Умумий ўрта таълим мактабларида синфдан ташқари ишлар” 1-мавзу: Умумий ўрта таълим мактабларида синфдан ташқари ишлар ва унинг мазмуни

Жамоатчи спорт ҳакамларининг вазифалари
Мактаб ЖТЖ кенгашининг ўқув-спорт ишлари комиссиясидаги жамоатчи ҳакамларга масъул-мактаб ҳакамлар федерациясининг раиси ҳисобланади ва у ҳакамлик учун зарур инвентар ва жиҳозларни (мусобақа баённомаларининг бланкаларини, папкалар, вимпеллар, нишонлар, байроқчалар, бойлагичлар, старт олиш колодкалари, рулеткалар, чизиш аравачалари, секундомерлар ва ҳ-к.лар)ни тайёрлашни ўз зиммасига олади. Кенгаш аъзоларидан яна бирига (масалан, котибга) барча махсус ўтказилган мусобақалардаги спорт натижаларини рўйхатини ёзиб бориш топширилади. Маълумотлар унга мактаб ҳакамлари коллегиясидан келиб туради, шунингдек, шаҳар, тумандаги спорт секцияларидан маълумотларни олиш, мактаб ўқувчиларини қандай қатнашганлиги хақидаги хабарларни ҳисобга олиб, уларни қайдномага ёзиш ва эолон қилиш вазифасини ҳам котиб бажаради. Кенгашнинг шу соҳага масъуллари «Саломатлик» тести бўйича ҳужжатларни ҳам тайёрлайдилар ва уни ёзув ҳужжатларини расмийлаштирадилар. II, I ёшлар разрядини ҳам мактаб директорнинг махсус буйруғи асосида берилади. МЖТЖсининг кенгаши «Мактаб рекордлари ва чемпионлари» деб номланган китобни ташкиллайди ва уни тўлдирилишини назорат қилади. Бундай китоблар ҳар бир мактаб ёши учун юритилади ва уларнинг рекордларини рўйхатга олади. Рўйхатга олишнинг шакли илова қилинган.
Ёш «жамоатчи спорт ҳакамлари» ва уларни тайёрлаш
«Жамоатчи ёш спорт ҳаками» гувоҳномаси МЖТЖсининг кенгаши қарори билан 11-15 ёшдагиларга, мактабнинг спорт ҳаётида фаол иштирок этганлиги, ҳакамлар тайёрлаш семинарини ўтгандан кейин, ҳакамлик қилиш амалиётини камида учта мусобақада «яхши» баҳога ўтгандан сўнг берилади.
Ёш спорт ҳакамларини тайёрлаш назарий ва амалий машғулотлар шаклида амалга оширилади. Назарий машғулотлар суҳбат кўринишида ва уларга уйга вазифа тарзидаги топшириқлар берилади ва бу топшириқлар бўлажак спорт ҳаками томонидан мустақил бажарилади. Семинарни олиб боришда тингловчилар қайси саволлар қандай кетма-кетликда тавсия қилиниши олдиндан белгилаб олинади. Машғулотни самарали ўтказиш учун чизмалар ва расмлар тайёрланади. Мисол сифатида ҳакамлик амалиётида содир бўлган воқеа ва ҳодисалардан гапириб бериш, айниқса, эшитувчиларни ўзлари томонидан содир қилинганлари ҳақида мунозара ташкилланса, семинар машғулотлари жонли ўтади, шундай ҳолатлардагина мисоллар ҳаммабоп ва тушунарли бўлади.