Tushintirishxat I

IV. IQTSODIY QISM
Takomillashtirilayotgan avtomabillarga texnik xizmat ko‘rsatuvchi korxonani yillik ishlab chiqarish dasturini tuzish.
Takomillashtirilgan avtomobillarga texnik xizmat ko‘rsatuvchi korxonada yil davomida: N_a ta avtomobillarga kompleks texnik xizmat ko‘rsatish, saqlash, yangi avtomobillarni sotish ishlari bajariladi. Ko‘rsatilgan xizmatlardan daromad olinadi. Korxonaning asosiy faoliyati turli turdagi avtomobillarga texnik xizmat va joriy ta’mir ishlaridir. Ushbu ishlarni yillik daromad hajmi tannarxi, tushum xisoblanadi. Loyihallanayotgan ikki takomillashtirilgan avtomobillarga texnik xizmat ko‘rsatuvchi korxona uchun asosiy va aylanma fondlarning qiymatlari shu bilan birga loyihaning qoplashlik darajasi aniqlanadi. Bankdan kerakli miqdorda mablag’ olinadi. Kredit asosida 80 000 000 so‘m 7 yilga 25 % boshlang’ich loyihani amalga oshirish uchun shuninkdek bino ijarasi, kerakli uskunalar sotib olish uchun zarur bo‘ladi. Andijon shahar markazidan bino ijaraga olinadi. Bir oyga kelishilgan holda 3 200 000 so‘m. Shundan keyin esa iqtsodiy ko‘rsatgichlarni birin - ketin ko‘rib chiqamiz.
Avtomobillarga kompleks texnik xizmat va joriy ta’mirdan olinadigan yillik daromad tarkibidagi barcha ko‘rsatgichlarni hisoblash.
Daromad tarkibi:

• 
  Asosiy va yordamchi ishlarni oylik maoshlari;
  
• 
  Sug’urta ajratmasi;
  
• 
  Jihoz va saroy uskunalar amartizatsiyasi;
  
• 
  Elektr-energiya sarfi;
  
• 
  Gaz sarfi;
  
• 
  Materiallar sarfi;
  
• 
  Xo‘jalik xarajatlari sarfi;
  
• 
  Tannarx;
  
• 
  Foyda
  

№	Ko‘rsatkichlar nomi	O‘lchov birligi	Qiymati
1	Avtomobilga TXK va T texnologiyasi jixozlari	dona	3
2	Uzatmaning texnologiya qiymati	(ming so‘m)	21800
3	Xomashyo narxi: me’yori	dona	7
5	Motor moyi	litr	8,0
6	Ishchilar soni	nafar	6
7	Shundan ustalar soni	nafar	3
8	Smena soni	smena	1
9	Elektrodvigatel quvvati	Kvt/soat	4
10	Ishchilarni o‘rtacha oyligi	(ming so‘m)	900
11	Elektr energiya narxi	So‘m/kvt	228,6
12	Yildagi ishchilar kuni	Kun	253
13	Ish davomiyligi - bir kunlik	soat	7

Dastlabki ma’lumotlarni olgandan so‘ng iqtsodiy hisob kitoblarni amalga oshiramiz. Avtomobilga TXK va T texnologiyasini asosiy hamda ishlab chiqarish fondi hisoblab chiqiladi. Shuningdek ish tashkil qilishdagi ishlab chiqarish fondi hisoblash zarur.

1. 
   Chlangarlar uchun kalitlar to‘plami – 4 komp narxi 450 ming so‘m;
   
2. 
   Kompressor 2ta – 300 ming so‘m;
   
3. 
   Verstag 4- ta narxi 500ming so‘m;
   
4. 
   Avtomobillarni tekshirish texnalogiyasi uchun xona 36 mkv. Ya’ni diagnostika xonasi
   

F_bin= 36*4000000=14400ming so‘m.
Jami 450*2 + 3000 *2+500*1+14400=21800ming so‘m

1. 
   Dastgoh va jihozlarning dastlabgi qiymati Fdq =21800 ming so‘m
   

F_as=F_dq=8200 ming so‘m

2. 
   Aylanma fond qiymati
   

F_ay=F_as * 0,14=21899*0,14=3052ming so‘m
3) Ishlab chiqarish “Fj/ch” fondini topamiz.
∆ F _i/ch= F_as+ F_av =21800+ 3052=24852 m so‘m
4) Ishlab chiqarish fondini tashkil qilish uchun ustama xarajat (kredit tulov foiz) larini xisoblaymiz
F_ch= F i/ch+K= 24852+28331=53183 ming so‘m
5) Ishni tashkil qilish va kredit to‘lovini hisobga olgan holdagi jami kapital hajmini topamiz.
K= F_ch+∆Fi/ch=24852+3479=28331 ming so‘m.