Тузувчи : Файзуллаева Н

Y= C+ I + G + Xn
 
Ikkinchi bir makroiqtisodiy ayniyat investitsiyalar va jamg’armalar o’rtasidagi tenglik 
hisoblanadi.
Investitsiyalar miqdori mamlakatdagi jamg’armalar miqdoriga bog’liq bo’ladi. Bu ikki 
ko’rsatkich o’rtasidagi tenglikka erishish makroiqtisodiy barqarorlikka erishishning muhim 
shartidir. 
Agarda, milliy iqtisodiyot tashqi dunyo bilan hech qanday aloqaga ega emas (
Xn 
= 0) va 
davlatning iqtisodiyotga aralashuvi nolga teng (G=O), deb faraz qilinsa, unda YaIM orqali
ifodalangan ishlab chiqarish hajmi ShTD ga teng bo’ladi. ya’ni: 
 
YaIM = ShTD = S + S,
ayni paytda:
 YaIM = S + I 
Bu yerda makroiqtisodiy ayniyat quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi: 
S + I = S + S yoki I = S 
Ushbu ayniyatdan ko’rinib turibdiki, uy xo’jaliklarining jamg’arishga bo’lgan istaklari 
tadbirkorlikning qancha miqdorda investitsiyalash xohishlariga mos tushsa, unda daromadlar 
hajmi (SQS) va Yalpi xarajatlar (SQI) hajmiga tengligiga yoki ishlab chiqarishning muvozanat 
darajasiga erishish mumkin. 
Aytaylik, mamlakat iqtisodiyoti ochiq, ya’ni eksport-import aloqalari yo’lga qo’yilgan, 
soliq solish va transfert to’lovlari ko’rinishida davlat aralashuvi mavjud bo’lsin. Bunday holatda 
jamg’arish tushunchasi murakkablashib, quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi: 
S = Sp + Sd + Sx 
Bu yerda: Sp - xususiy jamg’armalar;
Sd - davlat jamg’armalari;
Sx - boshqa mamlakatlar jamg’armalari. 

---

23 
Bunda xususiy jamg’armalar daromadlar (U), transfert to’lovlari (TR), davlat zayomlari 
bo’yicha foizlar yig’indisidan (N) soliqlar (T) va iste’mol (S) xarajatlari yig’indisini ayirish 
natijasiga teng bo’ladi.
Sp = (U + TR + N - T) – C 
 
Davlat jag’marmalari quyidagi miqdorga teng bo’ladi: