У збеки стон респ убликаси о лий ва урта махсус таълим вазирлиги


Реклама сохасидаги карорларниш мазмун



Download 6,22 Mb.
Pdf ko'rish
bet43/181
Sana06.07.2022
Hajmi6,22 Mb.
#749501
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   181
Bog'liq
Маркетинг асослари. Ғуломов С.С

6.4. Реклама сохасидаги карорларниш мазмун
ва боскичлари
Рекламани турли-туман таърифлаш мумкин. У та­
лабни шакллантириш максадида реклама килинаётган 
товарга истеъмолчиларни огохдантириш жараёни си- 
фатида, сотувни ташкил килиш жараёни сифатида, 
иктисодий ва ижтимоий жараён сифатида, жамоатчи- 
лик билан богланишни амалга оширувчи восита сифа­
тида кулланилади. Реклама тугрисидаги маълумотлар
74


Америкада чоп этилган «замонавий реклама» деган дарс- 
ликда тулик берилган.
Реклама бу якка шахсга хисобланмаган ахборот 
булиб, у хамма харидорларга товар ва хизмат тутриси- 
даги маълумот етказиш, шунингдек, реклама берувчи- 
лар гояларини изохдовчи воситадир. Реклама бир гурух 
одамларга мулжалланган, шунинг учун ношахсий тав- 
сифга эга. Рекламанинг катта кисмига буюртмачилар 
томонидан ха К туланади, аммо баъзи бир реклама омил- 
ларига \ак, туланмайди.
Масалан, «Америка Кизил ярим ой», «Юнайтед 
Уэй», «Америка рак касаллигига карши жамияти»нинг 
рекламалари бепул жамоатчилик асосида ойнаи жа\он 
орк,али берилади ва кундалик матбуотда чоп этилади.
Рекламаларнинг катта кисми уз мохияти билан ишон- 
тирувчи восита хисобланади. У алохида сотув учун узига 
йул очиб боради: аудиторияни ахборотга эга булишини 
таъминлайди ва фирманинг махсулотга хайрихохдик 
муносабагини уйготади. Бундан ташкари у чакана савдо- 
да, почта оркали сотувда хукм суришга имкон яратади, 
аммо баъзи бир реклама эълонлари, масалан, юридик 
ишлар билан бокпикликлари факат ахборот тавсифига 
эга ва инкор килишга мулжалланмаган.
Реклама талабни шакллантириш тизимининг эле- 
менти хисобланади ва маълум «товар тимсол»ини таъ­
минлайди, бу эса сотиб олиш карори кабул килини- 
шига ёрдамлашади. Банк, магазинлар, ярмаркалар хиз- 
матларини амалга оширишда хам реклама мухим роль 
уйнайди. Кенг таркалиб ва юксалиб бориш даражасида 
реклама кенг гоя доирасини эгаллайди, яъни иктисо­
дий, сиёсий, диний ва ижтимоий ташвикотда фаол 
ишлатилади.
Эълон реклама булиши учун реклама берувчи узи- 
ни таништириши керак. Хужалик юритувчи субъекти- 
нинг реклама билан боглик фаолият тури турли-туман 
булиши мумкин: товарга ва унинг ишлатилишига рек­
лама, фирма рекламаси, очик (бевосита) ва ёпик (бил­
восита) реклама, сотувни кенгайтиришни таъминлов- 
чи реклама. Рекламами таркатувчи воситалар — радио, 
ойнаи жа\он, газета, журнал, почта, видео кассета ва 
бошкалар.
Реклама ишланишида карорлар изланиши 9 бос- 
кичдан иборат (6.1. раем). Реклама вакгини белгилаш 
унинг чикиш мудцатини аникдайди ва унга булган бу- 
юртмалар сонини белгилайди.
75


