Turizm asoslari


-m odda. Turistlarni su g‘urta qilish


bet17/45
Sana11.07.2022
Hajmi
#778099
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   45
Bog'liq
d9a9c62155ded5fbd4c05e4698416135 Turizm asoslari

20-m odda. Turistlarni su g‘urta qilish
Turistlami sug‘urta qilish majburiydir va u turistik faoliyat subyektlari 
tom onidan sug‘urta faoliyati olib borish huquqiga ega bo‘lgan tegishli 
sug‘urta tashkilotlari bilan tuzilgan bitimlar asosida amalga oshiriladi.
21-m odda. Nizolarni ha! etish
T u riz m sohasida yu zaga kelgan nizolar q o n u n hujjatlarida 
beigilangan tartibda hal qilinadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi


22-m od d a. Turizm t o ‘g ‘risidagi qonun hujjatlarini buzganlik
uchun javobgarlik
T u riz m t o ‘g ‘risidagi q o n u n h u jjatlarin i buzg anlik da a y b d o r 
shaxslar belgilangan tartibda jav o b g ar b o ‘ladilar.
1. 0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 2001-yiI 30-avgustda 
qabul qilgan «Madaniv meros obvektlarini muhofaza ailish va ulardan 
fovdalanish to tg‘risida»gi Q o n u n i.
36 m oddadan iborat b o ‘!gan m azk u r Q onunning asosiy m aqsadi
- 0 ‘zbekiston xalqining u m u m m illiy boyligi b o ‘lm ish m ad an iy
meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish sohasidagi 
m unosabatlarni tartibga solishdan iborat. Q onunning tu rizm bilan 
bog‘liq o ‘ta m uhim 3-moddasi «Asosiy tushunchalar», deb nom lanib, 
unda m adan iy merosning quyidagi asosiy tush u n ch alarig a t a ’rif 
b eriladi: m a d an iy m eros o b y e k tla ri, y odg orliklar, a n sa m b lla r. 
S h u n in g d e k , Q o n u n d a 0 ‘z b e k is to n R e s p u b lik a s i V a z ir la r
M a h k am a sin in g , M adaniyat ish la ri vazirlig in in g , B osh A rxiv 
boshqarm asining, mahalliy davlat hokim iyati organlarining m adaniy 
meros obyektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish sohasidagi 
Vakolatlari, m adaniy meros obyektlarining pasporti, tarixiy-m adaniy 
ekspertiza, m adaniy meros obyektlarini U m um jahon m adaniy m eros 
ro‘yxatiga kiritish, madaniy m eros obyektlaridan foydalanish, tarixiy- 
m adaniy q o ‘riqxonalar, tarixiy m an zilg oh lar haqida h am m u h im
m a’lu m o tlar mujassam.
2. 0 ‘zbekiston Respublikasi P rezidenti va Resoublika V azirlar 
M ahkam asining turizm sohasiea oid farm o n va aaroriari
T urizm sohasiga oid ishlab ch iq ilg an ilk m e’yoriy hujjat b u -
0 ‘zb ek isto n R espublikasi P re z id e n tin in g 1992-yil 2 7 -iy u ld a g i 
« 0 ‘zb ek tu rizm » M Kni ta sh k il etish t o ‘g ‘risida»gi F a rm o n i va 
0 ‘zbekiston Respublikasi V azirlar M ah kam asin in g shu yil 20- 
oktabrdagi « 0 ‘zbekturizm» M K faoliyatini tashkil etish m asalalari 
haqid*v»gi qaroridir. M am lak atim izd a ja h o n an do zalarig a jav o b
beradigan turizm tizimini b arp o etish , ushbu soha boshqaruvini 
ta k o m illa s h tiris h , u n in g iq tis o d iy s a m a ra d o rlig in i o s h ir is h , 
shuningdek, mamlakatimizda mavjud b o ‘lib kelgan va sobiq ittifoqqa 
bo'ysingan turistik tashkilotlar va m uassasalam i respublika ixtiyoriga 
o ‘tkazish ushbu farmon va q aro rn in g bosh m aqsadi qilib olindi
www.ziyouz.com kutubxonasi


h am d a « 0 ‘zbekturizm» M K ning asosiy vazifa va yo‘nalishlari etib 
quyidagilar belgilab berildi:
— b irin c h id a n , tu riz m so h asi b o ‘yicha yag o n a respublika 
siyosatini amalga oshirish;
— ikkinchidan, turizm infratuzilm asini rivojlantirish;
— uchinchidan, turizm ning barcha turlarini rivojlantirish uchun 
h u q u q iy , iq tiso d iy va ta s h k iliy asos va s h a r t- s h a r o itla r n i 
shakllantirish;
— to ‘rtinchidan, xorijiy sarm oyadorlarni jalb etgan holda turistik 
m arkazlardan oqilona foydalanish, zamonaviy turistik m ajm ualarni 
qurish;
— beshinchidan, ekskursiyalarni ko‘ngiIdagidek o ‘tkazish uchun 
ta rix iy -m e’moriy insh oo tlarn i t a ’mirlash;
— oltinchidan, yirik xorijiy firma va kompaniyalar bilan biigalikda 
q o ‘sh m a turistik xizm atlar va tashkilotlarni tuzish;
— yettinchidan, ja h o n b o zo rid a talab qilinadigan yangi turistik 
y o ‘nalishlari va xizm atlarini keng yoyish;
— sakkizinchidan, tu rizm sohasi uchun malakali mutaxassislarni 
tayyorlash va qayta tayyorfash;
— to ‘qqizinchidan, m ulkchilik shaklidan q at’i nazar, 0 ‘zbekiston 
hududida faoliyat ko'rsatayotgan korxona, muassasa va tashkiJotlarga 
turizm sohasida shug‘ullanish huquqiga sertifikatlar berish va ulaming 
faoliyatini nazorat ostiga Qlish;
— o ‘ninchidan, tashqi iqtisodiy faoliyatni am alga oshirish;
o ‘n birinchidan, xususiy ishlab chiqarish va savdo-sotiq tizim ini
tashkil etish;
— o ‘n ikkinchidan, Respublikam izning turizm sohasidagi keng 
im koniyatlarini xorijiy xususiy Vakolatxonalar va byurolar orqali 
reklam a qilish.
« 0 ‘zbekturizm » M K n i t a ’sis etish, respublikam izda tu rizm
sohasini takom illashtirish va uni yangi bosqichga ko‘tarishdagi ilk 
huquqiy hujjatlar shulardir.
K eyingi yillarda ishlab chiqilgan m uhim h u jjatlar qatoriga 
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1995-yil 2-iyundagi «Buyuk 
ipak yo‘Ii»ni qayta tiklash d a 0 ‘zbekiston Respublikasi ishtirokini 
ayj oldirish va Respublikada xalqaro turizmni rivojlantirish borasidagi
www.ziyouz.com kutubxonasi


