Учун масъуллар- лаборантлар Қорабаева Д., Эргашева Ю

Нурларни бўлгич.
Қайтган ва ўтган нурлар интенсивлигини деярли бир хил бўлиши шарт. Силжитиш имконияти бўлган нур бўлгич (b) дан фойдаланганда лазер нурининг бўлгич марказига ёки унга яқин жойга тушишни таминланг.

• 
  Дастлаб нур бўлгич (b) нинг лазер нурини горизонтал йўналишида қайтаришга ишонч ҳосил қилинг. Бунга эришиш учун бўлгични оптик асосда лазер оптикаси таянч таглигининг қарама-қарши томонида йўлига жойлаштиринг ва лазер нури апертураси яқинидаги нуқталардан қайтишига эришинг.
  
• 
  Зарурият туғилганда бошқарув винтлари ёрдамида нур бўлгич ва нур йўлини керакли йўналишда оғдиринг.
  
• 
  Ва ниҳоят нур бўлгични нур йўлига 2- расмда кўрсатилгандек 45 бурчак остида жойлаштиринг хусусан нур бўлгични нурни бўладиган асосий қатлами лазер томонга қараган бўлиши керак.
  

Эслатма: Қурилмани иложи борича бироз коронғироқ хонада созлаш мақсадга мувофиқ чунки четки нурлар ҳам фойдаланиладиган лазер нурига таъсир қилиб зарур интенсивликни камайтиради.
Ясси кўзгу:

• 
  Ясси кўзгу (с) ни шундай жойлаштиринки, лазер нури имкони борича кўзгу марказига тушсин.
  
• 
  Ясси кўзгуни шундай жойлаштиринки, лазер нури ўз йўналиши бўйича қайтсин ва нур бўлгичдан ўтгандан сўнг лазер нурланиши апертурасидан сал юқорироқдаги нуқтага тушсин.
  

2-расм

2 - расм Майкельсон интерферометри қурилмасининг юқоридан кўрин-иши.

а- лазер оптикаси таянч таглиги.
b- нур бўлгич
с, d- оптимал тўғрилаб қўйилган ясси пластинка
е- сферик линза
f- Ярим шаффоф экран.

• 
  Ярим шаффоф экранни (f) тагликка қотиринг ва 2- расмда кўрсатилгандек таглик орқасига шундай жойлаштирингки лазер нури унинг марказига тушсин.
  
• 
  2- расмда кўрсатилгандек нур бўлгичдан (b) қайтган хусусий нур йўлига худди бўлгичдан (с) ясси кўзгугача бўлган масофага тенг масофада жойлаштиринг.
  
• 
  Оптик асосни буриш орқали ва винтларнинг оптимал ҳолатларини топиб ясси кўзгуни шундай текислангки қайтган хусусий нур, ўз йўналишига қарама-қарши йўналишда қайтсин ва дастлабки хусусий нур билан бўлгичдан кейин қўшилсин.
  
• 
  (с) ва (d) ясси кўзгуларни винтлар ёрдамида шундай ҳолатга келтирингки, бунда 2 марта қайтганда энг катта интенсивликга эга нурлар экрандаги интенсивлик билан устма - уст тушсин.
  

Сферик линза

Нурни кенгайтириш учун (линза - тутқичининг кичик тирқиши нур бўлгичга қараган бўлиши керак.

• 
  е- сферик линзани лазер оптикаси таглигидаги нур бўлгич ва ярим шаффоф экран орасига жойлаштиринг.
  
• 
  Сферик линза баландлиги ва ёнларини шундай тўғирлангки, 2 та ҳосил қилинган нурлар ўқ бўйича ундан ўтсин.
  

Аниқ созлаш.

Агар сиз ярим шаффоф экранда манзара чизиқларни кўрмаётган бўлсангиз:

• 
  Нур бўлгични ёки ясси кўзгуларни бироз текислаш орқали сферик линза ҳолатини зарур бўлгунча ўзгартиринг.
  
• 
  Экран ва нур бўлгич оралиғида ажратилган нурлар қанчалик параллел ўтса, интерференцион манзаралар орасидаги масофалар шунча кенг ва катта бўлади.
  
• 
  Юқоридаги ўзгартиришлар оркали интерферицион манзара аниқ равшан кўринадиган оптимал вазиятларни аниқланг.
  

Агар ўзингизга маъқул тасвирни ололмасангиз жараёнларни қайта бошлаб, бунга эришинг. Лазер куввати 1мВт бўлганда интерференцион манзарани ёрқин ва соддароқ кузатиш мумкин. Бу эса нур йўлини бироз ўзгартиради ва нур йўлини ёки линза ҳолатини ўзгартириш имконини беради.