Umumiy mavzu: Fermentlarni tuzilishi, хоssalari va funktsiyalari

nuklein kislotalar yoki polinukletidlar yuqori 
molekulali, mononukleotidlardan tuzilgan va shu nukleotidlar bir-biri bilan
3
1
–5
1
– fosfodiefir bog’lar yordamida birikkanda hosil bo’ladigan muhim 
biopolimerlardir.
Demak, nuklein kislotalar – (Yu. M. P. M.) lardir. 
Nuklein kislotalar
- barcha tirik organizmlarda, hatto viruslarda ham 
tarqlgan yuqori molekulali polimer moddadir.
Vazifalari: 1. Irsiy belgilarni saqlash
2. Nasldan naslga barcha belgilarni berish.
Hozircha nuklein kislotalarsiz bu vazifalarni bajaradigan birorta ham jonli 
mavjudot mavjud emas. Nuklein kislotalar o‘ziga o‘xshash nusxani sintezlaydi.
Masalan: Otasining sochi qoraligi, onasining burni qirraligi ... 
Eng ahamiyatlisi shundan iboratki birorta ham nuklein kislotalar oqsillar 
ishtirokisiz bu vazifalar amalga oshmaydi, chunki soch, tirnoq… bularning 
hammasi oqsil hisoblanadi.
Nuklein kislotalarning molekulyar massasi yuqori. Ularning fizik - kimyoviy 
xossalari ayniqsa strukturasi juda murakkab. Elementlar tarkibi juda sodda ular 
C, H, O, N, P dan tashkil topgan. Lekin keyingi tekshirishlarda ularning tarkibida 
kremniy - Si va oltingugurt - S borligi aniqlandi.
DNK - hujayraning asosiy komponentlarida asosan yadroda, qisman 
mitoxondriya va xloroplastlarda uchraydi. 
RNK – yadro, mitoxondriya va eng ko‘p qismi sitoplazmada uchraydi. 
Nuklein kislotalarning roli 
 
DNK 
- genetik axborotni saqlaydi. 
mRNK
– DNK dan nusxa olish yo‘li bilan sintezlanayotgan oqsil strukturasi 
haqidagi axborotni tashiydi. 
tRNK
– aminokislotalarni faol holga o‘tkazib, oqsil sintez bo‘layotgan joyga 
tashishda qatnashadi. 
rRNK
- ribosomalar skeletini tashkil qiladi. 
Nukleoproteinlar ya‘ni oqsillar bilan turli kompleks holida uchraydi. Nuklein 
kislotalar tuzilishi kimyoviy tabiati va funktsiyasiga ko‘ra 2 guruhga bo‘linadi: