Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

Nurni boʻlgich:
Qaytgan va oʻtgan nurlar bir xil intensivlikka ega boʻlishi kerak. Oʻzgaradigan nur 
boʻlgichdan (473435) foydalanilganda, lazer nuri nur boʻlgichning markaziga u 
yoki bu darajada tushayotganiga ishonch hosil qiling. 
– Oldin nur boʻlgich (b) lazer nurini gorizontal boʻyicha qaytarayotganiga amin 
boʻling. Buning uchun optik bazali nur boʻlgichni lazer optik tayanch plitaning 
qarama-qarshi tomoniga joylashtiring va lazer nuri lazer nurlanishining tuynugi 
yonidagi nuqtaga qaytsin.
– Zarur boʻlsa, sterjendagi ikkita regulirovka vintlari yordamida nur boʻlgich 
qiyaligini va shu bilan nur yoʻlini toʻgʻirlang.
– Nihoyat, 82-rasmda keltirilganidek, nur boʻlgichni nur yoʻliga 45° burchak ostida 
qoʻying, Nur boʻlgichning qisman shaffof qatlami lazer tarafda boʻlishi kerak. 

---

205 
Yassi koʻzgular va nozik sozlash mexanizmi:
Eslatmalar: Qurilmani bir oz qorongʻulashtirilgan xonada sozlash oson. Asosiy 
nurlardan tashqari, koʻp marotaba qaytishlar ham past intensivlikli parazit parsial 
dastalar deb atluvchi nurlarni keltirib chiqaradi. Ular linza tutgichiga tushib, 
keyingi korrektirovkani bekor qilinishiga olib kelishi mumkin. 
Nur boʻlgichdan qaytgan nur bevosita lazer nurlanishi aperturasiga tushsa, lazer 
nurining sifati yomonlashadi.
– Yassi koʻzguni (c) lazer nuri uning markaziga tushadigan qilib joylashtiring. 
– Lazer optik tayanch plitada optik bazasini burish va orqa paneldagi sozlash 
vintlari bilan manipulyasiya qilish orqali yassi koʻzguni shunday moslangki, nur 
boʻlgichdan oʻtgan nur amalda oʻziga qaytsin va lazer nurlanishining aperturasidan 
bir oz yuqori nuqtaga tushsin. 
83-rasm. Lazer optik tayanch plitadagi Maykelson interferometri qurilmasi, 
yuqoridan koʻrinishi. a-lazer optic tayanch plita, b-nur boʻlgichlar, c, d-yassi 
koʻzgular nozik sozlash bilan, e-sferik linza, f-yarim shaffof ekran. 
– Yarim shaffof ekranni(f) asosga oʻrnating va uni lazer optikasi tayanch 
plitasining orqasiga, 83-rasmda keltirilganidek shunday joylashtiringki, lazer nuri 
uning markaziga tushsin.

---

206 
– 83-rasmda keltirilganidek, nur boʻlgichdan (b) qaytgan nur yoʻliga yassi 
koʻzguni (d) joylashtiring; uni xuddi yassi koʻzgu (c) nur boʻlgichdan qancha 
uzoqlikda boʻlsa, shuncha uzoqlikda oʻrnating.
– Lazer optik tayanch plitada optik asosni burish va yustirovka vintlari bilan yassi 
koʻzguni shunday moslangki, nur amalda oʻziga qaytsin va nur boʻlgichdan 
oʻtgandan keyin qaytadan birlamchi nur qismi bilan biriksin.
–(c) va (d) yassi koʻzgularni regulirovka vintlari yordamida shunday yustirovka 
qilingki, qaytgan nurlar guruhidan eng intensiv nurlar ekranda mutlaq mos kelsin.