“transport tizimlari va inshoatlari” kafedrasi “Qurilish materiallari va buyumlari”

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
85

---

11-Laboratoriya ishi.
LAK VA BO‘YoQLAR TARKIBI. ASOSIY XOSSALARINI ANIQLASh. 
 
1- ISh. BO‘YoQ QATLAMNING ZARBGA MUSTAHKAMLIGINI ANIQLASh 
Umumiy ma’lumot:
Og‘irligi 1 kg bo‘lgan yuk ma’lum balandlikdan bo‘yoq 
pardaga tushganda, uning buzilishi pardaning zarbga mustahkamligini ifodalaydi. Bo‘yoq, 
lok yoki olifni yuzaga surkaganda hosil bo‘ladigan pardaning zarbga bo‘lgan 
mustahkamligi 
3-rasmda 
ko‘rsatilgan U-1 asbobi yordamida topiladi.
Asbob-uskunalar:
U-1 asbobi, chizg‘ich, lupa, namuna.
Ishlash tartibi:
Bu asbob 1-taglik (stanina) va unga mahkam o‘rnatilgan 2-sandon, 
5-yuk, uchiga joylashgan 3-po‘lat sharcha, yukni boshqarib turuvchi 4-nay, hamda yukni 
erkin holatda tushiradigan qismlardan tashkil topgan.
Yukni erkin tushirishda asbobning 6-stopori, 7-fiksatori, 8-stoporning ikki vinti, 9-
knopka va yukning tushish balandligini ko‘rsatadigan 10-strelka lardan foydalaniladi. 
Yukni boshqarib turuvchi nayning tashqi tomoniga 1 sm oralikda 0 dan 50 sm gacha 
bo‘linmali shkala yopishtirilgan, nayning ichida esa og‘irligi 1 kg li erkin holatda 
qo‘zg‘aluvchi 5-yuk joylangan. Bu yukni 0 dan 50 sm gacha bo‘lgan oraliqda to‘xtatib, 9-
knopkani bosish bilan yana tushirish mumkin. Asbobning uchiga joylangan po‘lat sharcha 

---

diametri 8 mm va uni erkin holatda tushirganda uning sharchali uchi 2 mm chuqurchaga 
tushishi kerak. Sinash vaqtida sandon nihoyatda tekis turishi lozim. Undagi chuqurchaning 
diametri 15±0,3 mm. 
3-rasm. 
Qurilish materiallari yuzasiga surtilgan bo‘ѐq, lok ѐki oliflarni zarbga