Endi maqsadga o‘tsam...
Hozirgi o‘zbek adabiy tili turkiy tillar ichida singarmonizm hodisasidan biroz yiroq. Lekin bu singarmonizm yo‘q degani emas. Biz bugun ikki xil cho‘ziq va qisqa, ajratish qiyin bo‘lgan U, A va O‘ ga to‘xtalmoqchi emasmiz, kerak ham emas. Farqi ancha sezilarsiz. Shunchaki, aniq oq va qoraday ko‘rinib turgan ikki xil tovushni ifodalaydigan I, O, J va V ga to‘xtalmoqchimiz. Chunki, bu talaffuzda o‘rtacha savodli o‘quvchini va til o‘rganuvchini juda chalg‘itadi. Ayni paytda tovushlar ma'no ham ayirmoqda.
1) J — qorishiq portlovchi (jo‘ja) hamda sirg‘aluvchi (jurnal, ajdod) jarangli tovushlarni ifodalaydi. Eski o‘zbek yozuvida ham, 1920-yillardagi lotin alifbosida ham alohida ikki xil harf sifatida ko‘rsatilgan. Negadir 1940-yillarda Sobiq Ittifoqdagi «kirillashtirish» siyosati arafasida alifbomizdan tushirib qoldirilgan. Ittifoqdagi qolgan barcha turkiy, slavyan, kavkaz va tojik tillarida esa ikkita alohida ko‘rinishda, butunlay alohida harf va tovush sanaladi.
ETIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!!!
Do'stlaringiz bilan baham: |