Тупроқшунослик олий ў қ ув юртлариаро илмий-услубий бирлаш

ланишида 
рельефни 
ҳам 
таъсири 
катта. 
Масалан: 
оқимсиз
пастқамликлар олдинги ёки ҳозирги даврда ернинг остки ва устки
оқимини йиғувчи грунтлардан иборат бўлиб, ўзига нисбатан баланд-
ликларга қараганда кўпроқ шўрланган бўлади.
Рельефни унчалик пастлик бўлмаган ерларида, маҳаллий
оқимни йиғиш натижасида тупроқ қатламлари ёмғир ҳам да эриган
қор сувлари билан намланади ва ярим гидроморф тупроқлар ҳосил
бўлади. Бу тупроқлар унчалик шўрланган бўлмасада, лекин солод-
лашган бўлади. Бундай ерлар кўппнча Каспий олди ҳамда Ғарбий
Сибир паст текисликларига хосдир.
Чўл ва чала чўл текисликларида ер юзига сизот сувларини
яқинлиги унинг кучли минераллашганлиги оқибатида ерлар кўпроқ
ш ўрхок ва шўрхоклашган тупроқлар билан банддир.

---

Д арё бўйларининг пастки минтақаларида эса вақти - вақти
билан сув босиши натижасида бошқа минтақаларга қараганда кўп-
роқ ш ўрланади. Бундан ташқари дарёларнинг ўнг қирғоқлари кўп
ювилиши 
ва 
ер 
остки 
сувларининг 
оқими 
яхш илигидан 
чап
қирғоғига қараганда кам шўрланади.
Д арё оқими ў з қирғоқларидан уэоқлашган ва ер остки сув­
ларининг оқими қийинлашган сари шўрланиш кучая боради, бунга
сабаб тупроқнинг механик таркибини дарё қирғоғидан узоқлаш ган
сари оғирлашиб бориш и ҳамда сизот сувлари ҳосил бўли ш идан ди р.
Т У З Л А Р Н И Н Г Т Ў П Л А Н И Ш И Д А Д А Р Ё С У В Л А Р И Н И Н Г Р О Л И
Ер устки ёки дарё сувлари таркибидаги сувда осон эритувчи
тузлар континентал циклда уларнинг айланасида катта аҳамият касб