Tuban o‘simliklar

Mikosferiella: A-kasallangan barg; B-psevdotetsiy; C-askosporali haltacha va sporalar.

Mikosferiella – Mycosphae-rella turkumi 1000 dan ortiqroq turlardan iborat. Psevdoperite-tsiylari to‘q rangli xaqiqiy peri-tetsiylarni eslatadi. Xaltachalari ikki hujayrali rangsiz askosporali, ular zich joylashadi. Ko‘pchiligi saprotrof bo‘lgani holda iqtisodiy zarar keltiradigan patogenlari ham bor. Turli o‘simliklarning barg-larida turli rangdagi dog‘larni hosil qiladi. O‘simliklarning tirik barglarida faqat konidiyalar hosil bo‘ladi, to‘kilgan va qishlagan barglarda psevdotetsiylar yuzaga keladi.

Pleosporalar tartibi — Pleosporales

Bu tartibga mansub zamburug‘larda askostromalar bir bo‘shliqli psevdotetsiyli, shar yoki biroz yassilangan, qora rangda. Arxikarplari stromaning ichida shakllanadi, askosporalari to‘q tusli, turlicha ko‘rinishlarda jinssiz sporalanishi keng tarqalgan.
Pleosporalar o‘simlikda odamlarning faoliyatida katta ahamiyat kasb etadigan darajada tekinxo‘rlik qiladi.
Venturiya - Ventaria turkumining zamburug‘lari mevali daraxtlarda “parsha”deb nomlanadigan kasallikni V. inaequalis olmada V. pyrinia nokda ko‘zg‘atadi. Madaniylashtirilgan va yovvoyi olmalarni bargi, novdasi, mevalari kasallanadi. Zamburug‘ kutikula ostida tigiz konidiyabandlarni hosil qilganidan uni yirtadi. Zamburug‘ o‘simlikdagi fotosintezni sekinlatadi, hosil kamayadi. Xaltachalari to‘kilib qishlagan barglarda hosil bo‘ladi.

Venturia.
Kasallangan olma barglari va mevalari hamda psevdotetsiy

Pezizomitsetlar sinfi - Pezizomycetes

Pezizomitsetlar cinfi tabiatda keng tarqalgan bitta pezizalar (Pezizales) tartibidan iborat. Mevatanalari apotetsiy, etdot, terisimon peridiyli yoki biroz shilimshiqli, ochiq rangli, kattaliklari 1mmdan 10sm undan katta bo‘ladi. Mevatanalari ba’zan steril-bandli, fertil soyabonli ko‘rinishlardaligidan bazidiomitsetlarning agarikalariga o‘xshaydi. Mevatanalarni quyidagilari uchraydi:
1. Eugimnogimenial — apotetsiy rivojlanishining boshlani-shidan oxirigacha ochi ko‘rinishli;
2. Paragimnogimenial — apotetsiy rivojlanishining boshla-nishida yopiq keyin ochiladi;
3. Kleystogimenial — etilgan apotetsiy yopik ko‘rinishli (erostida rivojlanadiganlarida)
Pezizalarda xaltachalar operkulyat ya’ni u «qopqoqchasi» bilan ochiladi. Xaltachadagi etilaborishi bilan askosporalarini tashqariga chiqaradi. Pezizalarning ko‘pchiligida xaltachali bosqich ma’lum xolos, konidiyalar ba’zi turlarda hosil bo‘ladi, biroq ular yangi avlodni yaratish va tarqalishida ahamiyat kasb etmaydi.
Pezizalarning ko‘pchiligi turli substratlarda saprotrof, ba’zi-larigina o‘simliklarda tekinxo‘r, bir qator turlari ekotomikorizalarni hosil qiladi. Bu zamburug‘lar orasida kaprofoblar va ayniqsa kaprofillar ko‘p.