Ҳудудий маркази тасвирий санъат ва чизмачилик фанини ўҚитиш методикаси

Ишнинг мақсади: Тасвирий санъат ўқитувчиларининг манзара ишлаш бўйича ўзига хос қонуниятларни, композиция тузиш, чизишда режалилик, ўлчов перспективасини, тасвирий санъат ўқитувчиларининг манзарани ранглашда, ранг ва ўлчов перспективасига риоя қилиш, манзарани тасвирлашда ранг бойлигига, тозалигига эътибор қаратиш, бўѐқ билан ишлаш компитенцияларини аниқлаш.
Манзара асарларида фақат табиат кўриниши тасвирланиб қолмасдан, унга маълум ғоя илгари сурилади. Рассом манзара асарини яратишдан аввал ўз
картинасида илгари сурмоқчи бўлган ғоясини аниқ тасаввур қилишида яратиладиган асари учун табиатдан баъзи бир нарсаларни, масалан, дарахт танасини ўзига қараб чизиб олади. У новдаси, шох-шаббалар, уй, кўча, транспорт воситалари ва бошқаларни ўзига қараб расмини чизади. Манзара чизганда режани тўғри тасвирлай билиш, энг яқиндаги нарсалар биринчи режа, узоқроқдаги нарсалар кейинги режа эканлигини, нарсалар узоқлашганда ўлчови кичкиналашиб боришини назарда тутиш муҳим аҳамиятга эга. Ҳаво перспективаси қоидасига кўра узоқдаги нарсалар рангги, яқиндаги нарсалар рангига нисбатан очроқ ва хирароқ кўринишини ўз суратида кўрсата олиши керак.

Рассом Ўрол Тансиқбоев. Рассом А. Мўминов.

―Жонажон ўлка‖ ―Бодом гуллаганда‖

Рассом И.Айвазовский. Рассом И.Левитан.

―Тўққизинчи тўлқин‖ 1850 йил. ―Март‖ 1895 йил.

Амалий машғулот топшириқлари

1. 
   Манзара ишлаш бўйича ўзига хос қонуниятларни қўллаган ҳолда манзарани тасвирлашга киришинг.
   
2. 
   Манзара композициясини тузинг, чизишда режалилик масаласини ҳал этинг.
   
3. 
   Чизилган манзарага ўлчов перспективаси қоидаларини қўйиб чиқинг.
   
4. 
   Манзарани ранглашда, ранг ва ўлчов перспективаси масаласига эътибор қаратинг.
   
5. 
   Манзарани тасвирлашда ранг бойлигига, тозалигига эътибор қаратинг, бўѐқ билан ишлаш қодаларига риоя қилинг.
   

Назорат саволлари:

1. 
   Манзара нима? Атамага таъриф беринг?
   
2. 
   Манзара ишлаш бўйича қандай ўзига хос қонуниятлар мавжуд.
   
3. 
   Манзара композициясини чизишда режалилик масаласи нима?
   
4. 
   Манзарада ўлчов перспективаси нимани англатади?
   
5. 
   Манзарани ранглашда, ранг перспективаси нимани билдиради?
   
6. 
   Манзарани ранглашда ранг бойлиги, тозалиги, бўѐқ билан ишлаш қодалари деганда нимани тушунасиз?
   

2.