Turizm va mehmonxona xo’jaligi” kafedrasi o’zbekiston iqtisodiyoti fani bo’yichA

Mashinasozlik va metallga ishlov berish sanoati. Iqtisodiyot tarmoqlari uchun ishlab chiqarish vositalari, asbob-uskunalar, stanoklar, iste’mol buyumlari ishlab chiqaradigan tarmoqlar majmuasidir. Bu majmuaga energetika mashinasozligi, elektrotexnika, stanoksozlik, avtomobilsozlik, traktorsozlik, qishloq xo‘jaligi mashinasozligi, to‘qimachilik mashinasozligi kabi tarmoqlar kiritiladi. Bugungi kunda mamlakatimizda 15 tarmoqqa mansub 100 dan oshiq yirik korxonalar mashinasozlik sanoatini tashkil etadi. Avtomobilsozlik, radioelektronika kabi tarmoqlar sohaning ilg‘or tarmoqlari hisoblanadi.

2000 – 2016-yillarda sohaning jami sanoat mahsulotidagi ulushi 12 foizdan 22,2 foizga oshdi. Aytish o‘rinliki, ushbu sohaning markaziy – yetakchi bo‘g‘inini avtomobilsozlik tashkil etadi. Avtomobilsozlik sanoatining barqaror rivojlanishi mashinasozlik sanoatining muttasil taraqqiy etishiga hal qiluvchi ta’sir ko‘rsatmoqda. Chunki avtomobilsozlik sanoati negizida klaster tipidagi rivojlanishga erishilmoqda. Boshqacha aytganda, sohaning yon tarmoqlari rivojlanishi jadal tus olmoqda. Natijada iqtisodiyotning innovatsion yo‘nalish olishi uchun zarur bo‘lgan ilmiy tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlarini rivojlantirish shart-sharoitlari yuzaga kelmoqda.

Mashinasozlik va metallga ishlov berish sanoatining asosiy mahsulotlari quvvatli transformatorlar, kompressorlar, yengil avtomobillar, yuk avtomobillari, avtobuslar, akkumulator va avtomobil akkumulatori batareyalari, traktorlar, elektr ko‘prik kranlari, markazdan qochish nasoslari kabilar hisoblanadi.

2016-yilda mamlakatimizda 88,2 ming dona yengil avtomobillar, 3517 dona yuk avtomobillari va 908 dona avtobuslar, shuningdek, 584,7 ming dona akkumulyatorlar va 44,1 ming dona kuch agregatlari ishlab ishlab chiqarildi.

Mashinasozlik va metallga ishlov berish sanoati istiqbolli korxonalarga ega bo‘lib, ular iqtisodiyotni modernizatsiyalash, texnik va texnologik qurollantirish, diversifikatsiyalash va mahalliylashtirish jarayonlarida ilg‘or tarmoq korxonalari sifatida tan olinmoqda.