Улуғмуродов н. Х

elitkich
ning 
kaloriferlarga uzatilishiga ta‟sir ko‟rsatish yo‟li bilan amalga oshiriladi.
Xonadagi havoning nisbiy namligini qabul qilingan bilvosita rostlash usuli zarar ajratkichdan 
so‟ng “shudring nuqtasi” holatini saqlashning yuqori aniqlikda bo‟lishini nazarda tutadi. Bir qancha 
galayonlanuvchi ta‟sirli bunday murakkab ob‟ektda temperatura barqarorlashishining istagan aniqligini 
ta‟minlash uchun oraliq kattaliklarning o‟zgarishi haqida qo‟shimcha axborotdan foydalanib ko‟p 
konturli ARS ni qo‟llash lozim. 
Xonada havoni kondisionirlash jarayonini avtomatlashtirishning 1-rasmda keltirilgan 
sistemasini qarab chiqamiz.
Zarra ajratkichdan keyin to‟yingan havo temperaturasini avtomatik rostlash xonada havoning 
namligini saqlab turishni ta‟minlash maqsadida suvni forsunkalarga uzatishni o‟zgartirish yo‟li bilan 
amalga oshiriladi. Qish paytlarida bir vaqtda birinchi isitish koloriferiga issiqlik elitkichni sarflash 
bo‟yicha va kolorifer orqali o‟tuvchi va aylanma patrubkadan o‟tuvchi havo sarflarining nisbati 
bo‟yicha ta‟sir kiritiladi. Zarur rostlash sifatini ta‟minlash uchun birinchi isitishdagi koloriferdan keyin 
havo temperaturasini o‟zgartirish qo‟shimcha signali sifatida foydalanib, ikki konturli ARS strukturasi 
qo‟llaniladi. PR3.34 
3d
rostlovchi blok koloriferdan keyin temperaturaning o‟zgarishi haqidagi 
signalni qabul qiladi va kirish hamla oraliq parametrlarning yuz beradigan o‟zgarishlarini 
kompensasiyalashga yo‟naltirilgan rostlovchi signalni ishlab chiqaradi. Agar chiqish kattalgini 
barqarorlashtirish uchun bu ta‟sir etarli bo‟lmasa, rostlovchi blok 
3d
chiqish parmetrini berilgan 
qiymalgacha etkazish uchun qo‟shimcha tuzatuvchi signal ishlab chiqaradi. Koloriferdan keyingi va 
zarra ajratgichdan keyingi havoning temperaturasi TPG – 4 turidagi pnevmatik gazli monometrik 
temometrlar 
3a
va 26 bilan o‟lchanadi. Ikkilamchi PVYU 1e asbobda o‟rnatilgan rostlovchi blok 3d 
pnevmatik rostlovchi signalni shakllantiradi, ular boshqarish panellari PP12.2 3e, 3j, va 3z orqali 
membranali ijrochi mexanizmlar 3m va 3n ga keladi. 
Rostlovchi tasirlarni MIM turidagi membranali ijrochi mexanizm 3l va rostlovchi klapanlar 
25ch 30 nj 3 m hamda 25 ch 32 nj VO 3p yordamida seksion to‟siq ( zaslonka ) bir vaqtda 
kiritiladi. Yoz paytlarida ijrochi mexanizm 3l va 3m lar panel 3j va 3z lar yordamida o‟chirib 
qo‟yiladi. 
Kondisionirlanadigan honada xona temperaturasini avtomatik rostlash qish paytlari ikkinchi 
isitish kaloriferiga issiqlik elitkichni va kalorifer hamda aylanma patrubka orqali o‟tadigan xavo 
sarflari nisbatini o‟zgartirish yo‟li bilan amalga oshiriladi. Yoz paytlari esa xonadan 2-resirkulyasiya 
xavosini aralashtirish kamerasi № 2 ga uzatilishini o‟zgartirish yo‟li bilan rostlanadi.Temperaturani 
binobarin, xonadagi havo namligini ham saqlab turishning talab qilingan sifatini taminlash uchun ikki 
konturli rostlash sistemasi qo‟llanilgan bo‟lib, bunda qo‟shimcha signal sifatida qish paytlari esa zarra 
ajratkichdan keyin xavo temperaturasi kamerasi № 2 da xavo temperaturasini o‟zgartirishdan, yoz 
paytlari esa zarra ajratkichdan keyin xavo temperaturasini o‟zgartirishdan foydalaniladi. 
Xavo temperaturasi pnevmatik TPG-4 turidagi monometrik 3b, 5a va 5b bilan 
o‟lchanadi.Qish paytlari ikkilamchi asbob PV10 1E da o‟rnatilgan PR3.34 turidagi rostlovchi blok 5d 
aralashtirish kamerasi № 2 dagi va kondisionirlanayotgan xonadagi havo temperaturasi

---

229 
o‟zgarishining pnevmatik signallarini qabul qiladi, ikkinchi signalga bog‟liq holda barcha 
aralashtiruvchi tasirlar ishlab chiqaradi. Shu tarzda olingan rostlovchi blok 5d ning chiqish signali
ikkinchi isitish koloriferi oldida seksion to‟sgichni ( zaslonkani) o‟zgartirib qo‟yuvchi membranali 
ijrochi mexanizmga va issiqlik eltkichni koloriferga uzatishda 25ch 30 n.j turidagi rostlovchi klapan 
5z ga uzatiladi. 
Yoz paytlari rostlovchi blok 5d o‟chiriladi, xonadagi temperatura esa rostlagich yordamida 
saqlab turiladi, bu saqlagich TPG-4 turidagi temperatura datchiklari 3g va 5v dan, ikkilamchi asbob 
PV10, 1e da o‟rnatilgan PR3.34 turidagi rostlobchi blok 4a dan, kuchaytiruvchi element- PR10.100 
turidagi pozisioner 4b dan va 2-resirkulyasiya havosini aralashtirish kamerasiga uzatuvchi, quvurda 
seksion to‟siqni ( zaslonkani) o‟zgartiruvchi ijrochi mexanizm 4v dan iborat.Tavsiflangan bu 
rostlagich huddi qishki rejimdagi rostlagich kabi ishlaydi. 
Kondisionirlash jarayoni parametrlarini avtomatik boshqarish va ijrochi mexanizmlarni 
masofadan turib boshqarish avtomatik sistemalarda qo‟llanilgan asboblar yordamida amalga 
oshiriladi.PV10.1E asboblar, PP12.2 turidagi masofadan turib boshqarish panellari 3e, 3j va 3z ular
bir mavsumiy ish rejimidan boshqasiga o‟tishida ijrochi mexanizmlarni o‟chirib qo‟yish uchun 
mo‟ljallangan. 
1-resirkulyasiya patrubkalarida seksion to‟siqlar ( zaslonkalar )ning o‟rnini almashtiruvchi 
memebranali ijrochi mexanizmlarini hamda tashqi havoning kirishini boshqarish masofadan turib 
boshqarish panellari DPU-2 1a va 2a yordamida amalga oshiriladi.Ventilyatorning ishlashi haqida 
ventilyator yuritmasi elektr dvigateli magnitli yurgizib yuborgichining blokirovka kontaktlar 
yordamida signal lampa 1l bilan signal beriladi.