Ulıwma orta bilim beriw mektepleriniń 7-klası ushın sabaqlıq

3. Bul abzacqa onıń mazmunın tolıq ashıp beretuǵın tema tańlap qoyıń. 
4-tapsırma 
1. Ózligińizden almasıq túrleri menen feyil formaların qatnastırǵan halda 
6 gáp qurań. Olardıń bette-sanda kelisip baylanısıwına itibar qaratıń. 
1)
Observatoriya eki bólimnen ibarat bolıp, jer astı bólimi saqlanıp qalǵan. 
Uluǵbektiń ózi observatoriyada kúni-túni jumıs islegen. Miynetleriniń arqasında «Ziji 
Kuraganiy» juldızlar katalogın jaratıp, onda astronom 1018 juldızdı súwretlep, olardı 
38 juldızlar toparına ajıratqan.
2)
Belgili astronom, shayır, tariyxshı, matematik bolǵan Uluǵbek kútá anıqlıq 
penen juldızlı jıldıń uzınlıǵın 
365 kún, 6 saat, 10 minut, 8 sekund 
ekenligin esaplay 
aldı, bunda qátelik bir minuttan kem waqıttı quradı. Sonday-aq, ol Jer oǵınıń aǵıwın 
anıqlaǵan. Hátteki, qıtaylılar da Uluǵbektiń astronomiyalıq esaplawlarınan paydalanǵan. 
Aradan 200 jıl ótip, inglis alımları Uluǵbektiń ashılıwları menen shuǵıllanıp, onıń ilimiy 
miynetlerin latın tiline awdarmaladı. 
3)
Mırza Uluǵbektiń óliminen keyin bul observatoriya jáne 20 jıl isledi, biraq 
tez arada jawıldı hám imarat kem-kem qulay basladı. Observatoriya saqlanıp qalǵan 
hújjetlerdi izertlew arqalı 1908-jılı arxeolog Vyatkin tárepinen tabıldı.
2. Birinshi abzacta ózlik almasıǵı ózinen aldın qaysı seplikti talap etip 
kelgen?
3. Ekinshi abzacta qızıl menen berilgen sózler arasına ne sebep útir 
qoyılǵan?
4. Astronom hám arxeolog sózleriniń mánisin túsindirip beriń.
5-tapsırma
Tómendegi berilgen atamalardıń durıs aytılıwı hám imlasına dıqqat 
qaratıń. Olarǵa itibar qaratıp úyreniń hám qaramastan taqtada jazıp 
beriń.
Katalog, astrofotografiya, kometa, koordinata, ekvator, globus, fotosúwret, 
observatoriya, diametr, meridian, gradus.
!
!
!

---