Turizm va madaniy meros xalqaro universiteti huzuridagi buxoro turizm va madaniy meros texnikumi

Mehnat unumdorligi dinamikasiga tarixiy baho

Dinamikaning qiziqarli tahlilini iqtisodiyot fanlari doktori, Xalqaro iqtisodiy taqqoslashlar markazi rahbari Valentin Mixaylovich Kudrov taqdim etdi. U turli davrlarda SSSR va AQShning mehnat unumdorligini solishtirdi. Olimning fikricha, Xrushchev davrida Sovet Ittifoqi uchun bu ko'rsatkich AQSh darajasining 35% darajasida edi va Brejnev davrida (har tomonlama sukut saqlangan) u sezilarli darajada - 27% gacha tushib ketdi. Hozirgi vaqtda, inqiroz hodisalarini yengib o'tib, Rossiya yana bu nisbat darajasiga yetdi, hatto "Xrushchev" dan ham biroz oshib ketdi.
Olimning so'zlariga ko'ra, samaradorlikni oshirish yo'lida quyidagilar bilan bog'liq bo'lgan tizimli samarasizlik o'choqlarini engib, ijtimoiy tuzilmani takomillashtirish zarur.
Eskirgan ishlab chiqarish quvvatlaridan to'liq foydalanish;
Kadrlar malakasining etishmasligi;
Mehnat qonunchiligining hozirgi davr talablariga mos kelmasligi;
Eskirgan texnologiyalar;
Byurokratik to'siqlar;
Xodimlarning motivatsiyasi etarli emas;
Moliyaviy oqimla
34-Mavzu Mehnat haqqi shakllari va tizimlari, ish haqqi fondi va tarkibi ko’rsatgichlari.
Bozor iqtisodiyoti sharoitida mehnatni to’g’ri normalash uni ilmiy tashkil etishning asosi bo’lib hisoblanadi. Yaxshi asoslangan normalarsiz korxona faoliyatini ilmiy rejalashtirib bo’lmaydi, binobarin, normalarni to’g’ri belgilash korxona jamoasidagi har bir xodimning shaxsiy manfaatlarini korxonaning manfaati bilan uyg’unlashtiradi, mehnat unumdorligining o’sishiga, ish haqi to’lovining yaxshilanishiga olib keladi.
Mehnatni normalash - amaldagi vaqt normalari, xizmat ko’rsatish normalarini o’z ichiga oladi.
Vaqt normasi - bu muayyan ishni bajarish uchun zarur bo’lgan vaqt miqdorini belgilaydigan mehnat o’lchovidir.
Ishlab chiqarish normasi - vaqt birligida tayyorlanishi lozim bo’lgan mahsulot miqdorini donalar, tonnalar, metrlar va hokazolarda xarakterlaydi.
Mehnatga haq to’lash uchun tarif tizimidan foydalaniladi. U quyidagilarni o’z ichiga oladi: tarif-malaka ma’lumotnomasi, tarif setkalari, tarif stavkasi.