c h o ra-tad b irlar to ‘g ‘risida»gi F arm oni h a m d a m azkur farm o nn i 
am alga oshirish m aqsadida e ’lon qilingan 0 ‘zbekiston Rcspublikasi 
V a z irla r M a h k a m a s in in g sh u yil 3 - iy u n d a g i « 0 ‘z b e k is to n
Respublikasida xalqaro turizm ning zam onaviy infratuzilmasini b arpo 
etish cho ra-tadbirlari to ‘g ‘risida»gi qaro rin i kiritish mumkin.
Ikki og‘iz so‘z «Buyuk ipak yo‘li» haqida. M a ’lumki, 0 ‘zbekiston 
tarixi uzoq, ajdodlari buyuk, m adaniy m erosi serm azm un ko‘h n a 
yurtlardanbiridir. Ayniqsa, m am lakatim izni sharq v a g ‘arbni bogMab 
turuvchi «Buyuk ipak yo‘Ii»dagi belbog' sifatid a yaxshi bilam iz. 
«Buyuk ipak yo‘I¡» qariyb ikki ming yillik tarixga ega. Bunday n o m
berilishiga sabab, ipak m ahsulotlari karv o nlar orqali tashib o ‘ti!gan, 
s h u n in g d e k , b r o n z a , c h in n i, ju n x o m a s h y o la r i va u la rd a n
tayyoriangan buyum lar ham olib o ‘tiIgan. «Buyuk ipak yo‘li»da 
nafaqat savdo-sotiq, shu bilan birga m a d an iy at, san’at, ilm -fan, 
m a ’naviyat, m a’rifat, o dob-u axloq, tin ch fik , turizm , targ‘ib o t- 
tash v iq o t (rek lam a), talab va ta k lif (m a rk e tin g ) ham m uttasil 
shakllangan, yuqori darajaga yetgan. «Buyuk ipak yo‘li»da ko‘h n a
T urkiston hududi yetakchi mavqega, S am a rq a n d , Buxoro, Xiva, 
T erm iz, Xo‘ja n d , C hoijuy kabi sh ah arlar esa m u him aham iyatga 
e g a b o ‘lgan. Hozirgi 0 ‘zbekiston hududi b u y o ‘1ning qoq m arkazida 
joylashgan. Sohibqiron A m ir T em ur dav rida bu yo‘l rivojlangan. 
Shulam i e ’tiborga olib, qabul qilingan ushbu h u ija tla rg ‘oyat m uhim
xalqaro tu rizm yo‘nalishi — «Buyuk ipak y o ‘li»ni qayta tiklash, 
bunga xorijiy turistlam i kengjalb etish, shuningdek, mamlakatim izda 
zam onaviy turizm siyosatini vujudga keltirishga asosiy m aqsadni 
qaratdi. Buning uchun esa: «Buyuk ipak y o ‘li»dagi shaharlar — 
S am arqand, Buxoro, Xiva va Toshkentda xalq aro turizm bo‘yicha 
maxsus ochiq iqtisodiy mintaqalar tashkil etish, m azkur shaharlaming 
aeroportlari va tem iryo‘l vokzallarida xorijiy tu ristlar uchun bojxona 
rasm -rusum larining xalqaro m e’yorlarga m o s soddalashtirilgan 
tartibi, tranzit turistlar uchun maxsus b o jx o n a zonalari, turistik 
tashkilotlar uchun soliq imtiyozlari joriy qilish, im tiyozli kredit berish 
ko‘zda tutildi.
Farm on va qarom ing m uhim jihatlaridan biri sh u b o ld ik i, unda 
0 ‘zbekiston Respublikasi V azirlar M ahkam asi h u zu rid a turizm
b o ‘yicha Idoralararo Kengash tuzilib, ushbu K engash faoliyatining
www.ziyouz.com kutubxonasi


