Тупроқшунослик асослари



Download 9,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet165/333
Sana26.03.2022
Hajmi9,98 Mb.
#511155
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   333
Bog'liq
тупроқ минерал крил

ТУПРОҚШУНОСЛИК АСОСЛАРИ
182 
босиб турадиган ўтлоқли тупроқларда занг ва кўкимтир (зангори) доғлардан 
иборат ботқоқланиш аломатлари мавжуддир. 
Келтирилган маълумотларнинг кўрсатишича (31-жадвал) аллювиал 
чимли-ўтлоқли тупроқларда гумус 1-3% миқдорида. Шўрланган, шунингдек 
механик таркиби енгил хамда сизот сувлари чуқурда жойлашган тупроқларда 
гумус камроқ бўлади. Азотнинг миқдори юқори қатламларда анчагина кўп 
(0,12-0,15%) пастга томон у кескин камаяди. 
Аллювиал чимли-ўтлоқли тупроқлар деярли хамма жойда маълум 
даражада шўрланган. Мавсумий сув босиб турадиган тупроқлар одатда 
камроқ шўрланган бўлади. 
Тошқин бўлиб турадиган ерларнинг шўри ювилади, лекин тошқин 
тўхтагандан кейин тупроқларнинг юқори қатламларида биринчи йилда яна 
хлоридлар, сўнгра эса сульфатлар тўпланади. Ўтлоқи тупроқларда гипс кам. 
Вохалар чеккасидаги ва ичкарисидаги чимли ўтлоқи тупроқлар вохалардан 
узоқдаги чимли ўтлоқи тупроқларга қараганда кучлирок шўрланган. Бунинг 
сабаби суғориладиган ерлардан тузларнинг суғориш ва ювиш натижасида 
суғорилмайдиган ерларга суриб чиқарилишидир. 
Ўтлоқли тупроқлар гумусли юқори қатлами сингдириш сиғимининг 
катталиги билан чўл минтақасидаги тупроқлар ва бўз тупроқлардан фарқ 
қилади. Сингдирилган катионлар таркибида кальций энг кўп учрайди. Чўл 
минтақасидаги ўтлоқли тупроқларда шўртобланиш аломати кўринмайди. 
Сингдирилган калий миқдори кўп. Чўл минтақасидаги аллювиал чимли-
ўтлоқи тупроқларнинг гумуси, таркиби бўз тупроқларникига қараганда 
яхшироқ. Чунончи 0,25 мм дан катта шаклдаги агрегатлар миқдори 25 фоизга 
етади. 
31-жадвал 
Аллювиал чимли-ўтлоқи тупроқнинг кимѐвий таркиби 
Тупроқ ва 
жойни номи 
Чуқурлиги,
см. 
Гумус, % 
Азот, % 
СО

карбонатлар, 

Аллювиал 
0-13 
1,03 

9,50 
чимли-
ўтлоқли 
тупроқ,
13-28 
0,35 

9,41 
Амударѐ 
этагининг ўнг 
сохили 
49-68 
0,49 
9,91 
Аллювиал
чимли-ўтлоқ 
тупроқ, 
0-6 
2,99 
0,146 
6,30 
6-14 
1,99 
0,071 
7,84 
14-28 
0,51 
0,017 
8,83 
Амударѐ ўнг 
сохили 
28-50 
0,34 
0,009 
8,22 



Download 9,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   333




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish