Uglevodorodlar tarkibi ikkitagina elementlardan uglerod va vodorod atomlaridan tashkil topgan organik birikmalar uglevodorodlar deb ataladi

Zaytsev qoidasi: Degidratlanish, degidrogalogenlash reaksiyalarida vodorod atomi eng kam gidrogenlangan (eng kam vodorod atomi tutgan) uglerod atomidan ajraladi.



2.3. Vitsinal digalogenli birikmalarni degalogenlab, olefinlarni olish. Agar yonmayon joylashgan uglerod atomlariga birikkan digalogenli birikmalarga (bu digalogen хosilalar – vitsinal digalogen hosilalar deyiladi) ruх metali ta’sir ettirilsa, alkenlar hosil bo’ladi.



2.4. Alkanlarni degidrogenlab, alkenlar olish. Alkanlarni хrom (II) oksidi katalizatori ishtirokida 500°C gacha qizdirilsa, alkenlar va vodorod hosil bo’ladi.
Cr₂O₃, 500⁰C CH₃-CH=CH-CH₃ + H₂

CH₃-CH₂-CH₂-CH₃ 2-buten

butan

CH₂=CH-CH₂-CH₃ + H₂

1-buten