asosiy vazifalari sifatida quyidagilar belgilab berildi: a) turizm sohasida 
iqîisodiy islohotlarni chuqurlashtirish; b )jah o n andozalari darajasida 
kichik va o ‘rta m eh m onxonalar, m otellar va kem pinglar ta rm o g ‘i 
shakllantirilishini muvofiqlashtirish; d) say r-to m o sh alarzam o n av iy
industriyasini, m adaniy va sport-soglom lashtirish markazlarini b arpo 
etishga ko'm aklashish; e) noyob turizm im koniyatlari va tarixiy- 
madaniy m eros keng ko‘lamda targ‘ib qilinishi va saqlanishini tashkil 
etish; f) turizm tizim id a muvofiqlashtirilgan ilm iy-texnikaviy va 
investitsiya siy o satin i o ‘tk azish ; g) tu rizm sohasida k a d rla rn i 
tayyorlash va q ay ta tayyorlashni ta ’minlash.
Y urtim izda tu rizm ishini yanada rivojlantirish va. uni tashkil 
etishni takom illashtirish, turizm xizm atlari bozorida kichik va o 'r ta
tu ristik ta s h k ilo tla r in in g q a tn a sh is h in i fao lla sh tirish , x o rijiy
sarm o y ad o rlarn i tu riz m sohasidagi faoliyatga keng jalb qilish 
maqsadida 0 ‘zbekiston Respublikasi V azirlar M ahkamasi 1998-yil
8 -av g u std a « T u riz m ta s h k ilo tla ri fa o liy a tin i ta sh k il e tis h n i 
takom illashtirish to ‘g ‘risida» q aro r qabul qildi.
Q arorda X ususiy sayyohlik tashkilotlari uyushmasi (b u n d an
buyon - X S T U ) ni tashkil etish va uni « 0 ‘zbekturizm » MK 
ta rk ib ig a a ’zo s ifa tid a k irish i b elg ilab b e rild i. S h u n in g d e k , 
« 0 ‘zbekturizm » M K XSTUga turistik tashkilotlar faoliyatini tashkil 
etish, m a rk e tin g , m aiakali k ad rla r tayyorlash va ularni qayta 
tayyorlash h am d a turizm faoliyati sohasida qonun hujjatlariga rioya 
etish b ila n b o g ‘liq m a salala rd a uslub iy va h u q u q iy y o rd am
ko‘rsatishni m a ’lu m o t uchun qabul qilindi.
Qaroiga muvofiq, « 0 ‘zbekturizm» M K tarkibiga kiruvchi korxona 
va tashkilotlar ro ‘yxatiga, boshqaruv xodim larining cheklangan soni 
55 nafardan ibo rat b o lg a n (xizm at ko‘rsatuvchi xodimlarsiz) ijro 
etuvchi a p p a ra t tuzilm asig a, X S T U n in g nam unaviy tashkiliy 
tu zilm asiga va u n in g b o sh q aru vin i ijro etu v ch i ap p ara tin in g
nam unaviy tuzilm asiga ilovalarga muvofiq rozilik berildi. XSTU 
boshqaruvi raisi lavozimiga ko‘ra « 0 ‘zbekturizm » M K raisining 
o ‘rin bo sari h iso b la n a d ig a n boMdi. X ST U faoliyatining asosiy 
yo'nalishlari etib quyidagilar belgiiandi:
— 
«B uyuk ipak yo‘li»ni tik lash d a, respublikada turizm ning 
zam onaviy infratuzilm asini rivojlantirishda faol qatnashish;
www.ziyouz.com kutubxonasi


- uyushm a a ’zolari b o ‘lgan xususiy tu riz m tashkilotlariga 
ko‘m aklashish va ular faoliyatini m uvofiqlashtirish;
- turizm sohasida m arketin g tadqiqotlari o ‘tkazish;
- xu susiy tu riz m ta s h k ilo tla r in i r iv o jla n tir is h g a xorijiy 
s a rm o y a d o rla rn i va m a m la k a tim iz d a g i y u r id ik va jism o n iy
shaxslarning mablag‘larini ja lb qilish;
- « 0 ‘zbekturizm » M K d a , d av lat o r g a n la r id a va ja m o a t 
ta s h k ilo tla r id a u y u sh m a a ’z o la ri boM gan x u s u s iy sayyohlik 
tashkilotlarining m anfaatlarini ifodalash;
- uyushm a a ’zolariga axborot, m aslahat va uslubiy yordam 
ko‘rsatish;
- turizm biznesi sohasida xodim lam ing kasb tayyorgarligiga va 
ularni qayta tayyorlashga k o ‘makIashish.
0 ‘zbekistonda tu rizm sohasini yangi b o sq ich g a k o ‘tarishda 
Respublika Prezidentining 1999-yil 15-apreldagi «2005-yilgacha 
b o lg a n davrda O ‘zbekistonda turizm ni rivojlantirish D avlat dasturi 
to ‘g‘risida»gi Farm oni alo h id a aham iyatga egadir. U shbu Farm on 
m illa tla r a r o a lo q a la rn i k e n g a y tiris h va m u s ta h k a m la s h g a
ko‘m aklashish ham da x alq aro turizm bozoriga uzviy q o ‘shilish, 
0 ‘zb ek iston ning m a d an iy -ta rix iy va m a ’n av iy m e ro sin i ja h o n
hamjamiyatiga targ‘ib qilish, shuningdek, turistlarga xizm at ko‘rsatish 
sifatini xalqaro andozalar darajasiga k o ‘tarish m aq sad id a qabul 
q ilinib, 2005-yilgacha b o ‘lgan davrda O ‘z b e k isto n d a tu rizm n i 
riv ojlantirish D avlat d a stu ri va uni am alg a o s h iris h b o ‘yicha 
M u v o fiq la sh tiru v ch i K en g ash ta rk ib i ta s d iq la n d i. F a rm o n d a
m ulkchilik shaklidan q a t’i n a za r, turistik ta s h k ilo tla r xorijdan 
keltiriladigan texnologiya v a m e h m o n x o n a u s k u n a la ri, turizm
m aqsadlariga m o‘ljaIlangan tran sp o rt vositalari u c h u n bojxona 
poshlinalari to ‘lashdan u c h yil m uddatga o zo d qilin ish i ko‘rsatib 
o ‘ti!di. Shuningdek, « 0 ‘zbekturizm » M K tizim id agi korxonalarga 
xorijiy turistlarga erkin ayirboshlanadigan v alu ta h iso b id a n turistik 
xizmat va qo‘shimcha xizmat ko‘rsatish huquqi berilib, buning uchun 
maxsus kassalar ochilishiga ruxsat berildi. «U m id» ja m g ‘arm asi har 
yili talabalam i turizm industriyasi mutaxassisliklari b o ‘yicha yetakchi 
xorijiy m am lakatlarga ta’lim olish uchun yuborishni k o ‘zda tutishi 
ko‘rsa tib o ‘tildi. 0 ‘zbekiston Respublikasining T ashqi ishlar, Moliya
www.ziyouz.com kutubxonasi


