Tuproqshunoslik va geografiya

OLIM ERGASHEV NOMLI QISHLOQ. Tuman markazidan 10 km shimoli-sharqda, Jo’yrabot qishloq fuqarolar yig’ini hududida joylashgan. 1990 yildan e’tiboran qishloq shu erda tug’ilib o’sgan mohir paxtakor Olim Ergashev nomi bilan yuritilmoqda. Xo’jalar, Muftilar, Qilichxo’ja qishloqlarini birlashtirgan. Qishloq aholisi, asosan, paxtachilik bilan shug’ullanadi. Erlari hosildor.
SULTON JURA NOMLI QISHLOQ. Tuman markazidan 2 km janubi-g’arbda joylashgan. Shoir Sulton Jo’ra shu qishloqda tug’ilgani uchun qishloq uning nomi bilan yuritiladi. Qishloqning qadimiy nomi Qag’otondir (Qog’oltom).
TERAXON. Tuman markazidan 6 km sharqda, Do’rman qishloq fuqarolar yig’ini hududida joylashgan. Teraxon— kishi ismi — To’raxon so’zidan kelib chiqqan. Vobkent tumanida ham To’raxon nomli qishloq bor. To’raxon-— Xoraam tomonidan bir necha xonadonga bosh bo’lib ko’chib kelgan bekning nomi. Bu ikki qishloq To’raxon boshchiligida kelgani uchun shunday nom olgan. Keyinchalik Teraxon deb atalgan. Teraxon qishlog’i Qorong’i ko’cha, Teraxon to’pi, Kalonxo’ja qishloqlarini birlashtirgan. Qishloq hududida katta otchopar maydoni bo’lgan. Unda xalq sayllari o’tkazilgan.
TOSHTEMIR. Tuman markazidan 2,5 km shimolda, Tezguzar qishloq fuqarolar yig’ini hududida joylashgan. Qishloqda Toshtemir maxsum degan kishi o’tgan bo’lib, uning obro’-e’tibori, hurmati evaziga qishloq nomi shunday atalgan. Qishloqda maxsumlar sulolasi yashagan. Shuning uchun qadimda Maxsumlar qishlog’i deb ham yuritilgan.
CHIG’ATOY. Tuman markazidan 5 km janubi-sharkda do’rman kishlok fuqarolar yig’ini xudida joylashgan. Chig’atoy—mo’g’ul istilochisi Chingizxonning ikkinchi o’g’lining ismi.
Tarixdan ma’lumki, Chingizxon bosib olgan yerlarini o’g’illariga bo’lib bergan Buxoro usha davrlarda Chig’atoy qo’l ostida bo’lgan Tumanda chig’atoyga tegishli yerlar xam bo’lgan. Hozir ham Chig’atoy nomidagi dala nomlari mavjud. Qishloqda uning avlodlaridan biri yashagan bo’lishi mumkin Buni qo’shni qishloqning Mo’g’ulon deb atalishi ham isbotlab turibdi.