Tushunchalari. Qattiq jism

Kuchli elektrolitlar adsorbtsiyasi.

Kuchli elektrolitlar eritmasida elektrolitlar butkul ionlashgan xolatda bo’ladi. SHu sababli ular adsorbtsiyasi murakkablashadi. Ionlar polyarli adsorbentlarda yaxshi, pollarsiz adsorbentlarda esa yomon adsorbenttsiyasida asosiy omil atsorbent satxi zareadining belgisi,ion a zaryadining belgisi va qiymati, uning radius va solvatlanish darajasi katta rol o’ynaydi. Adsorbentning musbat zaryadlangan uchastkalarda anionlar, manfiy zaryadlangan uchastkalarda esa, kationlar adsortsiyalanadi. Masalan, toza ko’mir polyarsiz adsorbent bo’lgani uchun unda elektrolitlar amalda adsorbtsiyalanmaydi. Agar ko’mir satxi oksidlangan bo’lsa, anionlarni yaxshi adsorbtsiyalaydi.
Ion zaryadi ortsa uning adsorbtsiyalanish qobiliyati ortadi. Ionlar ushbu liotrop qator bo’yicha adsorbtsiyalanadi:

Cs⁺>Rb⁺>NH₄⁺>K⁺>Na⁺>Li⁺
adsorbtsiya kamayadi ion radiusi pasayadi
NO₃^->J^->Bq^->Cl^->F^-


adsorbtsiya pasayadi i
on radius kamayadi
Kuchli elektrolitlar adsorbtsiyasi 3 xil bo’ladi: ekvivalent, tanlovchi va almashinish adsorbtsiya
Ekvivalent adsorbtsiya kam uchraydi, u adsorbent satxida anion va kation ekvivalent miqdorda adsorbtsiyalanadi.
Tanlab adsorbtsiyalanishda amerika fizik kimyogari K.Fayans (1887-1975) qonuni bo’yicha sodir bo’ladi: Berilgan adsorbent satxida shunday ionlar adsorbtsiyalanadiki, ular shu adsorbentning kristall panjaralarini qurilishini davom

etdirsin. Masalan:
KJ _{э }  AgNO_{3э }  AgJ _{k }  KNO_{3э  .}

Agar KJ va
AgNO₃
miqdori ekvivalent xolda bo’lsa, satx zaryadlanmaydi.

AgNO₃
ortiqcha olinsa, cho’kma satxi musbat, KJ ortiqcha olinsa - manfiy

zaryadlanadi.