va M adaniyat ishlari vazirliklarining va « 0 ‘zbekturizm » M K ning 
0 ‘zbekiston Respublikasining A Q S H , Yaponiya, Buyuk Britaniya, 
G erm an iy a, Fransiya va Italiyadagi elchixonalarida m adaniyat va 
turizm m asalalari bo‘yicha m aslahatchi Iavozimi birliklarini jo riy
etishlariga ijozat berildi.
U shbu d astu rolti bo‘lim dan iborat boMib, 1-bo‘lim: «Turizmning 
m e’yoriy-huquqiy bazasini shakliantirish», - deb nom lanib, unda 
0 ‘zb ek isto n Respublikasining «Turizm to ‘g‘risida»gi Q o n u n in i 
tayyorlash, fuqarolarim izning xorijga chiqishi va 0 ‘zbekistonga 
xorijiy fuqarolarning kirishi haqidagi takliflarni o ‘rgangan holda, 
xorijiy tu ristlar uchun boj, viza va boshqa hujjatlarni rasmiylashtirish 
N izom iga o ‘zgartirishlar kiritish; M adaniy meros yodgoriiklarining 
to 'liq ro ‘yxatini tuzish va n ash r etish; yodgorliklarni noqonuniy 
tarzda olib chiqib ketgan va ularga ziyon yetkazilgan holíarda davlat, 
ja m o a t ta s h k ilo tla rin in g , y u r id ik va jism o n iy s h a x s la rn in g
javobgarliklari haqidagi tartibni tayyorlash vazifalari belgilab berildi. 
M azkui b u ' lim da belgilab bcrilgan “ ’’Turizm to ‘gt-risid a»gi Q onun 
-
1999-yil 2 0 -av g u std a q ab u l q ilin d i, boj va viza h u jja tla rin i 
rasm iylashtirish Nizomiga o 'zg artirish lar kiritildi, xullas barcha 
vazifalar to ‘liq amalga oshirildi.
2 - b o ‘lim : « 0 ‘zb e k tu riz m » M K n in g 1 9 9 9 -2 0 0 5 -y illa rd a g i 
investitsiya siyosati», - deb nom lanib, unda Sam arqand shahrida 
« P reziden t-otel» m ehm onxonasi qurilishi (mablag‘ning 85 % xorij 
investitsiyasi, 15% «CVzbekturizm» MK hisobidan), shahardagi 
«Sam arqand» m ehm onxonasini qaytatiklash (8 mln AQSH dollari. 
Xorijiy va m ahalliy sarm oya); X ivada yangi m ehm onxona qurilishi 
(bu h am 85 % ga 15 %), U rganchda «Xorazm» m ehm onxonasini 
qayta tiklash (7,5 mln AQSH dollari, Hindiston krediti); Toshkent 
shahridagi « 0 ‘zbekiston» m ehm onxonasini qayta tiklash (31,5 mln 
A Q SH d ollari, xorijiy sarm oya). Shuningdek, 5 0 -6 0 o ‘rinli 2 - 3
yulduzli m ehm onxona qurilishi (20 mln AQSH dollari, xorijiy va 
m ahalliy sarm oya); Toshkent viloyati Chorvoq suv ombori hududida 
dam olish zonasi va golf klubi qurilishi (100 mln AQSH dollari, 
xorijiy sarm o ya); Buxorodagi «Buxoro» m ehm onxonasini qayta 
tiklash (8 m ln AQSH dollari, xorijiy sarmoya); Andijondagi 60 
o 'rin li yangi m ehm onxona qurilishi (12 mln AQSH dollari, xorijiy
www.ziyouz.com kutubxonasi


