(TCP/IP) ishlatib, tarmoqdan telefon serveriga keladigan va telefon
Iiniyasiga ketadigan paketlar uchun operatsiya teskarida bajariladi.
Shu ikkita operatsiya (signalning tarmoqqa kirishi va chiqishi)
birgalikda bajariladi. Gaplashib turgan paytda ovozli signallar
qisilgan ma’Iumotlar paketiga aylanadilar. Keyin bu paketlar
Internet orqali boshqa tarafga uzatiladi. Paketlar manziliga borib
yetgandan keyin originalning ovozli signallarga dekodlanadi.
Internet -telefoniyaning ikki turli bazali so‘rovi mavjud:
1. Kompyuterdan kompyuterga.
2.Kompyuterdan telefonga.
Kompyuter - telefon. Dunyoning qaysi - bir shaharidan bo‘ Isa
ham. IP - telefoniya provayderi abonenti, kompyuterdan qo‘ngciroq
qilishi mumkin faqatgina bu kompyuter Intemetga ulangan bo‘lishi
shart. Qo‘ng‘iroq qilish uchun,
kompyuterga Internet Phone
dasturini o'matish kerak bo‘ladi. Kompyuterda multimedia
qurilmalari o‘matilgan bo‘lishi kerak.
Web-telefon. IP-telefoniyaning yana bir yangi xizmati - bu
Web-saytdan bajariladigan qo‘ng‘iroq yoki Surf Call-Vocal Tec
kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan dastur, bunda kerakli
abonent nomi Internet - sahifadan topiladi va unga qo‘ng‘iroq
bajariladi. Bu qulaylik elektron kotmnersiyani kengaytirish uchun
kiritilgan. Masalan, Surf Call dasturi orqali Intemetda to‘g‘ridan-
to‘g‘ri savdo-sotiqli firma agenti bilan gapirish mumkin.
Telefon-kompyuter. Dial-up
seansi davomida abonentlar
telefon tarmog‘i bandligiga duch keladilar. IP-telefoniyada bu
muammo bunday yecliiladi. Bunda abonent o‘zining ATS ga,
“band” signali bo‘lganda IP-telefoniya server telefon raqamiga
boshqa raqam qo‘ng‘irog‘iga buyurtma berishi kerak. Internet -
sessiya paytida chaqiruv IP-telefoniya serveriga boshqa raqamga
qo‘ng‘iroq boladi, bunda server qo‘ng‘iroqni IP-paketlariga
aylantirib, abonent kompyuteriga uzatadi.
Bunda kompyuterda
“Kirish qo‘ng‘irog‘i” belgisi paydo bo‘ladi, belgini bosib
qo‘ng‘iroq qilayotgan abonenti bilan gapirish mumkin.
IPTV texnologiyasi (ingl. Internet Protocol Television) (IP
TV,
IP-televideniye)
—tarmoqda IP protokoli
bo'yicha
ma’lumotlar uzatish raqamli televideniye, televideniyening yangi
269
avlodidir. IP televideniyening interfaolligi va kontentdan
foydalanish bilan bog‘liq qator qo'shimcha xizmatlami (Video on
Demand (VoD), TVoIP, Time Shifted TV, Network Personal Video
Recorder,
Electronic Program Guide, Near Video on Demand)
taqdim qilish imkoniyatlari asosiy ustunlik tomoni hisoblanadi.
IPTV taklif qiladigan asosiy xizmatlar: Video on Demand
(VoD); Time-Shifted TV; TV on Demand (TVoD); TvoIP;
near Video on Demand (nVoD); Personal Video Recorder;
Electronic Program Guide.
IPTV taklif qiladigan asosiy xizmatlardan ba’zilarini ko‘rib
chiqamiz:
1) Abonentlarga interfaol servislardan foydalanish imkonini
beruvchi ikki tomonli raqamli televideniye. Ko‘rsatuvlami faqat bir
tomonlama tomosha qilibgina qolmay,
balki ulami boshqarish
imkoniyatlari, masalan, ko‘rsatuvni to‘xtatib turish va shu joyining
o‘zidan keyinroq tomosha qilishni davom ettirish imkoniyati paydo
bo‘ldi. Ushbu xizmat Time-Shifted TV deb ataladi va efirda
namoyish etilayotgan teleko'rsatuvni ko'rib chiqishni yoki 2 soat
orqaga surib, ko‘rishga imkon beradi.
2) Agar o‘tib ketgan ko‘rsatuvni ko‘rish zarurati paydo
bo‘lsa, TV on Demand (TVoD) servisidan foydalanish zarur va
foydalanuvchi uchun zarur qiziqarli ko‘rsatuvlarga buyurtmani
amalga oshirish lozim. Bunda mavjud ko‘rsatuvlami saqlash
muddati 2 kecha-kunduzni tashkil etadi.
3) Video on Demand (VoD) — talabga muvofiq video
servisi
juda qiziqarli. Bu abonentga videofilmlami individual uzatish
tizimidir. Servis abonentga unga yoqib qolgan istalgan film yoki
klipni VoD-server kutubxonasidan taqdim etish imkonini beradi.
Abonent filmni tomosha qilishda vaqtincha to‘xtatib turish va uni
qayta-qayta ko‘rish fimksiyalaridan foydalanishi mumkin.
4) Yana bir interaktiv servis — near Video on Demand
(nVoD) bo‘lib, «deyarli» talabga ko‘ra videodir. Mazkur servis
«virtual kinozal» deb ataladi. Ushbu servis VoD’ga o‘xshaydi,
biroq bir vaqtda mazkur xizmatga ulangan ko‘plab foydala
nuvchilarga mo‘ljallangan. Oldindan jadvalga muvofiq video-
kontentni namoyish etish dasturi tuziladi.
Foydalanuvchi mazkur
270
dastumi ko‘rib, o‘ziga qiziqarli bo‘lgan kontentni tomosha qilishni
rejalashtirishi mumkin.
Bulardan tashqari, IPTV taklif qiladigan quyidagi qo ‘ shimcha
xizmatlari mavjud: Video Telephone; Voting; Information Portals;
Web, Games, MOD KOD.
Bugungi kunda <<0‘zbektelekom» AK TelecomTV abonentlari
34ta ommaviy efir va yo‘ldoshli kanallarini hamda raqamli
televideniye
zamonaviy
servislaridan,
shu
jumladan,
teleko‘rsatuvlar elektron dasturi — EPG, telekanallar mozaikasi —
Mosaic View, alohida telekanallami tomosha qilishni cheklash kabi
servislardan foydalanish imkoniyatlarini taqdim etadi. IPTV — bu
qator ustunliklarga ega zamonaviy texnologiya ekanligini, ulardan
asosiysi — tasvir va tovush sifati yuqoriligi hisoblanadi.
Oddiy televizorda IPTV telekanallarini tomosha qilish uchun
maxsus Set top Box (STB) tirkagichdan foydalaniladi, video
ma’lumotlami dekodlashtirib hamda shifrlangan videoni televizor
ekraniga
olib chiqadi, hozirda abonentlarimizga mazkur usku-
naning: eng oddiydan to «ilgarilab ketgan», yoziladigan videoni
saqlash uchun qattiq diskli ikki turi mavjud.
IPTV texnologiyasining oddiy TV ga nisbatan afzalliklari:
- sifatliroq;
- interfaollik;
- servis xizmatlari.
IPTV texnologiyasida qo‘llaniladigan dasturiy ta’minotlar
turkumi
Do'stlaringiz bilan baham: 
