Тузувчилар: Икромова Мақсуда Джалиловна Тошкент иқтисодиёт коллежи психологи Абдурахмонова Камола Абдунабиевна Тошкент Темир йўл транспорти коллежи психологи Тақризчи

Ҳаддан ташқари катта тана - қондирилмаган эҳтиёжлар, хоҳишлар мавжудлигидир. Квадрат тана жасурлик белгиси. Жуда кичик тана-камситилиш, арзимаслик хисси.
Юз - дунёга муносабатни билдиради. Юз бўрттирилган бўлса -бошқалар билан муносабат, ўз ташқи кўриниши ҳақида кучли ўйлашни билдиради. Юз шляпа билан беркитилган бўлса ёки зонт ёпиб турган бўлса ёки чизилмаган бўлса - ёқимсиз таъсирлардан қочишга интилишдир. Катта, штрихланган кўзлар - қўрқув, ташқи муҳитни назорат қилишни билдиради. Кичик кўзлар - нуқталар (таёқчалар) - ўз оламига ғарқ бўлиш, визуал стимуллардан қочишни билдиради. Киприклар – ноз-қарашма, намойишкороналикни билдиради.
Катта қулоқлар – танқидга сезгирлик, атрофдагиларнинг яхши фикрлашидан манфаатдорлик. Кичик қулоқлар, қулоқларнинг йўқлиги -танқиддан қочиш, ўзи ҳақида ёмон сўз эшитишдан қочишни билдиради.
Қўл-оёқлар – шахслараро муносабатлар ўзаро таъсирининг символи. Катта очилган қўллар, кафтлар олдинга йўналган бўлса очиқлик, ҳаракатга интилишни билдиради. Агар қўллар билак атрофида елкага нисбатан кенгроқ бўлса - бу ҳаракатлардаги импульсивликни билдиради. Агар қўллар танадан алоҳида тасвирланган бўлса — расм чизувчи тана импульсларини назорат қилолмайди. Қўллар орқага қилинган бўлса – ён беришни хоҳламаслик, аммо тажовуз назорат остидалигини билдиради.
Жуда узун қўллар – катта иззат-нафс. Қўллар таранг зўриқиб ва танага ёпишган бўлса – имиллаганлик, тарангликни кўрсатади. Қўлларнинг йўқлиги – мулоқот қилишни хоҳламаслик, ўзининг ноадекватлик ҳиссини билдиради. Бармоқлар ҳиссиётларни, кўпинча тажовузни ифодалайди. Алоҳида чизилган катта бармоклар - сиқилган тажовузкорликни кўрсатади.
Экспозицияви ўзгартириш
«Ёмғир остидаги одам» расмида «Одам» расмига нисбатан одатда, аҳамиятли фарқлар аниқланади. Экспозиция қандай ўзгарганлигини кўриш муҳим. Масалан, агар одам кетаётган ҳолда тасвирланган бўлса, қийин ҳаётий вазиятлардан кетиш, ёқимсиз вазиятлардан қочиш тенденцияси борлиги билан боғлиқ бўлиши мумкин (айниқса, агар одам қуш учадиган баландликдан кузатилаётгандек қилиб тасвирланган бўлса).
«Ёмгир остидаги одам» фигураси қоғознинг юқори қисмида тасвирланиши синалувчини ҳақиқатдан қочишга мойиллигини, оёқ остидаги асос (таянч)ни йўқотиш, фантазия қилиш типидаги ҳимоя қилишмеханизмининг мавжудлигини, кўпинча ўзини оқламаган ортиқча оптимизмга мойиллигини тахмин қилиш мумкин.
Фигуранинг профилда (ёнидан) ёки орқаси билан турган ҳолати дунёдан кечиш, ўз ўзини ҳимоя қилишга интилишни кўрсатади. Қоғозни пастидаги тасвир депрессив тенденцияларнинг, ҳимоя қилинмаганлик ҳиссининг мавжудлигини билдириши мумкин. Бошқа ҳолларда шарҳлашда «Одам» методикасига асосланиш керак. Масалан, чапга сурилган тасвир, хатти-ҳаракатдаги импульсивлик билан боғлиқ бўлишини, ўтмишга ориентация қилиш билан боғлиқликни, баъзи ҳолларда онага боғлиқликни билдиради. Ўнгга сурилган тасвир, атрофдагиларга йўналганлик мавжудлигини, отасига боғлиқлик ҳам бўлиши мумкинлигини кўрсатади.