va m ahalliy sarm oya), shahardagi «O ltin Vodiy» m eh m o n x o n asin i 
qayta tiklash (8 m in AQSH dollari, xorijiy va m ahalliy sarm o y a); 
Jizzaxdagi « 0 ‘zbekiston» m eh m onxonasini qayta tikiash (10 m in 
A Q SH d o lla r i, x o rijiy va m a h a lliy s a rm o y a ); T e r m iz d a g i 
m eh m on xo nan i qayta tiklash (6 m in A Q SH dollari, xorijiy va 
mahalliy sarm oya); Shahrisabzdagi «Shahrisabz» m eh m o n x o n asin i 
qayta tiklash (6 m in AQSH dollari, xorijiy va m ahalliy sarm o y a) 
kabi ju d a katta m ablag6 talab etiladigan vazifalar belgilab o lin d i. 
Shuningdek, A vtobus-avtom obil p arkini m odernizatsiyalashtirish 
(zam onaviylashtirish) uchun 12 m in A Q SH dollari, kichik xususiy 
m ehm onxonalar va otellar qurilishi u c h u n 30 m in A Q SH do llari 
m iqdorida sarm oya talab qilinishi belgilab berildi. U shbu boMimda 
belgilab berilgan vazifalardan asosiylari h am am alga o sh irild i. 
T oshkent shahrining o 4zida «Okzbekiston», «Toshkent», «Rossiya», 
« D o‘stlik», «T uron» kabi m e h m o n x o n a la r m o d e rn izatsiy alash - 
tirilganligiga yo ki S am arq an d s h a h rid a g i « P re z id e n t — o te l» , 
Toshkent shahridagi «Poytaxt» m ehm onxonasini bunyod etilganligiga 
bugun guvohm iz. Yoki, keyingi yillarda tad b irko rlar to m o n id a n
kichik m ehm onxonalarning ishga tushirilishi fikrim izning dalilidir. 
Shuningdek, boshqa viloyatlardagi vazifalar ham am alga oshirildi.
3 -b o ‘lim : « M ark etin g ta d b irla ri» , — d eb n o m la n ib , u n d a
0 ‘z b e k isto n n in g d iqq atga s a z o v o r jo y la r i h a q id a tu r is tla r g a
inform atsiya berish va tu rm ah su lo tlarn i ta k lif qilish m aq sad ida 
internet. E -m ail xalqaro inform atsiya ta rm o q larid an foydalanishni 
rivojlantirish; G id — ekskursovodlar u ch u n respublika tarixi, siyosiy 
hayoti, m a d a n iy -ta rix iy m erosi, tu riz m im k o n iy a tla ri, aso siy
qonunlari, ijtim oiy fan va m adaniyat sohasidagi yutuqlari haqidagi 
barcha ax b o ro tlam i o ‘zida m ujassam lashtirgan in fo rm atsio n — 
uslubiy m a ’lu m o tn o m a (sp rav o ch n ik ) ishlab ch iq ish ; h a r yili 
Toshkent shahrida xalqaro «Buyuk ipak yosli» turistik yarm arkasini 
o ‘tkazish, shuningdek, yirik xalqaro tu ristik yarm arkalarda ishtirok 
etish; Yangi va maxsus turistik tu rla rn i ishlab ch iqish (tarixiy , 
ekologik, ekzotik va sport); «Turizm -revyu» teleko‘rsatuvini doim iy 
rav ishda ta s h k il e tis h , 0 ‘z b e k is to n n in g ta rix iy va m a d a n iy
y o d g o rlik la rig a o id k in o film la r is h la b c h iq a r is h , r e k la m a
m a’lum o tn om a (prospeket)larini va xususiy «Buyuk ipak y o ‘Ii»
www.ziyouz.com kutubxonasi


axborot — reklama haftalik gazetasini nashr ettirish; Inform atsiya 
o lish va alm a sh ish m a q s a d id a x alq aro ta s h k ilo tla r
( J
T T , 
Y U N E S K O , Y U N ID , P R O O N ) bilan ham korlikni faollashtirish. 
Rivojiangan davlatlar tu rizm tashkiiotlari bilan tajriba almashish 
asosiy vazifa sifatida qaraldi. Bu bo‘limda ham belgilangan internet 
va E-m aii xaiqaro inform atsiya tarm oqlaridan foydalanish, gidlar 
uchu n spravochniklar ishlab chiqish, har yilgi turistik yarm arkani 
o 'tk a z ish , xaiqaro turistik tashkilotlar bilan ham korlikni yo‘!ga 
q o ‘yish kabi va boshqa vazifalar amalga oshirilm oqda.
4 -b o ‘Iim: «Turistlarga xizm at ko‘rsatishni xaiqaro andozalar 
d arajasig a k o ‘ta ris h , tu riz m in fratu zilm asin i h a r to m o n la m a
rivojlantirish», — deb nom lanib, unda Toshkent, Sam arqand, Buxoro 
va Xiva shaharlaridagi turistlarni ijaraga avtom obil vositalari bilan 
t a ’m inlash; M arkaziy Osiyo respublikalari uchun mutaxassislarni 
tayyorlash m aqsadida T oshkent shahrida JTTning m alaka oshirish 
in s titu tin i tash k il e tis h ; J T T orqali tu riz m b o 'y ic h a x aiq aro
m a rk a z la rd a
( A incrika, 
Y c v iu p a va O siyo m a m lnk a tla ri) 
« 0 ‘zbekturizm» M K. xodim larini, turizm va gid-taijim onlik bo‘yicha 
mutaxassislarni o kqitish, tayyorlash va qayta tayyorlash; m adaniy- 
tarixiy inshootlarda xalq ijodi va hunarm andlik m ahsulotlari sotish 
uchun kioskalar tashkil etish, xalq urf-odatlari, a n ’analarini namoyish 
etuvchi videoroliklar ch iq arish va ularning savdosini tashkil etish; 
m u z ey k o llek siy alari va arx eo lo g ik to p ilm a la r n u sx a la rid a n
tayyorlangan yodgorliklar ishlab chiqarishni tashkil etish; turizm
obyektlarida milliy u rf-o d a tla r va an’an alarni nam oyish etish; 
m ulkchilik shaklidan q a t’i nazar turizm tashkiiotlari faoliyatini 
muvofiqlashtirish va ularning rahbarlarini attestatsiyadan o ‘tkazish; 
turistik xizmat ko‘rsatish andozalariga muvofiqlikni nazorat qilib 
borish masalalariga asosiy e ’tibor qaratildi. M azkur bo‘limda belgilab 
berilgan vazifalar h am am alga oshib bormoqda.
5 -b o ‘lim: « Jah o n m ero si, m adaniyati va tarixiga kiruvchi 
q o ‘riqxonalar, yodgorlik shaharlarini m uhofaza etish va ulardan 
m aqsadli foydalanish b o ‘yicha tadbirlar», — deb nom lanib, unda 
quyidagi yo‘nalishlarga e ’tibo r qaratildi: xaiqaro ilmiy-amaliy turistik 
ek sp ed itsiy alarn i ta sh k il etish yordam ida xorijdagi v atan im iz 
m adaniyati, tarixi, fani va san ’ati yodgorliklarining qim m atini
www.ziyouz.com kutubxonasi


