Tuproqni tabiatdagi va inson hayotidagi o‘rni va roli

Tuproq qoplamining ishlab chiqarishdagi va biosferadagi ahamiyati

Yo’nalish: agrokimyo agrotuproqshunoslik

Bajardi:Serkaboyeva Marhabo

Guruh:201-GURUH

Reja:

• TUPROQ
• Tuproq unumdorligi
• Tuproq sistematikasi majmualari, Kam rivojlangan yupqa qatlamli tuproqlar
• Chimli tuproqlar, Gidromorf tuproqlar
• Tuproq qoplamining biosferadagi asosiy vazifalari

TUPROQ

Tuproq ma‟lum sharoitdagi turli tabiiy faktorlar va tirik organizmlarning
o„zaro ta‟siri natijasida yer yuzida turlicha tog„ jinslaridan hosil bo„ladi. Tog„
jinslarini har xil tabiiy omillar ta‟siri ostida chuqur o„zgarishlarga uchragan tog„
jinsidan unumdorligi bilan farq qiladigan tabiiy tarixiy tanaga tuproq deb
tushunamiz. Tuproq qoplami ikki uslubda - tarixiy geomorfologik hamda
geokimyoviy usullar yordamida o„rganiladi. Dala va laboratoriya sharoitida, tuproq
profili, morfologik, kartografik, statsionar, eksperimental, vegitatsiya, modellar usuli
yordamida aniqlanadi.
Demak, tuproq ko„p komponentli, murakkab ko„p funksiyali, ko„p fazali ochiq
sistema bo„lib, tirik organizmlar va jonsiz tog„ jinslari, minerallarning o„zaro
ta‟sirida hosil bo„lib, mustaqil tabiiy tanani tashkil etadi.
V.V.Dokuchayev birinchi bo„lib tuproqning paydo bo„lish omillari va ketadigan
jarayonlarning ilmiy nazariyasini yaratdi.
Dokuchayevning ta‟rifi bo„yicha “Tuproq, deganda suv, havo hamda turli tirik
va o„lik organizmlar ta‟sirida tabiiy ravishda o„zgargan tog„ jinslariga aytiladi”

. Tuproq qattiq, suyuq, va gazsimon komponentlardan iborat bo’lib, iqlim, tog' jinslari, o"simliklar va hayvonlar, mikroorganizmlarning o'zaro murakkab ta'siri natijasida hosil bo’ladi. 1 gramm tuproqda milliondan ortiq sodda hayvonlar va tuban o" simliklar uchraydi.

• . Tuproq qattiq, suyuq, va gazsimon komponentlardan iborat bo’lib, iqlim, tog' jinslari, o"simliklar va hayvonlar, mikroorganizmlarning o'zaro murakkab ta'siri natijasida hosil bo’ladi. 1 gramm tuproqda milliondan ortiq sodda hayvonlar va tuban o" simliklar uchraydi.