Uchinchi renessans: ilm-fan va ta’lim taraqqiyoti istiqbollari

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
351 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
Жумладан, Рус колонизаторлари 1868 йилда Бухорога юриш қилиб, 
олдин Самарқандни босиб олиш мақсадида Булунғурга яқин қадимий Шероз 
Қалъага яқин майдонда тўхтаб, маълум ҳарбий машқ қилиб Чўпонота Шарқий 
қисмида Бухоро амирлик армиясини тор-мор қилиб, Туркистон Генерал 
Губернаторлигини ташкил этади. 
Собиқ Совет даврининг илк дастлабки йилларида 1918 йилда Закаспий 
фронтида ҳаракатда бўлган генерал Зайцев қумондонлигидаги Оқ гвардиячилар 
қўшни Темир йўл бўйлаб ҳаракат қилиб Булунғурнинг қадимий Шероз Қалъаси 
харобалари атрофида тўхтайди. Шу Ҳарбий Қалъада маълум тайёргарликдан 
сўнг темир йўл вакзали, станциясини эгаллаб Самарқандга юриш қилиш 
арафасида темир йўл ходимлари қизил армия қўшинлари ҳамкорлигида ҳужум 
қилиб қаттиқ жангда Оқ гвардиячиларни тор-мор этиб, станция ва вакзални 
қўлга олиб, темир йўл станциясига “Қизил гвардиячилар деган ном беради. Бу 
тарихий мисоллар Амир Темур бобомиз барпо этган тарихий Шероз номидаги 
бу Ҳарбий Қалъага боғлиқ воқеалардан қисманлари бўлиб, Хожа Ҳофиз 
Меросий Ҳазратлари номи билан у улуғ зот таваллуд топган қишлоқ аҳли номи 
ва ушбу Қалъа ёнидаги қадимий Қабристон ва унда абадий қўним топган буюк 
инсонлар руҳи поклари ва самовий қудратлари билан бевосита боғлиқ
маънавий мутаносиблиги ҳақидаги мулоҳазалар тадқиқот талаб мавзудир. 
Бугунги кунда Самарқанд вилоятининг 
Булунғур 
туманидаги 
Метан 
қишлоғида 
жойлашган 
Хожа 
Ҳофиз 
Меросий 
Ҳазратларининг қабрлари ва бу жойнинг азалий 
номи тўғрисида маҳаллий халқ вакиллари 
берган маълумотларга юзланамиз. 
(Хожа Ҳофиз Меросий Ҳазратларининг 
Булунғур туманидаги мақбарси). 
Айни вақтда Бир неча асрлардан буён 
“Хожа Ҳофиз” деб номланиб келинаётган бу 
табаррук жойнинг тарихи узоқ вақтлардан буён 
кўпчиликни қизиқтириб келаётгани ҳеч кимга сир эмас. 
1989 йил Собиқ фирқа буйруғи билан Хожа Ҳофиз жойлашган хонақа 
суриб ташланиб, инсонлар тоат-ибодат қиладиган масжид бузиб ташланади. 
Хонақада ўша даврда буюк алломалар шарафига қўйиладиган туғ бўлган. 
Суриб ташлаш натижасида туғ ҳам тупроқ билан қоришиб кетган. 

---