o‘rganish; milliy bogMar, a n ’anaviy choyxonalar, xalq am aliy san’ati 
va ko‘rgazm alarini tashkil etish va ularni tu riz m m arshrutlariga 
kiritish; turizm obyektlarini, m am lakatim iz tarixi bilan bogMiq tarixiy 
va m adaniy yodgorliklam i doim iy ravishda q ay ta tiklash.
6-bo ‘lim: «Ichki tu rizm ni tashkil etish b o ‘yicha tadbirlar», — 
deb nom lanib, unda S am arqand, B uxoro, Xiva shaharlari tu rizm
markazlarida piyoda yuruvchi turistlar u ch u n m axsus yoMlar tashkil 
etish; T oshkent, S am arqand, Buxoro, Xiva sh ah arla ri va Farg‘o n a 
vodiysiga m a’n aviy-m a’rifiy va tarixiy ekskursiyalarni tashkil etish; 
o ‘quvchi yoshlarimizni o ‘tm ish merosimizga h u rm a t, vatanparvarlik 
ruhida tarbiyalash m aqsadida m uzeylarda d o im iy ravishda ochiq 
eshiklar kunini o ‘tkazish; bolalar uylari tarbiyalanuvchilari va kam 
t a ’m inlangan oilalar farzandlari uchun b epul ekskursiyalar tashkil 
etish; 0 ‘zbekiston fuqarolari uchun I m om Buxoriy* al-F arg ‘oniy, 
B ah o v u d d in N a q s h b a n d , a l-X o ra z m iy , a t- T e r m iz iy , S h ay x 
N ajm iddin K ubro va boshqa o ‘tmish allom alarim izn ing m em orial 
m ajm ualariga ekskursiyalar tashkil etish vazifalari belgiiab berildi.
N avbatdagi h u jja tla r — 0 ‘zb ek isto n R esp u b lik asi V azirlar 
M ahkam asining 1996-yil 21-noyabrdagi «X orijiy fuqarolarning va 
fuqaroligi b o ‘lm agan sh axslarning 0 ‘z b e k isto n R espublikasiga 
kelishlari, ketishlari, bu yerda b o lish lari va tra n z it o ‘tishlari tartibi 
to ‘g‘risida»gi Q arori va unga Respublika V azirlar M ahkam asining 
1999-yil 
1 6 -a p re ld a g i 
Q a ro ri 
b ila n
o ‘z g a r tir is h la r
va 
q o ‘shim chalarning kiritilishi b o ‘ldi.
Ushbu qarorlarda «Xorijiy fuqarolarning va fuqaroligi bo‘lm agan 
s h a x s la rn in g 0 ‘z b e k is to n R e sp u b lik a sig a k e lis h la ri h a m d a
0 ‘zb ek isto n R e sp u b lik a sid a n k etish la ri ta r tib i» ta sd iq la n d i. 
Tartibning birinchi b o lim i — «U m um iy qoidalar», — deb nom lanib, 
unda respublikamizga kelish va ketishga haqli d eb — xususiy ham da 
xizmat ishlari bo‘yicha, turizm , dam olish, o ‘qish, ishlash, davolanish 
va doim iy yashash uch u n borayotgan shaxslar va b oshqa m asalalar 
belgiiab berilgan. Ikkinchi b o lim — « 0 ‘zb ek isto n Respublikasiga 
kelish «viza»larini rasm iylashtirish tartibi», — d e b no m lanib, uning
12-bandida ayniqsa to ‘liq m a ’lum otlar m ujassam . U ch in ch i bo‘lim
— « 0 ‘zbekiston Respublikasidan ketish «viza»larini rasmiylashtirish 
tartibi, to ‘rtinchi b o ‘lim — « 0 ‘zbekiston R espublikasiga kelish va
www.ziyouz.com kutubxonasi


undan ketish huquqidagi cheklashlar», beshinchi boMim — «Chet 
elga ketish h uquqi rad etilganligi ustidan shikoyat qilish tartibi», -
deb nom langan.
Shuningdek, ushbu qarorlarda «Xorijiy fuqarolar va fuqaroligi 
boMmagan sh ax slarnin g 0 ‘zbekiston Respublikasida bo*lishlari 
qoidalari» tasdiqlangan. Bu qoidaning birinchi bo‘limi — «U m um iy 
qoidalar», ikkinchi bo‘limi — « 0 ‘zbekiston Respublikasida vaqtincha 
b o lu v c h i xorijiy fuqarolam i ro ‘yxatga olish», — deb nom langan. 
Q oidaning 1 3 -b a n d id a :... M ehm onxonalar, davolash muassasalari, 
sanatoriylar, d am olish uylarining m as’ul shaxslari tom onidan kelib 
jo y ia sh g a n
s h a x s la rn in g
h iso b i 
y u ritila d i. 
1 9 -b a n d id a : 
M eh m on xo nalar m a’muriyati 0 ‘zbekiston Respublikasiga kelish 
«viza»siga ega b o lm a g a n , shuningdek, boshqa qoida buzishlarga 
yo‘l q o ‘ygan xorijiy fuq aro lar t o ‘g‘risida hududiy ichki ishlar 
organlariga zudlik bilan xabar qilishga majburdir. Bunday shaxslam i 
m ehm onxonalarda rasmiylashtirish va mehmonxonalarga joyiashgan 
xorijiy fuq aroiarn in g boMish m uddatini uzaytirish qabul qiluvchi 
tashkilotlam ing yozm a iltim osnom asida (turistlar uchun turning 
amal qilish m u d d atid a) ko‘rsatilgan, lekin «viza» ning am al qilish 
m uddati d arajasid a oshiriladi», — deyiladi. U chinchi b o ‘lim — 
«Xorijiy fuqarolarga O kzbekiston Respublikasida doim iy yashash 
u c h u n r u x s a tn o m a la r b e rish » , to ‘rtin c h i b o ‘iim - « X orijiy 
fu q aro ia rn in g 0 ‘zbekiston R espublikasi hu du dida yurishlari», 
beshinchi b o ‘lim — « 0 ‘zbekiston Respublikasida b o lish m uddatini 
qisqartirish va und an chiqarib yuborish», - deb nomlangan.
V azirlar M ah k am asin in g m azk u r q aro rlarid a, sh u n in g d ek , 
«X orijiy f u q a r o ia r n in g , fu q a ro lig i b o im a g a n sh a x s la rn in g
0 ‘zbekiston Respublikasi hududi orqali tranzit o ‘tish!ari qoidalari» 
ham tasdiqlangan.
Respublikam izda turizm sohasi bo‘yicha yuqori malakali kadrlar 
tayyorlash, q ay ta tayyorlash va malakasini oshirish, turizm ning 
iqtisodiy salo h iy atin i m ustahkam lash va uning sam aradorligini 
yanada oshirish maqsadida 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining
1999-yil 30-iyundagi « 0 ‘zbekistonda turizm sohasi uchun malakali 
kadrlar tayyorlash to ‘g‘risida»gi Farm oni va mazkur Farm on ijrosini 
ta ’minlash uch un 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar M ahkamasining
www.ziyouz.com kutubxonasi


