Ҳудудий маркази тасвирий санъат ва чизмачилик фанини ўҚитиш методикаси

Примитивизм

Бу атама - "примитив", яъни содда маъносини билдиради. У ХIХ аср охири ХХ аср бошларида пайдо бўлган.
Мазкур оқим вакилларининг мақсади тасвирий воситаларни атайлаб жўнлаштириб, ибтидоий, ўрта асрлар, халқ санъати, болалар ижодига яқинлаштириб асар яратишдир.
Примитивизмнинг пайдо бўлиши буржуа санъатида ижодкорнинг ҳаѐтни реал акс эттиришдан узоқлашуви, шунингдек, европада ХVI асрдан бошлаб шаклланган турли бадиий услублардан воз кечиш йўлидаги ҳаракатлар билан боғлиқдир.
Касбий махсус маълумот олмаган, осон тасвирий воситалардан фойдаланиб, сувратлар яратган рассомлар қаторига франциялик А.Руссо, грузиялик Н.Пиросманашвили кабиларни киритиш мумкин.
П.Пикассонинг бу оқимда яратилган "Ракурса" суврати ҳам бор. Хусусан, унинг 1907—1908 йилларда яратган "Раққоса", Н.Пиросманашвилининг "Кичик балиқчи", "Жирафа" номли асарлари примитивизмнинг бутун моҳиятини намоѐн этувчи асарлардир.

9. Модернизм

Французча- "модерн" сўзидан олинган бўлиб, энг янги, замонавий деган маънони англатади. У бир қатор маданият ва санъат йўналиши оқимларининг умумий номи бўлиб, унинг шаклланиши ХIХ— ХХ асрларга тўғри келади.
Бу оқим вакиллари мумтоз санъатнинг инсонпарварлик анъаналаридан воз кечадилар. Модернизмнинг дастлабки шакллари кубизм, сюрреализм, абстракционизм ҳисобланади.
Бу йўналиш мутахассислари ўтмиш меросдан бутунлай воз кечишни тарғиб қиладилар ва мавжуд бадиий дид ва эстетик тушунчалар асосида шаклланган меъѐрларга қарама-қарши бўлган янги тамойилларни яратиш ғояларини илгари сурадилар. Кейинчалик, ХХ аср бошларида модернистик оқимларнинг ривожланиши асосида абстракционизм оқими пайдо бўлди.

Уни предметсиз санъат ҳам дейишади. 1940 йилда АҚШда ―тинч океан абстракционизм мактаби"нинг пайдо бўлиши мазкур йўналишнинг бошқа оқимлар орасида юқори мавқега чиқиб олишига имкон берди. 1940-1960 йилларда модернизм дунѐнинг жуда кўплаб мамлакатларида кенг тарқалди ва ўша даврларда илғор ҳисобланган реализмга қарши мавқеда бўлди. Санъатдаги бу оқимнинг мақсади маънавий эркинлик, ҳар бир рассомдаги ўзига хосликни ифода этиш орқали янгиликка интилиш тамойилини тарғиб қилишдан иборат.