Turizmda axborot texnologiyalari

_ Qayta ishlash
MB si faylini qayta ishlash uchun uzatish
MBBT i dasturiy ta’minoti dasturlar to'plami boiib, m aiu­
motlar bazasini faol holatda boiishini ta’minlaydi. Funksional 
nuqtayi nazardan MBBT 3 qismdan iborat: MB yadrosi, tildan va 
dasturlash vositasidan. Dasturlash vositasi mijoz interfeysiga 
taalluqli boiib, tashqi interfeys deb ham ataladi. Asosan ko‘p 
qoilaniladigan tillar sifatida SQL va QBE talablar tillari ishlatiladi. 
Til - bu MBBT ini qoilab-quwatlovchi buyruqlar to‘plami. 
Hozirgi vaqtda obyektli-yo‘naltirilgan tillar (Visual Objects - VO) 
MBBT-imidan foydalanib amaliy dasturlar ishlab chiqish uchun 
ishlatilmoqda.
Yadro MB ni qayta ishlashga taalluqli barcha funksiyalami 
bajaradi. Shuni ta’kidlash lozimki yadro, MB si served va ichki 
interfeys tushunchalari bitta ma’noni anglatadi.
Kliyent-server texnologiyasining asosiy g'oyasi bu serverlami 
kuchli kompyuterlarda, dasturlami esa boshqa kompyuterlarda 
joylashtirish. Ushbu texnologiyada mijozlarga MB si toiiq 
yuborilmaydi, aksincha server mantiqiy lozim boigan porsiyalami 
jo ‘natadi, bu o‘z navbatida tarmoqda trafikni qisqartiradi. Tarmoq 
trafiki - bu tarmoqdagi xabarlar oqimi. Ushbu texnologiyada mijoz 
dasturlari va uning talablari MBBT sidan alohida saqlanadi. Server 
mijoz talablarini qayta ishlab, MB dan zarur maiumotlami tanlaydi
221

---

va tarmoq bo‘yicha mijozga jo'natadi, axborotlami yangilaydi, 
ma’lumotlami yaxlitligini va saqlanishini ta’minlaydi. 
Kliyent-server texnologiyasining asosiy tamoyili:
5.14.Tarmoq resurslari va ulardan umumiy foydalanish
Kompyuter tarmoqlari orqali ma’lumotlarni bir kompyuterdan 
ikkinchi kompyuterga jo ‘natish mumkin bo‘ladi, demak, resurs- 
lardan umumiy foydalanish mumkin bo‘ladi, masalan, printer- 
lardan, modemlardan, ma’lumotlarni saqlash qurilmalari va 
boshqalar. Kompyuter tarmog‘ini tizim administratori boshqaradi 
va uning tomonidan foydalanuvchilarning resurslarga egalik qilish 
darajasi, ular bilan ishlash uchun parol va huquqlari belgilanadi.