shu yil 2-iyuIdagi « 0 ‘zbekistonda tu rizm so h asi uch un kadrlar 
tayyorlash tizim ini takom illashtirish c h o ra -ta d b irla ri to*g*rísida»gi 
qarori qabul qilindi. M azkur hujjatlarga m uvofiq, 1999—2000-o‘quv 
yilidan boshlab turizm sohasi bo‘yicha oliy m a ’lum otli kadrlar 
ta y y o rla sh
T o s h k e n t 
D a v la t 
Iq tis o d iy o t 
U n iv e rs ite tid a
m ujassam lashtirilishi bayon etildi. Shu m a q sa d d a U niversitetda 
X alqaro turizm fakulteti va unga qarashli «T urizm m enejm enti», 
«Turizm servisi», «Turizm marketingi» kabi m utaxassislik (va boshqa 
nomutaxassislik) kafedralari tashkil etildi. U n iv ersitetd a «Turizm 
m enejm enti» t a ’iim i yo‘nalishi bo‘yicha m a g istratu ra h am faoliyat 
ko‘rsatmoqda.
Ushbu hujjatlarga m u v o fiq , T oshkent s h a h a r m ehm o nx o n a 
xo‘jaligi va turizm litseyi negizida Toshkent tu rizm kasb-hunarkolleji 
tashkil etish va qayta ixtisoslashish, S a m a rq a n d , Buxoro, Xiva, 
Farg‘ona, T erm iz va S hahrisabz shahariarida T u riz m kasb-hunar 
kollejlari ochilishini bosqichm a-bosqich am alg a oshirish vazifasi 
belgilab berildi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar M ah kam asin in g 2003-yil 11- 
noyabrdagi «Turizm faoliyatini litsenziyalash t o kg ‘risidagi N izom ni 
ta sd iq la s h h a q id a » g i q a r o r id a esa tu r i z m fa o liy a ti b ila n
shug‘ullanishni istagan yuridik subyektlar q ay ta rz d a litsenziyani 
o lish ía ri m u m k in lig i k o ‘rs a tib o ‘tild i. « T u r iz m fa o liy a tin i 
litsenziyalash to ‘g‘risidagi N lZ O M » d a — I. U m u m iy qoidalar,
II. Litsenziya talablari va shartlari, III. Litsenziya olish uchun zaru r 
b o ‘igan hujjatlar, IV. A rizani ko‘rib chiqish va litsenziya berish 
yoki litsenziya berishni rad etish to ‘g‘risida q a r o r qabul qilish, V. 
Litsenziyalami qayta rasmiylashtirish, ulam ing am al qilish muddatini 
uzaytirish, dublikat berish, VI. Litsenziya talab lari va shartlariga 
rioya etilishini nazorat qilish, VII. L itsenziyaning am al qilishini 
t o ‘x ta tib tu ris h , t o ‘x ta tis h , litse n z iy a n i b e k o r q ilis h , V III. 
Litsenziyalar reyestri, IX. Litsenziya berilganligi u ch u n davlat boji 
haqida aniq m a’lum otlar mavjud. S huningdek, q aro rd a V azirlar 
M ahkam asining turizm faoliyatini litsenziyalash komissiyasi tarkibi 
h am tasdiqlab q o ‘yildi. 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 
2005-yil 21-sentabrdagi «T adbirkorlik faoliyati y u ritish u ch u n
ruxsatnom a turlarini qisqartirish va ularni berish tartib -qo idalarin i
www.ziyouz.com kutubxonasi


