“Transport vositalari muxandisligi” kafedrasi “Transport xavfsizligi asoslari” fanidan sirtqi bo’lim talabalari uchun nazorat ishi

 

Haydovchining  ish  o’rniga  qo’yilgan  asosiy  talablardan  yana  biri  bu  ish 

o’rnidan haydovchini barcha axboratlar bilan ta’minlashdir. 

Buning  uchun  haydovchining  ish  o’rni  quyidagi  talablarga  javob  berishi 

kerak: 

1.Haydovchining antropometrik o’lchamlariga mos kelishi. 

2.Haydovchini zarur axblrotlar bilan ta’minlash. 

Haydovchi o’rindiqqa shunday joylashishi kerakki,uning holati o’z vaqtida va 

hech  bir  qiyinchiliklarsiz  yo’l  sharoitining  o’zgarishini,boshqa  harakat 

qatnashchtlarinig harakati bo’yicha axborot bilan ta’minlasin.Masalan, svetoforning 

qizil  chirog’i  yonganida  undan  12m  uzoqlikda  joylashgan  to’xtash  chizig’ida 

to’xtagan avtomobildan,5m balandlikda osib qo’yilgan svetofor ko’rinib tursin ( 12 

-rasm ). 

 

 

 

11-rasm. Haydovchini svetoforga nisbatan optimal joylashish sxemasi 

 

Haydovchi  avtomobilni  yo’l  sharoitidan  kelib  chiqqan  holda  boshqarishi 

kerak.  Avtomobilning  boshqarish  jihozlari  barcha  xozirgi  zamon  avtomobillarida 

bir–biridan  deyarlik  farq  qilmaydi.  Lekin  avtomobilning  rusumiga  qarab  ularning 

joylashuvi  va  ishlash  aoslari  bir  –  biridan  farq  qilishi  mumkin.  Shuning  uchun 

haydovchi o’ziga notanish bo’lgan avtomobilga o’tirishidan oldin uning boshqaruv 

jihozlari va joylashuvi bilan har tomonlama tanishib chiqishi kerak.  

 

4.  Konstruktiv  xavfsizlik  -  bu  transport  vositalarining  ishlash  jarayonida  atrof-

muhitga,  harakat  qatnashchilariga  zarar  etkazishni  yo’qotish,  shuningdek,  YTH 

og’irlik darajasini pasaytirish qobiliyati.