Биргаликдаги харакатларнинг там или сотув канал- 
ларини вертикал ёки горизонтал йуналишлардаги во- 
ситаларни бирлаштириш буйича к^арор к,абул килишни 
уз ичига олади. Бундан ма^сад реклама харажатларини 
камайтиришдир. Реклама хакддаги биргаликдаги вер­
тикал йуналиш буйича келишувда сотув канали ишти- 
рокчилари харажатларни боск,ичлар буйича так,сим 
кдиадилар (масалан ишлаб чик,арувчи ва чакана сав­
до).
Агар рекламада биргаликда ишлаш келишуви гори­
зонтал йуналиш буйича булса, ундан икки ёки ундан 
куп эркин сотув к,атнашчиси харажатларни битта бос- 
к^чда таксим к^иладилар (масалан иккита чакана савдо 
дукони).
Муваффа^ият ёки магаубиятни аниклаш танлаб 
олинган реклама фаолияти усулларини назорат к,илиш 
ва реклама берувчиларнинг рекламага кетган харажат- 
ларининг мак,садга мувофикдигига ишонч хосил кдлиш- 
дир. У кутилган сотув хажмини ошириш билан бир 
к,аторда реклама самарадорлигини бахолаш ва куйил- 
ган мак,садга эришишни хисобга олади.
1. М аксадни 
аниклаш
Бизнееда рекламанинг асосий мак,сади—хабардор- 
ликни бунёд этиш, сотиб олиш ни эслатиш. Бу мак- 
садлар харидорлар хулкининг моделига боглик, ва 
корпоратив масала билан фирманинг имижини бунёд 
этиш.
2. Ж авобгар- 
ликни белги­
лаш
Ж авобгарликни белгилаш — реклама учун жавобгар 
буладиган ан и к субъектни тайинлаш ни кузда тутади. 
Ф ирма узи реклама фаолияти билан шугулланиши 
ёки махсус агентлар хизматидан фойдаланиш и мум­
кин.
3. Бюджет 
белгилаш
Реклама бюджетини аникдаш рекламага ажратила- 
диган умумий маблаг белгилангандан кейин амалга 
ош ирилади ва пул маблагларини реклама фаолияти 
турига караб ва утказиш воситалари асосида так,- 
симланади.
4. Мавзу иш ­
лаб 
ЧИК.ИШ
Реклама мавзулари тула фирма учун ва махсулот 
мулжалига х,амда истеъмолчига йуналтирилган тарз- 
да ишланади. Агар товарга йуналтирган булса, ун­
дан унинг хусусиятига каратилиш и керак. Агар рек­
лама истеъмолчига каратилган булса, унда унинг 
устуворлиги тугрисида гапирилади.
76


5. Реклама
воситасини
топиш
Реклама воситаси мавзуларининг вариант к,ийматига 
караб тез к,айтарилиши ва тургунлиги аудиторияга 
таъсир курсатиш даражаси, унинг тулацонлиги х,исоб- 
га олинади.
6. Реклама 
эълонларини 
бунёд этиш
Реклама к,ийматини бахрлашла аввал реклама воси- 
таларининг харажатлари аникданади (рекламанинг 
битта томошабинга тугри келадиган к,иймати). 'Гулов- 
сиз деб, аудиториянинг бир к,исми, яъни муайян 
мак,саддаги бозор х,исобланмайди.
7. Реклама
вацтини
аник^паш
Томош а м у\лати — реклама жойлаш тириш учун ке­
ракли вак,т.
8. Биргалик- 
даги ^аракат- 
лар та\лили
Харидорлар одобини х.исобга олиш , уларни реклама 
воситаларига муносабатини ва махсулотнинг специ- 
ф икациясини х,исобга олиш керак.
9. Муваффа- 
к,ият (м ам у - 
бият) дара- 
ж асини 
аникдаш
Реклама эълонларини тайёрлаш да куйидаги масала­
ларни ечиш керак: узатиладиган ахборот мазмуни, 
эълон ж ойланадиган жой, ахборотнинг мак,бул ва­
риантлари сонини белгилаш.
6.1. раем. Реклама сох,асида к,арор к,абул кдпиш боск,ичлари.

Download 6,22 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   181




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish