|
3-босқич:
Янги мавзунинг баёни
|
Мавзуни режа асосида ёритиш:
Психодиагностика ва олти ёшли болаларнинг мактабга мослашуви.
2. Коррекцион-ривожлантирувчи машғулотлар хусусиятлари
3.Коррекцион-ривожлантириш дастурнинг самарадорлигини аниқлаш мақсадида машғулотлар
|
Слайдлар
асосида маъруза.
Ақлий хужум
Ўзаро тажриба алмашиш
| |
25
3
7
|
4-босқич: Мустаҳкамлаш
|
Психологик диагностика ишлари . Олти ёшли болаларнинг психологик – педагогик ташхис қилиш методикалари хусусиятлари ва уларга психологик ёндашувлар
|
Гуруҳларда ишлаш.
|
10
|
5-босқич: Баҳолаш.
Дарс якуни
|
Гуруҳлар тақдимоти таҳлили ва уларни баҳолаш
Хулоса (савол-жавоб, фикр-мулоҳазалар ва таклифлар)
|
Гуруҳларни баҳолаш
Савол-жавоб
|
10
5
|
6-босқич: Мустақил бажариш учун топшириқлар (уйга вазифа)
|
Мавзуга оид тестлар
Тегишли адабиётлар тавсия қилинади.
|
Оғзаки
|
15
|
3.3.5. ЎҚУВЧИЛАРНИНГ КАСБ-ҲУНАРГА ЛАЁҚАТЛИЛИГИНИ АНИҚЛАШ МАСАЛАЛАРИ
Режа.
Касб-ҳунарга йўналтириш босқичлари мазмуни: кузатиш-ўқувчиларни меҳнат таълими дарсларида кузатиш, диагностик суҳбатлар, ўқувчиларни касб – ҳунарга йўналтириш бўйича ялпи тадбирлар. Ўқувчининг шахсий имкониятлари, психик ва физиологик хусусиятларини ўрганиш.
Ўқувчиларни касб–ҳунарга йўналтиришдаги психологик муаммолар: ўқувчининг хоҳиши, истагини ҳисобга олиш; касб-ҳунар эгаллашдаги қобилияти; ҳунар учун зарур билимларни эгаллаши ва мойиллиги; жисмоний аҳволи, соғлиги ҳақидаги маълумотларни ҳисобга олган ҳолда тавсиялар бериш тартиби.
Ўқувчиларнинг касбий лаёқат даражаларини аниқлаш мақсадида ДДС (дифференциал–диагностик сўровнома) методикасидан фойдаланиш. Касб танлаш мотивини аниқлаш. Ўқувчиларни касб – ҳунарга йўналтиришда ота- оналар билан ишлашнинг психологик хусусиятлари. Дарсдан ташқари машғулотларда ўқувчиларни касб-ҳунарга йўналтириш.
Касб-ҳунарга йўналтириш - ўқувчиларни лаёқати, қизиқиши ва қобилиятларига мос касб-ҳунарларни онгли танлашга тайёрлашдан иборат тадбирлар мажмуасидир. Мазкур йўналишларнинг узвий ва узлуксиз боғлиқлиги психологик хизмат мазмунининг яҳлитлилигини таъминлайди.
Умумий ўрта таълим мактаблари амалиётчи психологларни касб-ҳунарга йўналтириш йўналишидаги ишлари мазмуни қуйидагилар;
-Янги типдаги мактабларга, ўрта махсус ва касб-ҳунар коллежларига ўқувчиларни танлаш моҳияти, вазифаси, монандлиги, уларнинг имконияти, истиқболи тўғрисида илмий-амалий хусусиятига молик консультатив ишларни олиб бориш, ёшларни саралаш, танлаш, ихтисосга яроқлик ва лаёқатлилик даражаси аниқлаш, танлов жараёнида маслаҳатчи сифатида қатнашади;
ДИФФЕРЕНЦИАЛ – ДИАГНОСТИК СЎРОВНОМА (ДДС)
Таълим тизимида фаолият кўрсатаётган амалиётчи психологлар ишида ўқувчиларда қандай касбларга мойилликлари мавжудлигини аниқлаш, уларни касб-ҳунарга тўғри йўналтириш, улар билан касб-ҳунарга оид маслаҳат ишлари олиб бориш энг муҳим аҳамиятга эга бўлган масалалар қаторига киради. Инсон шахсини ривожланишининг шу босқичда тўғри йўлни танлай олиши, унинг келгуси ҳаёти учун ҳал қилувчи аҳамиятга эга. Бунинг учун психологик амалиётда кенг қўлланилиб, ўзининг самарадорлиги, фойдаланиш учун қулайлиги билан характерланиб келаётган методикалардан бири Е. А. Климов томонидан таклиф этилган «Дифференциал-диагностик сўровнома» (ДДС)дир.
Касб танлаш, касбга йўллаш ишлари билан узоқ йиллар давомида шуғулланиб келган атоқли психолог олим Е. А. Климов касбларнинг беш асосий типини фарқлайди:
-Одам-Табиат (қишлоқ хўжалиги, агроном, биолог, ветеринар, зоолог, геолог, химик ва ш.к.);
-Одам-Техника (техник-технолог, қурувчи, электрик, механик, машинасоз, техник ва ш.к.);
-Одам-Одам (ўқитувчи, тарбиячи, хамшира, врач, журналист, хуқуқшунос, кутубхоначи савдо ходими ва бошқалар);
-Одам-Белгилар тизими (иқтисодчи, ҳисобчи, режаловчи, техник-дастурчи, оператор, муҳаррир, математик ва ш.к.);
-Одам-Бадиий образ (безакчи-пардозчи, мусиқачи, артист, рассом, режиссёр, танқидчи ва бошқ.).
Бу методика ёрдамида синалувчининг фаолиятни у ёки бу туридан қайси бирини кўпрок маъқул кўришлиги ва шунга мос равишда қайси касбга мойиллиги аниқланади.
Ундан психологик-педагогик ташхиснинг, яъни ҳали касбни ўзгартириш мумкин бўлган вақтда фойдаланиш ва унинг натижаларига асосланган ҳолда болага тўғри маслаҳатлар бериб, уни ўзининг индивидуал-психологик хусусиятларига кўпроқ мос келадиган касб-ҳунарга йўллаш мақсадга мувофиқ бўлади. ДДС ўзининг ихчамлиги ва ундан фойдаланганда синалувчиларга, натижаларини қайта ишлаш тадқиқотчи учун қулай ҳамда кўп вақт талаб қилмаслиги билан фарқланиб туради. Синалувчилар уларга берилган кўрсатмага биноан сўровномада келтирилган касблардан бирини танлаш орқали ўз жавобларини беришлари керак. Қуйида сўровнома матни ва жавоб варақаси берилган. Жавоб варақаси (у айни вақтда калит вазифасини ҳам бажаради) синалувчиларнинг ҳар бири учун олдин тайёрлаб қўйилган бўлиши ёки тест синови ўтказилаётган гуруҳнинг ҳар бир иштирокчисига яхши кўринадиган қилиб ёзиб қўйилиши керак. Тест синови ўтказиш учун лозим бўлган воситалар тайёр бўлганидан сўнг синалувчиларга қуйидаги кўрсатмани бериш орқали тест синовини бошлаш мумкин бўлади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
