Ulıwma orta bilim beriw mektepleriniń 7-klası ushın sabaqlıq

lılıqların» sózi qalay jasalǵan?
2)
Nızamlılıqlardı 
úyreniw 
boyınsha insan óz miynetin jeńil-
lestiretuǵın mashinalardı oylap tapqan. 
Kúndelikli turmısımızdı elektrsiz, jaqtı-
lıqsız hám taza suwsız kóz aldımızǵa 
keltire almaymız. Elektr energiyasın 
payda etetuǵın mashinalar, elektrden 
hám janılǵıdan paydalanıp isleytuǵın 
qurılmalar fizika pánine tiykarlanıp 
jaratıladı. Mashina hám mexanizmlerdi 
basqarıwda, ońlaw jumısların orınlawda, 
úy-ruwzıgershilik texnikasınan ónimli 
paydalanıwda da fizikadan alǵan 
bilimlerińiz kerek boladı.
Tapsırma 1.3.
1. Insannıń miynetin jeńil-
lestiriwshi mashinalardıń túr-
lerin aytıp beriń.
2. Tok kúshiniń ólshem birligi 
qaysı fiziktiń atına qoyılǵanın aytıń. 
3. Elektrden paydalanǵan hal-
da ǵana iske qosılatuǵın qurılmalardı 
aytıń.
4. Qaysı texnikanı ońlap kór-
genińiz haqqında aytıń. 
5. Elektr sózinde qaysı seslik 
qubılıstı sezdińiz?
6. Abzactan ózlestirilgen sóz-
lerdi tabıń. 
3)
Tábiyatta júz berip atırǵan hár túrli qubılıslardıń belgilerine qarap mexanikalıq, 
jıllılıq, elektr, jaqtılıq hám seslik qubılıslarına ajıratıw múmkin. Bul qubılıslardı úyreniw 
zattıń dúzilisin úyreniwden baslanadı. Fizika pániniń úyrenetuǵın tarawları: zattıń dúzilisi, 
mexanikalıq qubılıslar, elektr, jıllılıq, jaqtılıq hám seslik qubılıslar. 
1-SABAQ
1-TEMA. FIZIKA TURMÍSTÍ JEŃILLESTIREDI
?

---

111
Tapsırma 1.4.
1. Abzactaǵı «hár» sózi qaysı sóz shaqabı esaplanadı?
2. Ekinshi gáptegi dórendi atlıq qaysı?
3. Úshinshi gáptegi útir belgileri ne sebep qoyılǵan?
4)
Áyyemgi dáwirde jasaǵan 
adamlar tolıǵı menen tábiyatqa ǵárezli 
bolǵan. Sebebi, hesh nárseni óz qolları 
menen jaratpastan, átirapında ne bolsa, 
sonı paydalanǵan. Jawın-shashın, suwıq 
hám jabayı haywanlardan úngirlerde 
jasırınıp jan saqlaǵan. Áste-aqırın 
aw quralların oylap tapqan, ottan 
paydalanıwdı 
úyrengen. 
Nátiyjede 
olardıń turmısı jeńillese baslaǵan. 
Sonıń ushın da tábiyattı úyreniw, onnan 
paydalanıw nátiyjesinde oǵan tásir 
kórsetiw baslanǵan. 
Tábiyat haqqındaǵı bilimlerdi 
úyreniw hám olar tiykarında tábiyat 
baylıqlarınan 
jemisli 
paydalanıw 
nátiyjesinde adamzat suwıqqa tońıw, 
qarańǵılıqta qalıw sıyaqlı halatlardan 
hám kóplegen keselliklerden qutıla aldı. 
Insan jer júzi boylap, hawada hám suwda 
irkinishsiz háreket etpekte.