Turizm va mehmonxona xo’jaligi” kafedrasi o’zbekiston iqtisodiyoti fani bo’yichA

Qisqacha xulosalar
1. Xizmatlar sohasi milliy iqtisodiyotning muhim tarkibiy qismi bo‘lib, sohaning iqtisodiyotdagi o‘rni va roli bir tomondan, bu sektorning YIMdagi ulushi kattaligi bilan o‘lchansa, ikkinchi tomondan, bu sohada iqtisodiy o‘sishning muhim omillari – ilmiy-innovatsion bilimlar, nomoddiy jamg‘arish, axborot texnologiyalari mujassamlashgan.

2. Xizmatlar yaratilish jarayonining o‘zida iste’mol qilinadi, foydali samaraga shu zahotiyoq erishiladi. Xizmatlarni jamg‘arib bo‘lmaydi, ularning doimiy o‘zgarmaydigan sifatini ta’minlash qiyin, shuningdek, xizmat ko‘rsatuvchidan ajralgan holda u yuzaga chiqmaydi.

3. Postindustrial davlatlar xizmatlar ustun rivojlangan jamiyatlar hisoblanadi. Bu davlatlarda iqtisodiyotda band aholining 65  – 75 foizi xizmatlar sektorida mehnat qiladi. Yalpi ichki mahsulotning 70  – 75 foizi mazkur sohada yaratiladi.

4. O‘zbekistonda xizmatlar sektori mamlakat iqtisodiy faoliyatining qariyb yarmini qamrab olmoqda. 2000  – 2016-yillarda xizmatlarning YIMdagi ulushi 46,9 foizdan 49 foizga chiqdi. Xizmatlar sohasining rivojlanishi va aholi daromadlari hamda turmush darajasining o‘zgarishi o‘rtasidagi to‘g‘ridan to‘g‘ri bog‘liqlik kuchaydi.

5. Yuqori texnologiyalarga asoslangan xizmatlar – mobil aloqa, yuqori tezlikda ishlaydigan Internet, kabelli televizion aloqa, masofaviy bank xizmatlari, qishloq xo‘jaligi texnikasi, avtomobillar va texnologik uskunalarni ta’mirlash va ularga xizmat ko‘rsatish turlari jadal rivojlanayapti. O‘zbekiston xizmatlar bozorida sug‘urta, lizing, konsalting xizmatlari segmentining roli kuchaymoqda.

6. Mustaqillik yillarida xizmatlar sohasining rivojlanishiga davlat tomonidan ustuvor ahamiyat berib kelindi. Xizmatlar sohasining tashkiliy-institutsional, tashkiliy-huquqiy asoslari takomillashtirilmoqda. Qonunlar va boshqa me’yoriy hujjatlar qabul qilinmoqda, kompleks dasturlar ishlab chiqilib, amalga oshirilmoqda.

7. Xizmatlar sohasini isloh qilish va modernizatsiya qilish faollashib bormoqda. Istiqbolda xizmatlar sohasining solishtirma og‘irligi YIMga nisbatan yanada ortib boradi. Zamonaviy yuqori texnologik hamda bozor xizmatlari bo‘lgan axborot-kommunikatsiya, bank, sug‘urta, lizing, turizm-sayohat xizmatlariga ustun darajada e’tibor qaratiladi.