У. Юлдашев, М. Мамаражабов, С. К. Турсунов

Кўп боғланишли структура

Кўп боғланишли структурада хеч қандай чекланишлар бўлмайди. Яъни ҳар бир саҳифа бошқа барча саҳифалар билан боғланган бўлиши керак. Катта сайтларда ташриф буюрувчиларнинг мўлжал олиши учун махсус индексация тизимлари ёки сайтнинг айланиш картаси ифодаланиши керак.

12-расм. Кўп боғланишли структура

Материалнинг тақсимоти

Материалнинг Web-узелда бўлимлар бўйича тақсимоти мантиқий равишда амалга оширилиши керак. Ҳар бир саҳифага фақат белгиланган предмет ёки мавзудаги материал жойланиши керак. Танланган гиперматн остида айнан шу мавзудаги ҳужжат борлиги фойдаланувчининг ишончини янада орттиради. Айрим холларда бунинг аксини ҳам кўриш мумкин. Яъни танланган гиперматнга хос бўлмаган ҳужжатнинг очилиши.
Сайтни қисмларга бўлишда ҳам маълумотнинг катта-кичиклигига, маълум мавзу ёки предметга хослигига қараб бўлиш ҳам мақсадга мувофиқдир. Юқорида айтилгандек бирор саҳифада бир предмет ёки мавзуга хос бўлган матнлар билан бирга, расмлар, жадваллар, анимациялар ва бошқа кўринишдаги материалларнинг ҳам шу бўлимга хослиги катта аҳамиятга эга. Маълумотларнинг мос келмаслиги фойдаланувчиларнинг ишончини йўқотиб, уларнинг сонини кескин камайтириб юборади. Бундай ҳолатга тушиб қолмаслик учун Web – дизайнердан қунт билан ишлашни талаб қилади. Агарда тайёрланаётган сайтдаги материаллар Web–дизайнерга нотаниш мавзуда бўлса, у ҳолда ўша сохадаги бирор етук мутахассис билан ҳамкорликда ишлашга тўғри келади.

Web-сайтларни интернетда жойлаш учун манзил бериш

Сайтларни интернетда манзил бериш учун URL (Uniform Resource Locator) деб номланадиган ибора қўлланилади. URL-интернетга мурожаат қилишнинг энг оддий усули бўлиб, у манзилни ифодалайди. URL манзилидан ихтиёрий сондаги фойдаланувчи бир вақтнинг ўзида фойдаланиши мумкин. URL манзили қатъий формат асосида ёзилади (13-расм).

13-расм. URL манзили структураси

Манзилни тўлиқроқ тушуниш учун қуйидаги мисолни кўриб чиқамиз:

http://www.pedagog.uz/index.php
бу URL манзили таркибий қисмлари қуйидагича:
http – ресурсдан фойдаланишда гиперматн баённомаси ишлатилаётганини билдиради.
www.pedagog.uz - маълумотлар жойлашган Интернет саҳифа номини билдиради.
index.php – файлнинг компьютердаги тўла номини билдиради.
Манзилнинг асосий ташкил қилувчиларини кўриб чиқамиз.

•