Ҳудудий маркази тасвирий санъат ва чизмачилик фанини ўҚитиш методикаси

Назорат саволлари:

1. 
   Натурага қараб тасвирлаш неча турга бўлинади?
   
2. 
   Натурага қараб расм ишлаш қандай ташкил қилинади?
   
3. 
   Натурага қараб ҳайкал ишлаш йўналиши синфлар кесимида қандай мураккаблашиб боради?
   
4. 
   Композиция қандай турларда олиб борилади?
   

ФОЙДАЛАНГАН АДАБИЁТЛАР

1. 
   Р.Хасанов‖Мактабда тасвирий санъатни ўқитиш методикаси‖ЎзР ФА
   

―Фан‖ нашриѐти.2004 йил.

2. 
   Р.Хасанов. ―Тасвирий санъат асослари‖ 2009 йил.
   
3. 
   Р.Хасанов.‖Тасвирий санъатдан синфдан ташқари ишлар‖. ―Ишонч нашр савдо‖МЧЖ нашриѐти. 2017 йил.
   
4. 
   Р.Халилов, Рисунок, Издательство «Наврўз» 2013,
   
5. 
   Б.Барбер ― Full ourse of the drawing‖, Barselona-2014
   

5. Мавзу: Тасвирий санъатда композицияни ўқитиш методикаси

( 2соат назарий, 2 соат мустақил таълим).

Режа:

1. 
   Композиция
   
2. 
   Натюрморт композицияси
   
3. 
   Сюжетли композициялар
   

1. Композиция

Композиция – лотинча сўздан олинган бўлиб, бадиий асарнинг қурилиши ғояси, ҳарактери деган маънони билдиради. Композиция – санъатнинг барча турларида шу жумладан тасвирий санъатда асосий ўринни эгаллайди. Композиция асар яратишдаги энг муҳим вазифа ҳисобланади. Композиция сўзининг луғавий маъноси – тасвир ифдоасини тузмоқ, шакл яратмоқ, тасвирланган шаклларнинг ўзаро муносабатларини мувофиқлаштирмоқ – умумийликка олиб келмоқ, уларга бадиий мазмун ифодасини сингдирмоқдир. Тасвирий санъатда композициянинг уч тури қўлланилади.

1. 
   Рангтасвир композицияси инсонда бадиий дид, тафаккурни ўстирувчи, дунѐқарашни кенгайтирувчи ранг гўзаллиги билан тасвирланадиган рангтасвир асарларни яратиш қоидаларини ўз ичига олади.
   
2. 
   Ҳайкалтарошлик композицияси, бўртма ва думалоқ ҳайкал яратиш ва услубларини ўз ичига олади.
   
3. 
   Декоратив композиция тасвирий, амалий ва меъморлик санъатида қўлланиладиган бадиий безак бериш ишларини ўз ичига олади.
   

Тасвирий санъатда композициянинг икки йўналиши мавжуд.
Биринчи йўналиш: фронтал композиция бўлиб, бунда тасвир текислик юзасида бажарилади. Буларга графика, рангтасвир ва рельефли бўртма ҳайкаллар киради.
Иккинчи йўналиш: ҳажмли композиция бўлиб, бунда тасвир уч ўлчамга эга бўлади ва уни ҳар томондан кўриш мумкин. Буларга дастгоҳли ва маҳобатли думалоқ ҳайкаллар киради.

Рангтасвир композицияси. Ҳайкалтарошлик композицияси.

2.