAMF,dGMF,dSMF, dUMF)
–
↓ nukleazalar
oqsil 
–H3PO4
→ 
ribonukleozidlar 
(adenozin, guanozin, sitidin, uridin) 
– riboza
→
azotli asoslar
(A,G,S,U); 
 
 Azotli asoslar – kimyoviy qurilishiga ko’ra 2 guruhga bo’linadi: 
 1. Purin asoslariga: A- Adenin G- guanin 
 2. Pirimidin asoslariga: S- Sitozin U-Uratsil T-Timin lar kiradi. 
Erkin azot asoslarining asosiy xususiyatlaridan biri shundan iboratki ularning 
ikki xil tautomer ko‘rinishda uchrashidir ya‘ni ular laktim va laktam holatlariga 
ega bo‘ladilar. 

---

74 
DNK tarkibida uglevodlardan