Traxeyalilar kenja tipining umumiy tavsifi va sistematikasi. Ko`poyoqlilar katta sinf ko`poyoqilar katta sinfining xilma-xilligi va ularning ahamiyati

Hasharotlar katta sinfi klassifikatsiyasi. Yashirin jag`li hasharotla sinfing umumiy tavsifi va asosiy turkumlari

REJA

• YASHIRIN JAG‘LILAR (ENTOGNATA) KENJA SINFI
• OCHIQ JAGIILAR, YA’NI HAQIQIY HASHAROTLAR (ECTOGNATA) KENJA SINFI
• BIRLAMCHI QANOTSIZLAR (ARTERYGOTA) BO‘LIMI
• QANOTLI HASHAROTLAR (RTERYGOTA) BOIIMI CHALA O‘ZGARISH BILAN RIVOJLANADIGAN HASHAROTLAR (HEMIMETABOLA) KENJA BO‘LIMI

ASHAROTLAR KLASS EFIKATSIYASI Yashirin jag‘lilar (Entognata) kenja sinfi

• Hasharot] ami klassifikatsiyalashda og‘iz organlari va qanotlarining tuz­ilishi asosiy o‘rin tutadi. Hasharodar yashirin jag‘lilar va ochiq jag'lilar deb ataladigan ikki kenja sinfga hamda 30 dan ortiq turkumlarga ajratiladi.
• Yashirin jag‘lilar (Entognata) kenja sinfi Bu kenja sinfga ancha mayda va sodda tuzilgan hasharotlar kiradi. Ular tuproqda, xas-xashaklar orasida, daraxt to'nkalari va toshlar ostida, shuningdek boshqa semam va qo‘yosh tushmaydigan joylarda hayot kechiradi. Kenja sinfga m o'ylovsizlar (Protura), oyoqdumlilar (Col- lembola), ikki dumlilar, y a ’ni ayridumlilar (Diplura) turkumlari kiradi (176-rasm).
• Yashirin jag ‘lilaming kemiruvchi yoki so'ruvchi og‘iz organlari max­sus kapsula ichiga yashiringan, sirtdan faqat ulaming uchki qismi ко ‘rinib turadi. Qorin bo‘limi 10-11 tagacha bo'g'imlardan iborat, qorin oyoqlari rudiment holida bo'ladi yoki sakrovchi ayriga aylangan. Ko'zlari rivojlanma­gan yoki faqat oddiy ko'zlari bo'ladi. К о‘pchilik turlarida traxeyalar bo'lmaydi; tana sirti orqali nafas oladi. Yashirin jag'lilaming traxeyalari juda kuchsiz rivojlangan. Qanotlari bo'lmaydi; metamorfozsiz rivojlanadi.
• Mo'ylovsizlar turkumi vakillari esa anamorfoz orqali rivojlanadi. Yashirin jag‘lilar o‘simlik qoldiqlari va tuproq mikroflorasi bilan oziqlanishi tufayli tuproq hosil bo‘lish jarayonida faol ishtirok etadi. Oyoqdumlilaming ayrim vakillari o‘tloq o! simliklarda hamda sabzavot ekinlariga ziyon keltiradi.