Xalqaro avtomobilda tashish uchun ruxsat berish tizimi. Ruxsat berish tizimining asosiy g'oyasi shundan iboratki, yuk
yoki yo'lovchi tashuvchi transport vositalari ma'lum bir davlat
chegarasidan faqat ruxsatnomalar bilan o'tish huquqiga ega.
Litsenziyalash tizimining maqsadi - mamlakatga xorijiy
avtotransport vositalarining kirib kelishini cheklash orqali ma'lum bir
mamlakat milliy aviatashuvchilarining manfaatlarini himoya qilish.
Ruxsat berish tizimidan foydalanadigan davlatlar xalqaro avtomobil
transportini amalga oshirishda o'zaro va tenglik printsipiga rioya
qilishga intiladi. Bundan tashqari, ayrim mamlakatlar o'z yo'llarini
saqlab qolish va atrof-muhitni muhofaza qilish maqsadida xorijiy
avtotashuvchilarga viza cheklovlarini joriy etishmoqda.
Ruxsatnoma - shartnoma tuzgan davlatlar hududida, shuningdek
uchinchi mamlakatlarga / ikki tomonlama va tranzit tashishlarni
amalga oshirish huquqini beruvchi hujjat.
Litsenziyalash tizimining asosini mamlakatlar o'rtasida xalqaro
yo'l harakati to'g'risidagi ikki tomonlama va ko'p tomonlama
shartnomalar hamda ushbu davlatlarning milliy qonunchiligi tashkil
etadi. Ikki tomonlama shartnomalar - bu davlatlar hukumatlari
o'rtasidagi rasmiy shartnomalar. Bir-biri bilan ikki tomonlama
shartnomalar tuzmagan mamlakatlarning avtotransportchilari kirish
yoki tranzit uchun bir martalik ruxsatnomalarni olishlari mumkin!
vakolatli organlarga murojaat qilishda.
Xalqaro avtomobil transportida yuklarni tashish
uchun ruxsatnomalar turlari. Xalqaro avtomobil transportida yuklarni tashishda asosan 3
turdagi ruxsatnomalar qo'llaniladi:
Ikki tomonlama tashish, ro'yxatdan o'tish va chiqish uchun
ruxsatnoma.
2. Tranzit sayohat uchun ruxsatnoma.
3. Uchinchi shaxslarga yuklarni tashish uchun ruxsatnoma; va
uchinchi davlatlardan.
Odatda, bir parvoz, tranzit va uchinchi mamlakatlarga /
mamlakatdan transport uchun ruxsatnomalar bir shaklda birlashtiriladi
va alohida tashish uchun shakllar ham bo`lishi mumkin. Ruxsatnoma
bir marta borib kelish uchun amal qiladi.
Ba`zi bir tovarlar uchun maxsus ruxsatnomalar ishlatiladi,
shuningdek ko`p marta amal qiladi:
1. Xavfli yuklarni tashish uchun maxsus ruhsatnoma.
2. Nostandart, katta hajmli, og`ir yuklarni tashish uchun maxsus
ruxsatnoma
3. Muayyan miqdordagi sayohatlar uchun ruxsatnoma.
4. Ko`p tomonlama ECMT ruhsatnoma
Xozirgi vaqtda O`zbekiston Respublikasi 29 ta mamlakat bilan
xalqaro avtomobillarda tashish bo`yicha kelishuvlarga ega. Shuningdek, Fransiya va Estoniya bilan shartnomalar tayyorlanmoqda.
Quyidagi jadvalda avtomobilda tashish bo`yicha ikki tomonlama
kelishuvlar qoidalariga muvofiq Xalqaro avtomobilda yuk tashishni
amalga oshirish shartlari keltirilgan. 2019 yilda O`zbekiston
Respublikasi va Ozarbayjon o`rtasida ruxsatnoma almashinuvi amalga
oshirilmadi. Ozarbayjonga etib borgach, O`zbekiston Respublikasi
tashuvchilari yo`llardan foydalanishga ruxsat uchun to`lovlarni
to`laydilar.