Turizmda axborot texnologiyalari

Hisoblash tarmoqlarining dasturiy ta’minoti.
Hisoblash tarmoqlarining 
dasturiy ta’minoti 
ulaming 
hisoblash va axborot resurslariga jamoaviy kirishni tashkil etishni, 
tarmoqning resurslarini dinamik taqsimlash va qayta taqsimlashni 
ta’minlab beradi.
Hisoblash tarmoqlarining dasturiy ta’minoti uchta tarkibiy 
qismlardan iborat:
• umumiy dasturiy ta’minot - tarmoq tarkibiga kiradigan 
alohida EHMlaming asosiy dasturiy ta’minoti;
• maxsus dasturiy ta’minot - amaliy dasturiy vositalar bilan 
hosil boigan:
• tizimli tarmoqli dasturiy ta’minot - hisoblash tarmogining 
hamma resurslarining yagona tizim sifatida o‘zaro ta’sirini saqlab 
turuvchi dasturiy vositalar kompleksni ifodalaydi.
Hisoblash tarmog‘ining dasturiy ta’minotida o‘ziga xos o‘rin 
tizimli tarmoqli dasturiy ta’minotga to‘g‘ri keladi. Uning vazifalari 
tarmoqning taqsimlangan ОТ sifatida amalga oshiriladi.'
Tarmoqning 
operatsion tizimi 
boshqaruvchi va xizmat 
qiluvchi dasturlar to‘plamini o‘z ichiga oladi. Ular quyidagilami 
ta’minlab beradi:
• kirish yoiining dasturlararo usuli;
• alohida amaliy dasturlaming tarmoq resurslariga kirish 
yoii:
• bir xilda hisoblash resursiga ulaming murojaati sharoitida 
amaliy dasturiy vositalarining ishini sinxronlantirish;
• tarmoq 
"pochta yashiklari"dan 
foydalanish orqali 
dasturlar orasida axborot bilan almashinish:
• tarmoqning EHMlari orasida ma’lumotlar (fayl) bilan 
almashinishi:
217

---

• uzoqlashgan EHMlarda saqlanayotgan fayllarga kirish yo‘li 
va bu fayllarni qayta ishlash;
• ma’lumotlar va hisoblash resurslami himoyalash;
• tarmoqning axborot, dasturiy va texnik resurslaridan 
foydalanayotganligi haqida turli xil ma’lumotlarni berish;
• axborotlami bir foydalanuvchidan boshqalariga uzatilishi 
(elektron pochta).
Tarmoqning operatsion tizimi yordamida:
• foydalanuvchining masalalami yechish ketma - ketligi 
o'matiladi;
• foydalanuvchining masalalari tarmoqqa saqlanayotgan 
kerakli ma’lumotlar bilan ta’minlanadi;
• apparat va dasturiy vositalaming ishlashi tekshirib turiladi;
• hisoblash tarmoqlaridagi turli foydalanuvchilaming ehtiyoj- 
lariga ko‘ra resurslaming rejali va operativ taqsimlanishi ta’min­
lanadi.
5.13. Server va kliyentlar