soddalashtirish to ‘g‘risida” gi qarorida esa turizm faoliyati bilan 
shug‘ullanuvchi yuridik shaxslarga beriladigan litsenziyalar m uddati 
cheksizligi ko‘rsatib o ‘tildi.
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2003-yil 9-dekabrdagi 
«Respublika davlat boshqaruvi organlari tizim ini takom illashtirish 
to ‘g‘risida»gi farm on in i bajarish yuzasidan va turizm sohasida 
boshqaruvning sam arali tizim ini ta ’m inlash maqsadida 0 ‘zbekiston 
Respublikasi V azirlar M ahkamasi tom onidan 2004-yil 28-iyulda 
« 0 ‘z b e k tu riz m » M K fa o liy a tin i y a n a d a ta k o m illa s h tiris h
to ‘g‘risida»gi qarori qabul qilinganligini alohida ta ’kidlab o ‘tish lozim. 
Q arorga m u v o fiq quyidagilar « 0 ‘zbekturizm » M K ning asosiy 
vazifalari etib belgilandi:
- turizm sohasida yagona davlat siyosati o‘tkazilishini ta ’minlash, 
turistik x izm atlar infratuzilm asini shakllantirishga ko‘maklashish;
- turizm ni rivojlantirish davlat dasturini, turistlam ing m uhofaza 
qilinishini va xavfsizligini ta ’m inlash dasturlarini amalga oshirish, 
turistik faoliyatni tarm oqlararo va m intaqalararo muvofiqlashtirish;
- turistik xizm atlarni sertifikatlashtirish;
- turizm sohasida reklam a-axborot siyosatini amalga oshirish;
- tu r iz m n i riv o jla n tiris h so h a sid a g i xorijiy k re d itla r va 
investitsiyalarni ja lb etish, xorijiy m am lakatlar, shuningdek, xorijiy 
k o m p a n iy alar b ila n ham k o rlik n in g uzoq m uddatli dasturlarin i 
rivojlantirish;
- tu rizm sohasi uchun kadrlam i tayyorlash, qayta tayyorlash va 
ularning m alakasini oshirish chora-tadbirlari kompleksini am alga 
oshirish, tu rizm tarm o q fanini rivojlantirishga ko‘maklashish.
Q arorda « 0 ‘zbekturizm» M Kning tashkiliy tuzilmasi va markaziy 
ap p arat xo dim larin in g cheklangan um um iy soni 45 nafar, shu 
jum ladan boshq aru v xodimlari 30 nafar b o lg a n markaziy apparati 
tuzilm asi h am tasdiqlandi.
« 0 ‘zbekturizm » M Kning tashkiliy tuzilmasi:
M intaqaviy b o ‘limlar uchta viloyatda saqlanib qoldi: Sam arqand 
mintaqaviy boMimi, Xorazm mintaqaviy bo‘limi, Buxoro mintaqaviy 
bo‘limi.
H ududiy say o h at va ekskursiya byurolari davlat korxonalari 
(b u n d a n k e y in SEB dk) esa y e ttita v ilo y atd a ta sh k il etild i:
www.ziyouz.com kutubxonasi


Surxondaryo SEB dk, Q ash q ad ary o SEB dk, N av o iy S E B dk, 
Q oraqalpog‘iston SEB dk, Jizzax SEB dk, N am an g a n SEB dk, 
Farg‘ona SEB dk.
« 0 ‘z b e k tu riz m » M K ti z im id a q u y id a g i m e h m o n x o n a
kom plekslari saqlanib qoldi: «Afrosiyob — Palas» m e h m o n x o n a 
kom pleksi davlat korxonasi, « B uxoro — Palas» m e h m o n x o n a
kompleksi davlat korxonasi, «Xiva» turizm ekskursiya kom pleksi 
d av lat k o rx o n a s i, «Jayxun» m e h m o n x o n a k o m p le k s i d a v la t 
korxonasi, «Xorazm» m eh m o n x o n a kompleksi davlat korxonasi, 
« 0 ‘zolm onxotelz» q o ‘shm a korxonasi.
X izm at ko‘rsatuvchi tu z ilm a la rd a n « D isp etch e rlash tirish va 
x iz m a t k o ‘rsa tish m a rk a ziy b o s h q a rm a s i» d a v la t k o rx o n a s i, 
«Respublika ilm iy -o‘quv k o nsaltin g m arkazi» d av lat korx on asi, 
«Qurilayotgan obyektlar direksiyasi» davlat korxonasi h am milliy 
kom paniya tizim ida saqlanib qoldi.
« 0 ‘zbekturizm » MK. m arkaziy ap paratining tuzilm asi:
R ais-1 kishi.
Rais yordam chisi— 1 kishi.
Raisning birinchi o ‘rinbosari — 1 kishi b o ‘lib, u ng a — T uristik 
xizm atlar va investitsiyalar m arketingi boMimi — 3 k ish i, X alqaro 
alo q alar b o ‘lim i - 4 kishi, L itsenziyalash b o ‘lim i — 2 kishi, 
shuningdek, mutasaddilik q ilinadigan tashkilotlardan — R espublika 
ilm iy-o‘quv konsalting m arkazi, qurilayotgan ob yek tlar direksiyasi, 
D ispetcherlashtirish va xizm at k o ‘rsatish m arkaziy b o sh q arm asi 
qaraydigan b o ‘ldi.
Rais o ‘rinbosari — 1 kishi b o ‘lib, unga - M intaqaviy va xususiy 
turizmni rivojlantirishni qo‘llab-quw atIash bo‘limi — 3 kishi, M oliya- 
iqtisodiyot boshqarm asi - 5 kishi, K adrlar va m utaxassislarni qayta 
tayyorlashni tashkil etish bo‘limi — 2 kishi, shuningdek, m utasaddilik 
q ilin a d ig a n ta sh k ilo tla rd a n — S a m a rq a n d , B u x o ro , X o ra z m
m intaqaviy boMimlari, h ud u d iy say o hat va ekskursiya byurolari 
qaraydigan b o ‘ldi.
K om paniyada, shuningdek:
Yuridik m aslahatchi — 1 kishi.
Maxsus xizm at b o ‘limi — 3 kishi.
U m um iy b o ‘lim - 2 kishi.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Ish la r b oshqaruvchisi — 1 kishi xizm at fao liy atlarin i olib 
boradigan boMdilar.
K o m p a n iy a d a

ta
m e h m o n x o n a
k o m p le k si 
va 
« 0 ‘zolm onxotelz» qo‘shm a korxonasi saqlanib qoldi.
Q arorda K om paniyaning nizom i ham tasdiqlandi.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   45




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish