Ulıwma orta bilim beriw mektepleriniń 7-klası ushın sabaqlıq

Tapsırma 2.7. 
Toparlarǵa bólinip
 
«gid», «diplomat», «programmashı» 
kásipleri boyınsha maǵlıwmatlar toplap, prezentaciya tayarlań. Úlgi: 
Menedjer
– qánige yamasa qanday da 
bir kárxananıń is basqarıwshısı. Menedjerdiń 
baslı belgisi – bul adamlar menen birge jumıs 
alıp barıwı. Ol qol astında islewshilerdiń 
máplerin kózde tutadı, olar ushın jaqsı miynet 
hám dem alıs sharayatların jaratıp beredi. Ol óz 
wazıypasın orınlamaǵan xızmetkerdi jumıstan 
bosatıwı múmkin, yaki jaqsı xızmetkerdi 
jumısqa alıwı múmkin. 
Kárxananıń, zavod-fabrikanıń, baspaxananıń rawajlanıwı yaki artta qalıwı 
onıń qabıl etken sheshimlerine baylanıslı. Menedjerler túrli kompaniyalarda, qurılıs 
kárxanaları, supermarketlerde, turistlik reklama agentliklerinde de islewi múmkin.
!
Barıs sepligindegi sózler 
menen qollanılatuǵın tirkewishlerge 
taman, jaqın, juwıq, salım, bola, qarsı, qaraǵanda, qaramastan, 
qaray, qarap, say, sáykes
hám t.b. tirkewishler kiredi. 
Shıǵıs sepligindegi sózler
menen qollanılatuǵın tirkewishler 
keyin, soń, burın, aldın, ilgeri, beri, berli bermaǵan, baslap, beter, 
góri, bóten, ózge, tıs, tısqarı, aslam, artıq 
hám t.b. tirkewishler 
esaplanadı. 
Tabıs sepligindegi sózler menen 
boylap, jaǵalap
tirkewishleri 
qollanıladı. 

---

70
Tapsırma. 3.1.
 
Ámeliy jumıslar isleymiz!
Keleshek kásipleri menen tanıstıq, keliń, endi ata-babalarımız shuǵıllanǵan 
kásipleri menen de tanısayıq.
Shanıshbay.
Balanı sheshek (ospa) awırıwınan awırmaw ushın balalardı 
sheshek awırıwına qarsı shanshatuǵın «shanıshbaylar» dep atalatuǵın xalıq 
medicinasınıń wákilleri atqa minip, bókterinip awıllarǵa kelip balanıń qolınan 
shanshadı. Eń ádep mushınıń ústinen shanshadı, balanıń shanıshbay shanıshqan jeri 
qatara qotır bolar waqıtta, shanıshqan adam taǵı qaytıp kelip, shanıshqan jerdegi 
jaranıń awzındaǵı qatıwash qotırın túsirip alıp ketedi. Ol alǵan qatıwashın ezip ekinshi 
qolın shanıshqan balanıń shanıshqan jerine sebedi, sonda shanshıp jara bolǵan jer tez 
pitedi eken.