Turizm va mehmonxona xo’jaligi” kafedrasi o’zbekiston iqtisodiyoti fani bo’yichA

13-Mavzu. QURILISh MAJMUASI

REJA:

13.1. Qurilish majmuasining umumiy tavsifi

13.2. Qurilish majmuasining rivojlanish ko‘rsatkichlari

13.3. Qishloqda uy-joy qurish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish

Qurilish – moddiy ishlab chiqarishning yirik sohalaridan biri hisoblanadi. Qurilish turli maqsadlardagi bino va inshootlarni qurish va rekonstruksiya qilish, ishni yuritish uchun foydalanadigan hudud bilan birga, bino yoki inshootni barpo etish jarayonini bildiradi. Tugallangan va foydalanishga topshirish uchun tayyorlangan ishlab chiqarish korxonalari, turarjoylar, jamoat binolari, inshootlari va boshqa obyektlar qurilish mahsulotlari hisoblanadi.

Qurilishda ishlab chiqarish sikli nisbatan uzun bo‘lib, bir necha oydan bir necha yilgacha, ishlab chiqarish jarayoni turli ob-havo sharoitida, odatda, ochiq usulda olib boriladi. Qurilish kapital qurilish, rekonstruksiya qilish, ta’mirlash ishlarini o‘z ichiga oladi.

Kapital qurilish asosan iqtisodiyotning real sektori tarmoqlari – sanoat va qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishining asosiy fondlarini kengaytirish, uni yangilash va zamonaviylashtirish maqsadlarida amalga oshiriladi. Bu jarayonda yirik miqdordagi investitsiyalar talab qilinganligi sababli sohani odatda qurilish-investitsiya majmuasi deb ataladi. Qurilish majmuasining asosiy tarkibini qurilish sohasi va qurilish materiallari sanoati tashkil etadi.

Pudrat va xo‘jalik usulidagi qurilish va montaj ishlarini, shuningdek, bino, inshootlarni kapital ta’mirlash ishlarini qurilish tashkilotlari va maxsus tashkilotlar, loyihalash, loyiha-konstruktorlik va qidiruv tashkilotlari, foydalanishga topshirish va razvedka-parmalash tashkilotlari amalga oshiradi.

Qurilish majmuasi tarkibiga barpo etilayotgan obyekt xususiyatlariga va turlariga ko‘ra sanoat, transport, qishloq, suv xo‘jaligi, uy-joy, kommunal, ijtimoiy-madaniy va boshqa qurilishlar kiritiladi.