Enteromorpha
Ulva toshli substratlarda, qoyalar, mollyuskalarning chig‘anoqlarida, litoral va sublitoralni 25 m chukurliklarigacha shimoliy va janubiy dengizlarda keng tarqalgan. Ulva ekstrakti (siqmasi) umurtqasiz xayvonlar, epifit suvo‘tlarning o‘sishini to‘xtatadi. Dengiz atrofidagi ko‘plab mamlakatlarning axolisi uning tallomini oziq-ovqat sifatida foydalanishadi. SHu boisdan uni dengiz salati ham deyiladi.
Enteromorpha turkumida tallom naysimon, ichaksimon ko‘rinishlarga ega u odatda substratga birikib o‘sadi. Tallomning rivojlanashi dastlabki davrida bir qatorli ip, keyin ikki qatorli yassiyaproq hosil bo‘lib u ajralishidan naysimon bir qavatli ko‘rinishni hosil qiladi. Hujayralari bir yadroli, xloroplasti ham bitta, u kuchli yoritilish mavsumida holatini o‘zgartiradi.
Rivojlanishi izomorf gallanish bilan sodir bo‘ladi. Ayrim turlari faqat jinssiz yo‘l bilan ko‘payadi. Dengizlar va chuchuk suvlarda tarqalgan. Ayrim mamlakatlarda enteromorpha oziq va chorva mollariga em sifatida foydalaniladi.
Trentepoliyalar – Trentepohliales tartibi
Bu guruh suvo‘tlar 6 turkum 60-70 turlardan iborat xolos. Hujayralarini pushti yoki jigarrang tusdaligi lipid tomchilarini, karotinoidlarni ko‘pchiligidan, xloroplastlari pirenoidsiz, ko‘p miqdorda, disksimon ko‘rinishda.sitokinez boshqa ulvofitsa suvo‘tlardagi kabi ro‘y beradi, fragmoplast hujayra plastinkasi va plazmodesma hosil bo‘lishi bilan sodir bo‘ladi.
Trentepohlia
Xivchinli 4 ta gametalari gametangiylarda to‘rt xivchinli zoosporalari zoosporangiylarda hosil bo‘ladi. Gametangiy va sporangiylarning ko‘rinishi vegetativ hujayralardan farq qiladi. Urug‘lanmagan gametalar boshqa ulvofitsalardagi kabi unib yangi tallomni hosil qiladi. Xivchinli bosqichlarida ko‘zchasi yo‘q, bazal tana ko‘p qavatli tuzulmada joylashgan. Xivchinli bosqichdagilarning tanasi darsoventral yo‘nalishda siqilgan. Rivojlanish sporik reduktsiyali izo - va geteromorf gallanish bilan o‘tadi.
Trentepoliyalar tarkibiga mansub suvo‘tlar tropiklar, subtropiklar va mo‘tadil iqlimli sharoitlarda keng tarqalgan. Ular nam tuproq, toshlar, daraxtlarning po‘stloqlari, kabi joylarda uchraydi. Ayrim turlari endofitlar hisoblanadi. Trentephoeia, Phycopeltis va Cephaleuros turkumlarining tallomlari Strigula, Ractborniella turkumlari lishayniklarning tarkibiga kiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |